Την ημέρα που ολοκληρωνόταν η μεταγραφή του Κώστα Κουλιεράκη στην Βόλφσμπουργκ, στις 21 Αυγούστου, ο ΠΑΟΚ ήδη προετοίμαζε την επόμενη μέρα. Στη Θεσσαλονίκη, ο «δικέφαλος του Βορρά» ενσωμάτωνε στην ομάδα U-15 ένα 14χρονο παιδί, το οποίο οι άνθρωποί του το παρακολουθούσαν στενά τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Είχαν δει τα προσόντα του και είχαν πειστεί πως μπορεί με σωστή δουλειά να εξελιχθεί. Να ανέβει τις βαθμίδες του κλαμπ και στο μέλλον να χτυπήσει την «πόρτα» της πρώτης ομάδας.
Αρχηγός της ΕΠΣ Εύβοιας, ο Τάσος Μαντής, φωτογραφήθηκε με φόντο το σήμα του ΠΑΟΚ και έγινε μέλος σε ένα από τα κορυφαία προγράμματα ακαδημιών της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια.
Από δω και πέρα είναι στο χέρι του ή μάλλον στα πόδια του, με σκληρή δουλειά επιμονή και υπομονή, να αποδείξει ότι μπορεί να τα καταφέρει. Για να φτάσει ωστόσο σε αυτό το σημείο το συγκεκριμένο παιδί, εκτός από το δικό του ταλέντο, συνέβαλαν και κάποιοι άλλοι. Ο ποδοσφαιριστής οφείλει την παιδεία του σε έναν μικρό σύλλογο τον Ατρόμητο Σχηματαρίου, την οποία συνέχισε τα δύο τελευταία χρόνια στον Α.Σ. Ερμήλιο.
Εκεί βρέθηκαν οι άνθρωποι που έχουν τις ακαδημίες και αξιοποίησαν κατάλληλα τόσο τις δυνατότητες τις δικές του όσο και των υπόλοιπων αθλητών που ονειρεύονται κάποτε να αγωνιστούν σε επαγγελματικό επίπεδο.
Σύμφωνα με την τελευταία μελέτη του Ινστιτούτου Ερασιτεχνικού Ποδοσφαίρου (ΙΕΠ) σε συνεργασία με την ΕΠΟ, σχεδόν 1.200 ακαδημίες ποδοσφαίρου λειτουργούν στην χώρα μας! Ακόμη και σε μικρές πόλεις μπορεί κανείς πλέον να συναντήσει κανείς εκτάσεις με δυο ή τρία γήπεδα και μια ταμπέλα που να αναγράφει «Football Academy».
Πόσο πραγματικά ακαδημίες, όμως είναι; Ποιες εξ αυτών διδάσκουν σωστά το ποδόσφαιρο ακολουθώντας και στην πράξη την ατάκα του μακαρίτη Νίκου Αλέφαντου «μάθε μπαλίτσα»; Ακόμη και στατιστικά αν το δει κανείς, μέσα από έναν τέτοιο αριθμό, η παραγωγή ποδοσφαιριστών θα έπρεπε να είναι πολύ μεγαλύτερη από την υπάρχουσα. Πόσες είναι αυτές που καλύπτουν τις προϋποθέσεις ώστε να μάθουν σωστά τα μυστικά του αθλήματος, οι μικρές ηλικίες; Είναι σε θέση να ανταποκριθούν στον παιδαγωγικό χαρακτήρα που θα πρέπει να έχουν, εκπαιδεύοντας πεντάχρονα και εξάχρονα παιδιά;
«Ολα ξεκινούν και τελειώνουν στον προπονητή»
Ο Δημήτρης Ερμίλιος ξεκίνησε με τα ίδια όνειρα από τις ακαδημίες του Παναθηναϊκού. Ήταν ένα από τα «παιδιά της Παιανίας», μαζί με τους Καραγκούνη, Μπασινά, Χούτο, Γκούμα, Κυριάκο, Κοτσόλη και αρκετούς ακόμη που έκαναν σπουδαία καριέρα. Του ίδιου η τύχη δεν του χαμογέλασε. Σπουδάζοντας στα ΤΕΦΦΑ και αγωνιζόμενος παράλληλα στον Εθνικό Αστέρα όταν η ομάδα της Καισαριανής αγωνιζόταν στην Α΄εθνική, ένας σοβαρός τραυματισμός (ρήξη χιαστών) τον έκανε να σταματήσει στα 23 του την ενεργό δράση.
Στα 46 του πλέον, τα επόμενα 23 χρόνια της ζωής του, τα αφιέρωσε και συνεχίζει να τα αφιερώνει στην προπονητική μέσω του αθλητικού κέντρου «ΕΡΜΗΛΙΟΣ Soccer Club» και μετέπειτα το σωματείο Α.Σ. ΕΡΜΗΛΙΟΣ που μετέχει στην ΕΠΣ Εύβοιας.
Από την ακαδημία του, στην Δροσιά Χαλκίδας, που θεωρείται από τις πιο εξειδικευμένες στην Ελλάδα , εκτός του νεαρού Μαντή, πέρυσι το καλοκαίρι άλλος ένας 14χρονος ο Κωνσταντίνος Μίσχος ανηφόρισε για τον ΠΑΟΚ. Εχει δει επίσης αθλητές του να κερδίζουν θέση στα τμήματα υποδομής του Ολυμπιακού, του Αστέρα Τρίπολης και του Λεβαδειακού ενώ δύο εντάχθηκαν σε αυτά της Βαλένθια και της Ακαντέμικα Βιζέου από την Πορτογαλία. Εκτός όμως από τα παιδιά του στην ακαδημία, το τρίτο από τα πέντε δικά του παιδιά του, ο 10χρονος Ανδρέας, που έκανε τα πρώτα του βήματα δίπλα στον πατέρα του, κυνηγά εδώ και ένα χρόνο το όνειρό του στα τμήματα υποδομής της Μπαρτσελόνα, στην φημισμένη Μασία.
«Η εκμάθηση του ποδοσφαίρου είναι μια αποστολή που για να την φέρει εις πέρας ο προπονητής θα πρέπει να είναι πρώτα απ’ όλα παιδαγωγός και να έχει πλήρης αυτογνωσία. Από αυτόν ξεκινάνε και σε αυτόν τελειώνουν όλα. Η κατάρτισή του θα πρέπει να είναι πολυεπίπεδη αφού είναι αυτός που θα εκπαιδεύσει τον ποδοσφαιριστή στον τομέα της φιλοσοφίας, της τεχνικής και της τακτικής. Δυστυχώς στην Ελλάδα αν και υπάρχουν καλοί προπονητές, λίγοι είναι αυτοί που έχουν όλο το «πακέτο». Για παράδειγμα, δεν γίνεται να έρχεται στο γήπεδο και να κρατά στο ένα χέρι το τσιγάρο και στο άλλο τον καφέ. Οσο υπερβολικό κι αν ακούγεται, ακόμη και η βία από αυτόν ξεκινά. Όταν ένας προπονητής διαμαρτύρεται συνεχώς στον διαιτητή, ακόμη κι ένας πράος γονέας θα παρασυρθεί και θα κάνει το ίδιο. Αλλά και οι μικροί ποδοσφαιριστές κάποια στιγμή θα τον μιμηθούν. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για τον παράγοντα που θεωρεί ότι έχει έναν λόγο παραπάνω επειδή βάζει τα λεφτά του. Ο προπονητής είναι αυτός που θα τον διδάξει και αυτόν», αναφέρει στην «Κ», ο Δημήτρης Ερμίλιος.
Η «πονεμένη ιστορία» που λέγονται γονείς
Ο 46χρονος προπονητής στέκεται ιδιαίτερα στο στρες που προκαλείται σε ένα μικρό παιδί, το οποίο την ίδια ώρα που θέλει να βγάλει στο χορτάρι την δίψα του για την μπάλα, έχει να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις του σχολείου, των γονέων αλλά και τις βιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα του.
«Πρωτίστως πρέπει να μεριμνάς για την ψυχική τους ισορροπία. Το παιδί θα πρέπει πρωτίστως να είναι δυνατό πνευματικά. Όλα αυτά λοιπόν θέλουν μια ιδιαίτερη μεταχείριση και σίγουρα οι ακαδημίες πρέπει να βελτιώσουν την λειτουργία τους σε αυτόν τον τομέα».
Οι γονείς είναι μια βασική παράμετρος που παίζει τον δικό της ρόλο στην διαμόρφωση της πορείας του ποδοσφαιριστή. Ειδικά από την στιγμή που ο καθένας γονέας έχει την άποψη και πολλές φορές την απαίτηση ο γιος του να γίνει το νέο next bing think του ελληνικού ποδοσφαίρου. «Είναι μια πονεμένη ιστορία. Οι ακαδημίες ζουν από τους γονείς. Αν όμως τους αφήσω να ξεπεράσουν τα όρια, χαμένος στην πορεία θα βγω εγώ. Αρκετές φορές ξεφεύγουν, έχουν φτάσει στο σημείο να διακόψουν αγώνες, να τσακωθούν μεταξύ τους, να τα βάλουν με τους διαιτητές και τους προπονητές. Σε ότι με αφορά, πριν κάνω μια εγγραφή, προσπαθώ να τους βάλω στο νόημα και να τους κάνω να καταλάβουν πως προτεραιότητα για την σχολή στο δίλημμα «πρωταθλητής ή σωστός άνθρωπος», είναι το δεύτερο. Αυτό που έχω καταφέρει να μεταδώσω και στον γιο μου, είναι πως αυτό το βήμα που έκανε στην Μπαρτσελόνα είναι το πρώτο βήμα και όχι το μεγάλο. Θα χρειαστεί να κάνει άπειρα τέτοια, για να φτάσει στο στάδιο του πρωταθλητισμού. Μιλάμε οι περισσότεροι, για την ξενομανία που επικρατεί στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Πρέπει όμως να υπολογίσουμε και πόσοι Ελληνες αγωνίζονται στο εξωτερικό. Αν είχαμε μεγαλύτερη παραγωγή, τότε κάποιοι εξ αυτών θα έμεναν και στην Ελλάδα. Το ταλέντο που έχει ο Ελληνας ποδοσφαιριστής πρέπει να το ενισχύσει με δουλειά. Δεν έχουμε να ζηλέψουμε τίποτα από κανέναν άλλο λαό και αυτό αποδείχθηκε με την επιτυχία των νέων του Ολυμπιακού. Απλά εμείς υστερούμε σε ένα βασικό: στην οργάνωση. Αναλωνόμαστε σε πράγματα μικρά και χάνουμε την ουσία. Και δυστυχώς, οι όποιες επιτυχίες έχουν πρόσκαιρο και εφήμερο χαρακτήρα».
Το πλάνο πριν το επαγγελματικό βήμα
Μια από τις πιο παλιές και καταξιωμένες ακαδημίες είναι η PATHIAKAKIS F.C, δίπλα από το γήπεδο του Απόλλωνα στη Ριζούπολη, που ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1999 από τον αείμνηστο Γιάννη Παθιακάκη. Στην αρχή είχε την ονομασία «Apollo club f.c.» λόγω της αγάπης του για την ομάδα που υπηρέτησε τόσο ώς ποδοσφαιριστής όσο και σαν προπονητής. Επειτα από τον αιφνίδιο θάνατο του το 2002, πήρε την ονομασία του από τον γιο του Γιώργο.
«Το κομμάτι της διαχείρισης είναι το σημαντικότερο σε μια ακαδημία. Διαχείριση σωματική, αλλά και πνευματική. Πρέπει να υπάρχει πάντα συγκεκριμένο πλάνο, όπου θα καθορίζεται το πώς και το πότε θα μπαίνουν τα παιδιά σε καθεστώς προετοιμασίας για την επαγγελματική τους καριέρα. Από εκεί και πέρα, θα πρέπει σταδιακά αυτά τα παιδιά να παίρνουν χρόνο συμμετοχής για να μπορέσουν να δείξουν αν μπορούν να σταθούν στην πρώτη ομάδα», τονίζει ο Γιώργος Παθιακάκης.
Στην σχολή που παρέχει υψηλό επίπεδο παροχών και διδασκαλίας, υπάρχει τεχνικός διευθυντής, 8 προπονητές, φυσιοθεραπευτής, τρεις διασώστες και αποτελείται από 24 τμήματα ηλικιών 6-16 ετών. Η ανδρική ομάδα μετέχει στο πρωτάθλημα ΕΠΣΑΝΑ.
Ο Σωτήρης Νίνης ήταν το πρώτο και πιο μεγάλο ταλέντο που αναδείχθηκε από αυτή πριν φύγει στα 11 για τον Απόλλωνα και από κει για τον Παναθηναϊκό. Από τότε μέχρι και σήμερα έχουν αλλάξει πολλά στην ανάδειξη παικτών.
«Εχουν γίνει σαφώς πιο πολλά βήματα από την πλευρά των επαγγελματικών ομάδων, οι οποίες έχουν διευρύνει το δίκτυο παρακολούθησης. Εμείς από την πλευρά μας έχουμε καταφέρει να συνδυάσουμε την εκμάθηση του ποδοσφαίρου με τον πρωταθλητισμό, κάτι που είναι και το κλειδί της επιτυχίας και γίνεται και στις προηγμένες ποδοσφαιρικά χώρες. Γι αυτό το λόγο αλλά και ως αίσθημα ευθύνης για τα παιδιά και τους γονείς που μας εμπιστεύτηκαν, δημιουργήσαμε το 2007 τον «Α.Ο. Γιάννης Παθιακάκης». Ηταν μια ανταμοιβή αλλά και ένα κίνητρο που δώσαμε στα παιδιά της Ακαδημίας τα οποία αποφοίτησαν και έπρεπε να συνεχίσουν σε κάποια ανδρική ομάδα. Τα παιδιά όταν έφταναν στην κρίσιμη ηλικία της εφηβείας, μπορούσαν να απολαμβάνουν την «συνέχεια» της οικογένειας της Ακαδημίας, από μια ομάδα που στην πορεία πρωταγωνίστησε στα αθηναϊκά πρωταθλήματα. Είναι απίστευτο το συναίσθημα να έχεις ένα παιδί από έξι ετών μαζί σου, να το βλέπεις να μεγαλώνει, να περνά τα στάδια της εφηβείας και να φτάνει στα 22 του, να γίνεται ολόκληρος άντρας. Κι ακόμη πιο σπουδαίο όταν ενδιαφερθεί γι αυτό μια επαγγελματική ομάδα και το αποκτήσει».
Το κεφάλαιο «γονείς» και η στάση τους που πολλές φορές μπαίνει εμπόδιο στην δουλειά των ακαδημιών αλλά και στο ίδιο το παιδί, απασχολεί επί χρόνια και τον Γιώργο Παθιακάκη.
«Είναι ένα χρόνιο πρόβλημα και το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Δεν φταίνε μόνο αυτοί, φταίμε και εμείς αν τους ανεχόμαστε. Στην δική μας την ακαδημία έπειτα από πολλά χρόνια, με μεγάλη προσπάθεια και κόπο αλλά και οικονομική ζημιά, έχουμε καταφέρει οι γονείς να είναι μόνο θεατές, είτε αφορά την προπόνηση, είτε τον αγώνα . Αν στον γονιό προβάλλεις με σωστό τρόπο τα επιχειρήματα, πως η ακαδημία απαγορεύει την συμμετοχή του προς όφελος του παιδιού του, θα το σεβαστεί».Η πιο κρίσιμη ηλικία όπου διαφαίνεται αν ένα παιδί έχει τα φόντα να εξελιχθεί και να συνεχίσει είναι από 8-10 ετών. «Σε αυτη την ηλικία τα παιδιά μαθαίνουν τα βασικά. Την τεχνική, την πάσα, την κίνηση με και χωρίς την μπάλα. Εκεί λοιπόν πρέπει ο προπονητής να διακρίνει αν έχει την ικανότητα να συνεχίσει. Δυστυχώς αρκετές είναι οι ακαδημίες που δεν έχουν προπονητές με δίπλωμα και βάζουν ποδοσφαιριστές της πρώτης ομάδας να κάνουν αυτή την δουλειά για να παίρνουν και ένα έξτρα χρηματικό ποσό. Αυτά τα θέματα προσπαθούμε να λύσουμε, με ένα όργανο που προσπαθούμε να φτιάξουμε οι ιδιοκτήτες των σχολών και θα έχει ως προτεραιότητα την κατάρτιση όσων εμπλέκονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο».
Με την ιδιότητα και του αναγνωρισμένου διαμεσολαβητή μεταγραφών, ο Γιώργος Παθιακάκης είναι σε θέση να γνωρίζει το πόσο «διψούν» οι ομάδες να ακολουθήσουν το παράδειγμα του ΠΑΟΚ.
«Η επένδυση έγινε στοχευμένα από την αρχή της ανάληψης του ΠΑΟΚ από τον Ιβάν Σαββίδη. Στελέχωσε το τμήμα σκάουτινγκ με ένα δίκτυο ανθρώπων σε όλη την Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια, από τις πωλήσεις μόνο των νεαρών παικτών που αναδείχθηκαν από τα τμήματα υποδομής του, τα έσοδα ανέρχονται πάνω από 30 εκατομμύρια ευρώ. Ένα ποσό με το οποίο όχι μόνο υπερκάλυψε τις δαπάνες που έγιναν για τα τμήματα υποδομής, αλλά απέφερε και κέρδη στην ΠΑΕ. Σε αυτό το μοντέλο ήδη πατάνε μεγάλες ποδοσφαιρικές σχολές όπως η Ισπανία και νομίζω είναι η ευκαιρία να αναδειχθεί ο ρόλος των ακαδημιών και στην χώρα μας».
