Μέχρι πρόσφατα, οι αναμφισβήτητοι «βασιλιάδες» στα σπριντ προέρχονταν, στην πλειονότητά τους, από την αμερικανική ήπειρο, ενώ στις μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις, ανάμεσα στους πρωταγωνιστές, βρίσκονταν αθλητές και αθλήτριες από την Αφρική.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού όμως έδειξαν ότι στον αθλητισμό δεν υπάρχουν πλέον στερεότυπα και ότι έχουμε περάσει σε μία εποχή όπου τα αθλητικά «σκήπτρα» αλλάζουν εθνικότητες. Από την άλλη πλευρά, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των ελέγχων για ντόπινγκ δείχνουν ότι στην «τσιμπίδα» του αντιντόπινγκ πιάστηκαν αθλητές και αθλήτριες που δεν συγκαταλέγονταν στα φαβορί για διακρίσεις.
«Αλλαγή των φρουρών» χαρακτήρισε ο παλαιός Ολυμπιονίκης των σπριντ Τζάστιν Γκάτλιν τα αποτελέσματα στα 200 μ. και στα 1500 μ. Και, πραγματικά, ο «χρυσός» ολυμπιονίκης των 100 μ. της Αθήνας έχει δίκιο. Στα 200 μ., ο Λετσίλε Τεμπόγκο από την Μποτσουάνα έγινε ο νέος «βασιλιάς» του αγωνίσματος και η αμερικανική τριάδα των Μπεντνάρεκ, Λάιλς και Νάιτον είδε την… πλάτη του. Ο σημαιοφόρος της Μποτσουάνα έγινε ο πρώτος Αφρικανός αθλητής που ανέβηκε στο βάθρο των 200 μ. και, μόλις, ο δεύτερος αθλητής εκτός αμερικανικής ηπείρου που κατάφερε να πετύχει κάτι τέτοιο τα τελευταία 40 χρόνια. Ποιος ήταν ο προηγούμενος; Μα, φυσικά, ο Έλληνας Κώστας Κεντέρης. Για να βρούμε άλλο Ευρωπαίο αθλητή νικητή θα πρέπει να γυρίσουμε πίσω στο 1980 και στον Ιταλό Πιέτρο Μενέα. Από το 1900 μέχρι και το 2024 το χρυσό μετάλλιο στα 200 μ. έχει «φύγει» μόνο πέντε φορές από την αμερικανική ήπειρο και οι τέσσερις από τους πέντε νικητές προέρχονται από τη Γηραιά Ήπειρο. Και στις δύο άλλες θέσεις όμως του βάθρου η Αμερική και η Ευρώπη δίνουν βροντερό «παρών». Ανάμεσα στα 58 ασημένια και τα χάλκινα μετάλλια των 200 μ. ανδρών βλέπουμε ότι μόνο τέσσερις αθλητές εκτός Αμερικής και Ευρώπης έχουν ανεβεί στο βάθρο.
Στο αγώνισμα των 1500 μ., ύστερα από αρκετά χρόνια δεν υπήρχε αθλητής από την Αφρική στο βάθρο των νικητών. Ο Κόουλ Χόκερ (ΗΠΑ) αναδείχθηκε νικητής σε, όπως χαρακτηρίστηκε από τους ανθρώπους του στίβου, μία από τις κορυφαίες κούρσες όλων των εποχών. Το ασημένιο κατέκτησε ο Βρετανός Τζος Κερ και το χάλκινο ο Γιαρέντ Ναγκούσε (ΗΠΑ). Από το 1896 μέχρι και το 2024 στην πρώτη θέση του βάθρου των 1.500 μ. έχουν ανέβει μόνο τέσσερις αθλητές από την αμερικανική ήπειρο και οι τέσσερις ήταν από τις Η.Π.Α.
«Αυτές οι δύο περιπτώσεις θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελούν ένα παράδειγμα μίας εποχής που δείχνει ότι αλλάζουν πολλά πράγματα στον αθλητισμό και στερεότυπα πολλών χρόνων για Αφρικανούς και Αμερικανούς αθλητές παύουν να υπάρχουν. Μέχρι τώρα λέγαμε ότι οι Κενυάτες και οι Αιθίοπες διαθέτουν μόνο δρομείς αποστάσεων και ότι η Αμερική βγάζει σπρίντερ. Αυτό πλέον δεν είναι αλήθεια. Έχουμε περάσει σε μία εποχή που οι «φρουροί» αλλάζουν. Έτσι, από τη μία, η Αφρική παράγει περισσότερους σπρίντερ και από την άλλη βλέπει την πρωτοκαθεδρία της στις αποστάσεις να αμφισβητείται από αθλητές άλλων ηπείρων», υπογράμμισε ο Τζάστιν Γκάτλιν στο podcast «Ready Set Go».
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, ο Τεμπόγο μαζί με τους συναθλητές του από την Μποτσουάνα ήρθαν 2οι στα 4Χ400 ανδρών. Στα 4Χ100 ανδρών, η ομάδα της Ν. Αφρικής μπορεί να έχασε για 0.07 το χρυσό μετάλλιο αλλά ανεβαίνοντας στη 2η θέση του βάθρου κατέκτησε την πρώτη ολυμπιακή διάκριση της χώρας στο συγκεκριμένο αγώνισμα. Στα 400 μ., ο Μουζάλα Σαμουκόνγκα από τη Ζάμπια φόρεσε στο λαιμό του το χάλκινο μετάλλιο πιστοποιώντας και αυτός ότι η αφρικανική ήπειρος μπαίνει δυναμικά στον χώρο των σπριντ.
Μόνο πέντε τα θετικά σε απαγορευμένες ουσίες τεστ στο Παρίσι
Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού πραγματοποιήθηκαν έλεγχοι σε 4.770 αθλητές και αθλήτριες (το 39% του συνόλου). Από αυτά τα τεστ μόνο πέντε βρέθηκαν να είναι θετικά σε απαγορευμένες ουσίες και κανένα από αυτά δεν ανήκει σε αθλητή που θα μπορούσε να θεωρηθεί φαβορί. Οι παραβάτες ήταν δύο τζουντόκα (Ιράκ και Αφγανιστάν), μία πυγμάχος από τη Νιγηρία, ένας σπρίντερ από το Κονγκό και μία κολυμβήτρια από τη Βολιβία. Οι ουσίες αφορούσαν στεροειδή αναβολικά και σε μία περίπτωση διουρητικό φάρμακο.
Ο αριθμός μπορεί να φαίνεται μικρός αλλά, τα τελευταία χρόνια, η ιστορία έχει δείξει ότι όλα μπορούν να ανατραπούν και ο μικρός αριθμός να μεγαλώσει. Και αυτό γιατί κανένας «παραβάτης» δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το μετάλλιο του εάν δεν περάσουν δέκα χρόνια. Από το 2004 κι έπειτα, ύστερα από κάθε ολυμπιακή διοργάνωση, τα δείγματα που έχουν δώσει οι αθλητές καταψύχονται ώστε να πραγματοποιούνται περαιτέρω έλεγχοι βάσει επικαιροποιημένων πληροφοριών.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 ο αριθμός των θετικών δειγμάτων ήταν, μόλις, έξι. Μέχρι το 2017 όμως περισσότερα από 50 μετάλλια άλλαξαν χέρια. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και το χάλκινο μετάλλιο που κατέκτησε η Πηγή Δεβετζή στο τριπλούν. Ανάλογες περιπτώσεις υπήρχαν και στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου καθώς, τουλάχιστον, 40 κάτοχοι μεταλλίων αναγκάστηκαν να παραδώσουν τα σκήπτρα τους. Για τις διοργανώσεις του 2016 και του 2021 δεν έχουν ολοκληρωθεί οι επανέλεγχοι. Όμως ανάμεσα σε αυτούς που έχουν γίνει μέχρι τώρα υπάρχει και ένα θετικό δείγμα με ελληνικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για τον ποδηλάτη Χρήστο Βολικάκη. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία του αθλήματος, πριν από λίγους μήνες, ενημέρωσε ότι δείγμα που έδωσε ο αθλητής μας στους Αγώνες της Βραζιλίας βρέθηκε «θετικό».
Στη… μάχη κατά του ντόπινγκ έχει ενταχθεί και η τεχνητή νοημοσύνη. Και μπορεί, όπως λένε οι άνθρωποι του αθλητισμού, το ντόπινγκ να βρίσκεται μπροστά από το αντιντόπινγκ όμως το αντιντόπινγκ μπορεί να «ξεσκεπάσει» τους παραβάτες ακόμα και ύστερα από δέκα χρόνια. Και, σύμφωνα με τον θυμόσοφο λαό, καλύτερα γελάει όποιος γελάει τελευταίος…
