Η νέα σεζόν της Ευρωλίγκας άρχισε το βράδυ της Πέμπτης, όμως η ιστορία της δεν θα γράφεται πλέον μόνο σε παρκέ, στατιστικά και σελίδες ρεκόρ. Αλλά και σε… λογιστικά βιβλία, καθώς οι παράγοντες των 18 ομάδων δεν θα κόβουν απλώς επιταγές. Οι τζένεραλ μάνατζερ δεν θα «τσιγκλάνε» τα αφεντικά μόνο για να ανοίξουν τα πορτοφόλια τους. Οι κύριοι που κάθονται λίγο μακριά από τα παρκέ, σε όμορφα διακοσμημένα γραφεία, θα έχουν την υποχρέωση να βάζουν και οι ίδιοι «χαλινάρι» στις τσέπες τους, ώστε να συμμορφωθούν με τα νέα οικονομικά δεδομένα της διοργάνωσης.
Δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη της αγωνιστικής χρονιάς, η συνέλευση των μετόχων της Ευρωλίγκας ενέκρινε το σχέδιο ενίσχυσης του «Financial Fair Play» με την επιβολή ενός τύπου σάλαρι καπ, στα πρότυπα του ΝΒΑ, αλλά και φόρου πολυτελείας στους προϋπολογισμούς των ομάδων. Δημοσιεύματα προ μηνών έκαναν λόγο για κατώτατο όριο καθαρών μισθών παικτών ύψους επτά εκατ. ευρώ και ανώτατο σε ποσό που θα φτάνει τα 12 εκατομμύρια.
Αυτή η τελευταία παράμετρος δεν επιβεβαιώθηκε και οι ομάδες-μέτοχοι καλούνται –με σταδιακή εφαρμογή των νέων κανονισμών από τη σεζόν 2025-26, καθώς η φετινή χρονιά είναι μεταβατική λόγω μετεγγραφών που είχαν πραγματοποιηθεί– να ακολουθούν ισχύοντες κανονισμούς εσόδων-εξόδων, με στόχο μεγαλύτερη ισότητα και ισονομία και πρόθεση αποφυγής μεγάλων χασμάτων στα έξοδα των συλλόγων.
Η Ευρωλίγκα παρουσίασε τις λεπτομέρειες του νέου συστήματος, με πιο σημαντική αλλαγή τη συμπερίληψη του κανονισμού των «Competitive Balance Standards», που ουσιαστικά είναι η ευρωπαϊκή έκδοση του φόρου πολυτελείας του NBA, ο οποίος είναι στις ΗΠΑ η «τιμωρία» στους οργανισμούς που ξεπερνούν το προκαθορισμένο όριο αμοιβών των παικτών. Οι αρχικές αναφορές και εκτιμήσεις μιλούσαν για σάλαρι καπ με ανώτατο (αλλά όχι… απαράβατο) όριο χρημάτων για συμβόλαια αθλητών, ωστόσο η βασική διαφορά στο σύστημα είναι ότι οι ομάδες που ξοδεύουν περισσότερα από όσα ορίζει το «Financial Fair Play» θα επιστρέφουν χρήματα, τα οποία θα μοιράζονται στις οικονομικά υπεύθυνες ομάδες…
Βασικές έννοιες του CBS
Τα λεγόμενα πρότυπα ανταγωνιστικά ισοζύγια (Competitive Balance Standards – CBS) περιλαμβάνουν τρία επίπεδα που καταλήγουν στην αποζημίωση των ομάδων που μένουν μέσα στο όριο.
Το Χαμηλό Επίπεδο Αμοιβών («LRL» – 32% των μέσων καθορισμένων εσόδων των συλλόγων, που υπολογίζεται σε δίκαιη αξία αγοράς για μια περίοδο δύο σεζόν): Το ελάχιστο καθαρό ποσό που πρέπει να ξοδέψουν οι σύλλογοι για τους μισθούς των εγγεγραμμένων παικτών. Οι συνδεδεμένοι σύλλογοι, δηλαδή οι σύλλογοι που δεν συμμετέχουν με μακροπρόθεσμο συμβόλαιο στην Ευρωλίγκα, θα έχουν τη δυνατότητα μείωσης του «LRL».
Βασικό Επίπεδο Αμοιβών («BRL» – 40% των μέσων καθορισμένων εσόδων των συλλόγων): Το μέγιστο καθαρό ποσό που μπορούν να δαπανήσουν όλοι οι σύλλογοι σε όλους τους εγγεγραμμένους μισθούς παικτών, εξαιρουμένων των κατηγοριών: Κύριοι παίκτες (Anchor Players), παίκτες κάτω των 23 ετών, παίκτες με μεγάλη παραμονή στην ομάδα (Extended tenure), μακροχρόνια τραυματίες και μέσες εξαιρέσεις (medium range exception).
Υψηλό Επίπεδο Αμοιβών («HRL» – 60% των μέσων καθορισμένων εσόδων των συλλόγων): Το μέγιστο καθαρό ποσό που μπορεί να ξοδέψει κάθε σύλλογος για μισθούς εγγεγραμμένων παικτών, συμπεριλαμβανομένων των κύριων παικτών (Anchor Players), και εξαιρουμένων των παικτών κάτω των 23 ετών, των παικτών με μεγάλη παραμονή (Extended-Tenure Players), των μακροχρόνια τραυματιών και τη μέση εξαίρεση.
Οι τρεις βαθμίδες εξόδων οδηγούν στην αποζημίωση ανταγωνιστικού υπολοίπου («CBC»), βάσει της οποίας οποιοσδήποτε σύλλογος που ξοδεύει πάνω και πέρα από την καθορισμένη βάση και/ή τα υψηλά επίπεδα αμοιβών, θα καταβάλλει συγκεκριμένα ποσά σε όλους τους άλλους συλλόγους που παραμένουν εντός των καθορισμένων ορίων.
Το αναγκαίο παράδειγμα και οι εξαιρέσεις
Η εφαρμογή των επιπέδων αμοιβών περιλαμβάνει εξαιρέσεις που δημιουργούν διαφορετικά δεδομένα. Μία από αυτές είναι οι κύριοι παίκτες, που αφορά τα συμβόλαια δύο βασικών παικτών που επιλέγονται από την ομάδα και δεν θα υπολογίζονται στο σύνολο του βασικού επιπέδου των αμοιβών. Οι παίκτες παρατεταμένης θητείας (25% του μισθού τους δεν θα υπολογίζεται στο σύνολο αν συμπληρώσουν περισσότερες από τρεις σεζόν στον ίδιο σύλλογο) και η μέση εξαίρεση που ισχύει για ένα συμβόλαιο θα παραμείνουν στο βασικό επίπεδο αμοιβών.
Τυπικά, οι κανονισμοί αναφέρουν πως, αν κάποιο κλαμπ της Ευρωλίγκας υπερβεί το βασικό επίπεδο, θα είναι υποχρεωμένο να πληρώνει αποζημίωση 0,5 ευρώ ανά επιπλέον ευρώ του ορίου εφόσον ξοδεύει μέχρι 10%, 0,75 ευρώ ανά επιπλέον ευρώ μεταξύ 10% και 30% πάνω από το όριο και ένα ευρώ ανά επιπλέον ευρώ από το 30% έως το 50%.
Σε περίπτωση που υπερβαίνει και το υψηλό επίπεδο αμοιβών, τότε ο φόρος αλλάζει σε 0,5 ευρώ ανά επιπλέον ευρώ εάν ξοδεύουν 10%+, ένα ευρώ ανά επιπλέον ευρώ μεταξύ 10% και 30%+ και 1,5 ευρώ ανά επιπλέον ευρώ στο πλαίσιο 30% έως 50%.
Λόγω της πολυπλοκότητας και σε πολλά σημεία εύλογης ακατανόητης μέτρησης, η ίδια η διοίκηση της Eυρωλίγκας εξήγησε το «αναγκαίο» ακόλουθο παράδειγμα για τον υπολογισμό της «CBC»: «Αν μια ομάδα ξοδεύει 15,1 εκατ. ευρώ σε καθαρούς μισθούς (η φορολογία δεν περιλαμβάνεται σε κανέναν υπολογισμό), με το βασικό επίπεδο αμοιβών να είναι οκτώ εκατ. ευρώ και το υψηλό στα 13,5 εκατομμύρια, θα πληρώσει στη λίγκα αποζημίωση 900.000 ευρώ ως φόρο που θα μοιραστεί στις ομάδες που θα μείνουν εντός επιπέδων αμοιβών».
Στην Ευρωλίγκα θεωρούν πως ο φόρος πολυτελείας αποτελεί ένα καθοριστικό βήμα «προς ένα πλήρως βιώσιμο μέλλον», αλλά ταυτόχρονα και προς «μια δυναμικότερη προστασία των παικτών από την οικονομική αστάθεια, τη στιγμή που θα επιτρέψει την εξισορρόπηση και την ανάπτυξη του προϊόντος της». Ολα αυτά εν μέσω φερόμενων διαπραγματεύσεων –όπως αποκάλυψαν στις 25/9 οι Financial Times– με την εταιρεία BC Partners, η οποία επιθυμεί να αποκτήσει το 33% των μετοχών της Ευρωλίγκας, αντί ποσού που αγγίζει τα 350-400 εκατ. ευρώ! Καθώς η διοργανώτρια αρχή εκτιμά τη συνολική αξία του οργανισμού στο ένα δισεκατομμύριο.
Την ίδια στιγμή που οι προϋπολογισμοί των ομάδων έχουν άνοδο, δύο μέρες πριν από την έναρξη της σεζόν, η Ζαλγκίρις Κάουνας ανακοίνωσε επισήμως ότι το φετινό μπάτζετ της θα ανέλθει στα 17,7 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 23% σε σχέση με πέρσι και με βασική πηγή εσόδων την πώληση εισιτηρίων, η οποία το 2023-24 απέφερε 7,5 εκατομμύρια!
Η διοίκηση της Παρτιζάν (κοινώς, άλλης μίας ομάδας η οποία όπως και Ζαλγκίρις δεν προκρίθηκε πέρσι στα playoffs) δημοσιοποίησε το μπάτζετ του 2024-25, που θα φτάσει τα 23 εκατ., κατά τρία εκατ. υψηλότερο από το αντίστοιχο της περασμένης σεζόν. Δίχως να έχουν γίνει ακόμη επισήμως γνωστοί οι προϋπολογισμοί των συλλόγων, οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι εκτός της Παρτιζάν, άλλες πέντε ομάδες –οι Φενερμπαχτσέ, Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, Ρεάλ, Εφές– θα ξεπεράσουν τα 20 εκατ., με τη «Φενέρ» να είναι πρώτη με 31,1 εκατ. και την Αρμάνι Μιλάνο να είναι κοντά σε αυτό το «φράγμα», με μπάτζετ 19,6 εκατομμυρίων…
