Στην υπέροχη ταινία «Η Χίμαιρα» της Αλίτσε Ρορβάχερ, το κεντρικό θέμα δεν είναι το προφανές. Η αρχαιολογία, η τυμβωρυχία και η αρχαιοκαπηλία είναι βέβαια θεματικές με μεγάλη σημασία για την εκτύλιξη του σεναρίου και την πρόσληψη του έργου, παράμετροι άρρηκτα συνδεδεμένες με το βιωματικό υλικό που η σεναριογράφος και σκηνοθέτης θέλησε να αναδείξει, όμως η ουσία βρίσκεται πέρα από αυτό που βλέπουμε κι από αυτό που θέλουμε να δούμε· αγγίζει εκείνο που δεν θα δούμε ποτέ. Η Χίμαιρα είναι η ίδια η έννοια της απώλειας, ό,τι χάσαμε και είμαστε αναγκασμένοι να αναζητούμε μάταια, μέχρι να χάσουμε και την ικανότητα να ψάχνουμε.
Πολιτική ή πρόσωπα
Η αναζήτηση είναι θεμιτή και αναπόφευκτη, αλλά, για να ψάξεις κάτι, πρέπει πρώτα να ξέρεις τι σου λείπει. Υπ’ αυτήν την έννοια, έχει δίκιο ο Παναγιώτης Δουδωνής στην ουσιοκρατική πολιτική του παρατήρηση: η πολιτική προηγείται των προσώπων. Δεν είναι δυνατόν ένα σοβαρό κόμμα να ψάχνει διάδοχο του προέδρου, χωρίς να έχει προσδιορίσει τη διάδοχη πολιτική βάση στην οποία ο νέος πρόεδρος θα σταθεί και θα πράξει. Εκτός αν το πολιτικό στίγμα δεν πρόκειται να αλλάξει· εκτός αν το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ είναι αμιγώς πρόβλημα προσώπου. Σε αυτή την περίπτωση, όμως, καλό θα ήταν οι δελφίνοι να αποκτήσουν, εκτός από φιλοδοξία, και το θάρρος της γνώμης τους. Αν η διαφωνία τους με τον Ανδρουλάκη ανάγεται μόνο στη σφαίρα της συμπάθειας και της αντιπάθειας, ας μας το πουν ευθέως.
Ο άνθρωπος-αντικλείδι
Ετσι κι αλλιώς, όμως, για μερικά πρόσωπα στον χώρο της Κεντροαριστεράς, το πρόγραμμα και η ουσιαστική πολιτική δεν έχουν καμία σημασία. Δεν αποτελεί, λοιπόν, έκπληξη η –διστακτική ακόμα, άλλα αρκούντως εύγλωττη– προσπάθεια του Χάρη Δούκα να επηρεάσει τις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ, με την ιδιότητά του ως ουρανοκατέβατου δημάρχου. Ενας άνθρωπος που απέκτησε το εκλεκτό του αξίωμα με μοναδικό κριτήριο τον στρατηγικό εκτοπισμό του προκατόχου του, θα μπορούσε θεωρητικά να ψηφιστεί και πάλι για τον εκτοπισμό ενός ακόμη πολιτικού. Βέβαια, όποιος πολιτεύεται ως αντικαταστάτης, ως φωστήρας του αντισυστήματος που επανεκκινεί το σύστημα με τη δύναμη του χαρίσματός του, στο τέλος προδίδεται από τα συντρίμμια που αφήνει. Η κατάσταση της Αθήνας είναι ενδεικτική.
Σημαίες και σημασίες
Ενα πρόσωπο δεν αρκεί, για τον ίδιο λόγο που «ένας νόμος δεν αρκεί». Το σύνθημα του φετινού Pride λέει το αυτονόητο: τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι δωράκια προς την εκάστοτε ενδιαφερόμενη κοινωνική ομάδα. Η αναγνώριση του δικαιώματος των ομόφυλων ζευγαριών στον γάμο δεν σημαίνει πως εκλείπουν ως διά μαγείας οι λόγοι διαμαρτυρίας και διεκδίκησης. Ετσι συμβαίνει στις δημοκρατικές κοινωνίες, η πρόοδος είναι ένα διαρκές ζητούμενο. Γι’ αυτό και προκαλούν απορία οι παλαιστινιακές σημαίες στην πολύχρωμη παρέλαση. Φαίνεται πως ένας νόμος δεν αρκεί για τους εκπροσώπους του κινήματος, αλλά αρκεί ένας πόλεμος για να ξεχάσουν τι σημαίνει για τις ομόλογες μειονότητες της Παλαιστίνης το εθνικό σύμβολο που κρατούν.
Γαλανόλευκη παιδική χαρά
Στην Ελλάδα, οι λεπτομέρειες δεν έχουν σημασία. Ο εξωτικός εξαιρετισμός μπαλώνει τις τρύπες της λογικής. Το ανησυχητικό φαινόμενο των τουριστών που εξαφανίζονται κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στη χώρα, για να ανακαλυφθούν μετά νεκροί ή εξουθενωμένοι, δεν είναι άσχετο από τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν την Ελλάδα. Ας είναι τα τελευταία περιστατικά ένα μάθημα για όσους επιμένουν να ψάχνουν στον βαλκανικό Νότο το playground της Ευρώπης: στη σοβαρότητα μπορεί να μην τα πηγαίνουμε πολύ καλά, στην επικινδυνότητα όμως καλό είναι να μη μας υποτιμούν.