Ο κόσμος είναι η σκηνή του. Ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να σοκάρει τη διεθνή κοινή γνώμη όχι με την ιδιότητα του παρ’ ολίγον δολοφονημένου υποψήφιου προέδρου, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά με εκείνη του ηθοποιού που, χάρη στα σβέλτα αντανακλαστικά του, μετέτρεψε τον θανάσιμο κίνδυνο σε περφόρμανς. Το ελάχιστο αλλά αρκούντως δραματικό αίμα και η υψωμένη γροθιά ήταν πειστήρια ανακούφισης και θριάμβου. Μόλις κατάλαβε ότι απέφυγε το χειρότερο σενάριο, ο πρώην πρόεδρος κατάλαβε ότι ίσως εξασφάλισε το καλύτερο: την αίγλη του επιζώντα, που θα συμπληρώσει την αίγλη του δικαστικώς διωκόμενου και θα συσπειρώσει ακόμη περισσότερο τους θερμόαιμους οπαδούς της μεταπολιτικής αντιδραστικότητας. Η συγκυρία μοιάζει ύποπτα βολική, αλλά και όσο εξωφρενική χρειάζεται ώστε να είναι όντως αληθινή. Η τύχη και η ατυχία παραμένουν οι καλύτεροι σκηνοθέτες.
Ουρά για το μέντιουμ
Η ζωή σκηνοθετεί όπως μπορεί και με ό,τι της δίνουμε. Ο Στέφανος Κασσελάκης διέθεσε τον χρόνο και το γραφείο του, αλλά το αποτέλεσμα της θεατρικής φιλοδοξίας του ήταν μάλλον απογοητευτικό. Η παρέλαση πολιτών από την Κουμουνδούρου για ένα meet and greet με τον πρόεδρο είχε άρωμα λαϊκισμού και κωμωδίας· θύμισε ραντεβού με μέντιουμ, που αντί για κρυστάλλινη σφαίρα χρησιμοποιεί το μαγικό εργαλείο της «αμεσότητας». Οταν όμως λέμε πως οι πολιτικοί πρέπει να έχουν επαφή με τους πολίτες, δεν εννοούμε ότι πρέπει να προσποιούνται τους φίλους τους, αλλά ότι πρέπει να ζουν εντός της κοινωνίας. Οποιος χρειάζεται ραντεβού για να γνωρίσει τον «κανονικό» άνθρωπο, δεν θα καταλάβει και πολλά από αυτόν.
Ο,τι πουν οι followers
Η προβληματική αντίληψη της έννοιας της αμεσότητας οδηγεί σε δρόμους πολύ πιο ολισθηρούς από εκείνον της διαμεσολαβημένης δημοκρατίας, την οποία τόσο απεχθάνονται και συκοφαντούν οι φωνακλάδες της μετα-αλήθειας. Ο νεοεκλεγείς ευρωβουλευτής Φειδίας πήγε τον φόβο της θεσμικότητας ένα βήμα παραπέρα: δεν αφουγκράζεται απλώς τους ψηφοφόρους του· επιπρόσθετα, τους ζητάει μέσα από τα social media να του υποδείξουν τι να κάνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η κατάργηση του συνόρου αντιπροσώπου και αντιπροσωπευόμενου είναι ο τέλειος, ηθικά καθαγιασμένος τρόπος, να μην κάνει κανείς σωστά τη δουλειά του. Στο τέλος, μάλιστα, κρύβει περισσότερη απογοήτευση: αν ο follower ορίζει τον πολιτικό, ο πολιτικός δεν φέρει καμία ευθύνη για όσα πράττει ή δεν πράττει.
Συμβιβασμός με το ασυμβίβαστο
Οι ευθύνες καλό είναι να αναγνωρίζονται, ακόμη κι αν κρίνονται στρατηγικά ασύμφορες. Φαίνεται πως η υποψηφιότητα Δούκα για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ προσκρούει στο καταστατικό του κόμματος. Φαίνεται επίσης πως ο πρόεδρος δεν προτίθεται να κάνει κάτι γι’ αυτήν την ασυμβατότητα, από φόβο μη θεωρηθεί ότι την εργαλειοποιεί υπέρ της δικής του υποψηφιότητας. Οι κανόνες, όμως, δεν είναι για να κάμπτονται κατά το δοκούν. Για κάποιον σαν τον Νίκο Ανδρουλάκη, που τόσο πολλά έχει επενδύσει στην αξία της συνέπειας στους θεσμούς, η κομματική νομιμοφροσύνη θα έπρεπε να αποτελεί προέκταση της τυπικής νομιμότητας. Συμπληρωματικά, θα του είναι χρήσιμο να θυμάται: η νωθρή απρονοησία των κομματικών μηχανισμών του ΣΥΡΙΖΑ, έφερε στην προεδρία τον Κασσελάκη· η επιπόλαιη μεγαθυμία Μπακογιάννη στο θέμα του debate έφερε στον Δήμο Αθηναίων τον Δούκα.
Η γραμμή του ορίζοντος
Η αδράνεια, πάντως, ίσως να είναι μια μορφή καλοκαιρινής μοιρολατρίας. Στο κλασικό –πλέον– βιβλίο του Χρήστου Βακαλόπουλου, «Η Γραμμή του Ορίζοντος«, που επανακυκλοφόρησε πρόσφατα (εκδόσεις Εστία), τον πρώτο λόγο έχει η συνθηκολόγηση με το παρελθόν και η χωρίς πολλές απαιτήσεις συνύπαρξη με το τώρα. Το μέλλον, άλλωστε, είναι αναπόφευκτο και ορατό: όλοι κολυμπάμε προς εκείνη την αναπόδραστη γραμμή που ενώνει τη θάλασσα με τον ουρανό.