Ο αποκλεισμός του Στέφανου Κασσελάκη από τις εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα δώρο στην υστεροφημία του. Αν η πολιτική του καριέρα στον ΣΥΡΙΖΑ τελειώσει εδώ, αυτή η εκδίωξη, που μοιάζει με καταδίωξη, θα καλύψει με τον πιο κολακευτικό τρόπο το αποτύπωμα φαιδρότητας που ο τέως πρόεδρος άφησε στη δημόσια σφαίρα τον τελευταίο χρόνο. Το ανηλεές κυνήγι θα σκεπάσει ηρωικά την ανηλεή ελαφρότητα. Δεν είναι το σταλινικό της εκκαθάρισης που τον ευνοεί όμως· είναι ότι ο εκκαθαριζόμενος ήταν η βιτρίνα του μαγαζιού, μια βιτρίνα που το μαγαζί αποφάσισε να σπάσει χωρίς να έχει βρει την επόμενη. Αν φύγει, ο Κασσελάκης θα φύγει τουλάχιστον με ένα κεφάλαιο –όχι ακριβώς πολιτικό, αλλά πάντως κεφάλαιο–, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θα μείνει να επιπλέει σε έναν ζωμό πίκρας και μηχανορραφίας, ηθικά κι επικοινωνιακά πτωχευμένος. Ποια θα είναι η διαφορά του από τη Νέα Αριστερά τότε;
Ουσία και βιτρίνα
Η ουσία δεν βρίσκεται στη βιτρίνα, θα πουν κάποιοι. Εχει όμως και η βιτρίνα τη σημασία της. Το πώς επιλέγεις να φανείς λέει αρκετά για το ποιος θέλεις να γίνεις. Η συναυλία μνήμης για το δυστύχημα στα Τέμπη είναι έκφραση του αναφαίρετου δικαιώματος στο πένθος. Δεν πενθούν όλοι με τον ίδιο τρόπο – φάνηκε κι από τις διαφωνίες μεταξύ των συγγενών των θυμάτων. Αν σε κάποιον δεν άρεσε ο συναυλιακός θρήνος, ας μην πήγαινε στο Καλλιμάρμαρο. Μπορεί όμως κάποιος άλλος να βλέπει με καλό μάτι τη συναυλία και παράλληλα να αναρωτιέται: τι σχέση έχουν τα Τέμπη με τη σημαία της Παλαιστίνης; Τι σχέση έχουν οι νεκροί και τα αίτια του εγκλήματος (τα πραγματικά, όχι τα φαντασιακά) με το γνωστό υβριστικό σύνθημα κατά του Μητσοτάκη; Η σαλατοποίηση και το τσουβάλιασμα δεν αναδεικνύουν το έγκλημα· το πνίγουν στον λαϊκισμό και δίνουν στους εγκληματίες ιδανική διέξοδο.
Μαρμάρινος λαϊκισμός
Η υπερβολική έκθεση στον λαϊκισμό, ενεργητική και παθητική, εκτός από τις γνωστές επιπτώσεις (υπερσυναισθηματισμός, προβληματική επαφή με την πραγματικότητα, παραπληροφόρηση, κατασκευή εχθρών, επιθετικότητα κ.λπ.), επιφέρει και μία ακόμα: την αδυναμία αναγνώρισής του. Ο λαϊκισμός στέκεται μπροστά σου δηλαδή, αλλά εσύ δεν τον διακρίνεις καν. Οταν ο δήμαρχος Αθηναίων μίλησε σε συνέντευξή του για το άγαλμα οδοκαθαρίστριας που θα ήθελε να ανεγερθεί σε «εμβληματικό» σημείο της πόλης, το πιθανότερο είναι πως δεν κατάλαβε τη μελοδραματική γραφικότητα της πρότασής του· δεν του πέρασε από το μυαλό ότι οι οδοκαθαριστές είναι επαγγελματίες που χρήζουν σεβασμού και όχι αντικείμενα προς κολακεία και μυθοποίηση. Υπάρχει βέβαια και η πιο ειρωνική διάσταση του ζητήματος: στην κατάσταση που βρίσκονται οι δρόμοι της Αθήνας, θα ήταν μάλλον χρησιμότεροι οι ζώντες επαγγελματίες της καθαριότητας παρά οι μαρμάρινες αναπαραστάσεις τους.
Κάτι για όλους
Το αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ δίνει σε όλους ό,τι χρειάζονται. Στον δήμαρχο δίνει χρόνο να σκεφτεί τις προτεραιότητες και τα λάθη του. Στον Νίκο Ανδρουλάκη δίνει την ευκαιρία να επανεφεύρει τον εαυτό του πολιτικά, αυτή τη φορά με πρωθυπουργικές προδιαγραφές. Στον ΣΥΡΙΖΑ δίνει ένα διδακτικό πρότυπο: ο εσωκομματικός ανταγωνισμός, ακόμα και ο λυσσαλέος, είναι εφικτός και χωρίς τακτικές αυτογελοιοποίησης.
Βιοπορισμός
Βέβαια για κάποιους η αυτογελοιοποίηση αποτελεί βιοποριστική επιλογή. Ο τηλεπαρουσιαστής που είδε τον θάνατο του ποδοσφαιριστή Τζορτζ Μπάλντοκ ως ευκαιρία για μια σκανδαλοθηρική κατάδυση στις λεπτομέρειες του οικιακού του λάιφσταϊλ (πόσο μεγάλο ήταν το σπίτι του, τι είδους πισίνα είχε κ.λπ.) ζήτησε συγγνώμη για την απρέπειά του, αλλά κακώς ζήτησε. Με την πρώτη αφορμή, θα ξανακάνει ό,τι έκανε, γιατί μόνο αυτό ξέρει να κάνει. Η συγγνώμη δεν είναι παρά μία στρατηγική παύση μέχρι την επανεκκίνηση.