Οι μοναχικές προσπάθειες διάδοσης των ελληνικών γραμμάτων σε δύσκολες γλώσσες αναδείχτηκαν από μία έκδοση που κυκλοφόρησε τον προηγούμενο μήνα στο Ιράν: ο Ιρανός ποιητής και μεταφραστής Φερεϊντούν Φαριάντ υπογράφει τη μετάφραση της δίγλωσσης ανθολογίας του Γιάννη Ρίτσου με τίτλο «Πέτρινος χρόνος». Πρόκειται για το μεγαλύτερο βιβλίο που έχει εκδοθεί στο Ιράν αλλά και σ’ όλο τον κόσμο με έργα του Γ. Ρίτσου, εκτάσεως 1.100 σελίδων και είναι η πρώτη δίγλωσση έκδοση που κυκλοφορεί στο Ιράν.
Ο Φερεϊντούν Φαριάντ ζει μόνιμα στην Ελλάδα τα τελευταία είκοσι χρόνια. Εχει πλέον την ελληνική υπηκοότητα και την περασμένη Δευτέρα έγινε επίσημα δεκτός από την Ετ. Συγγραφέων. Δεν ήταν όμως τόσο εύκολη η διαδρομή του μέχρις εδώ. Στο Ιράν, επί καθεστώτος σάχη, δούλευε ως πολιτιστικός σύμβουλος σ’ έναν ημικρατικό οργανισμό, ημιπαράνομο, που μέλημα είχε την πολιτιστική ανάπτυξη των παιδιών και πρωτοστάτησε στην αντίδραση κατά του καθεστώτος του σάχη. «Ολοι οι προοδευτικοί Ιρανοί διανοούμενοι εκεί απασχολούνταν. Ανάμεσά τους και ο σκηνοθέτης Αμπάς Κιαροστάμι. Αυτή η απασχόληση με βοήθησε να γνωρίσω τη χώρα μου και τους ανθρώπους της». H αλλαγή του καθεστώτος συνοδεύτηκε από πολλές αλλαγές. Ηταν η περίοδος που ο Φ. Φαριάντ έκανε το «πρώτον της ζωής του ταξίδιον» στην Ελλάδα, την Τουρκία και τη Βουλγαρία, το 1980, οπότε συνάντησε για πρώτη φορά τον Γιάννη Ρίτσο στη Σάμο. Μέχρι τότε γνώριζε τα ποιήματά του από αγγλικές ή γαλλικές μεταφράσεις. Με την αθωότητα των αγνών ταξιδιωτών, ρωτώντας, έφτασε μέχρι τα γραφεία του «Κέδρου», και η Νινέττα Μακρυνικόλα τον έφερε σ’ επαφή με τον ποιητή. Επιστρέφοντας στο Ιράν ο Φερεϊντούν Φαριάντ άρχισε να μεταφράζει Ρίτσο. H δεύτερη, μεγαλύτερη ανθολογία, μεταφρασμένη από τα Αγγλικά, πήρε περίπου δέκα χρόνια να κυκλοφορήσει. Ηταν περίπου 340 σελίδες και ήταν η μόνη που πρόλαβε να δει ο Ρίτσος πριν πεθάνει.
Ο πόλεμος Ιράν – Ιράκ ώθησε τον Φ. Φαριάντ να αφήσει οριστικά τη χώρα του. Επειτα από περιπέτειες ήρθε στην Ελλάδα, μέσω Παρισιού, διδάχθηκε Ελληνικά, αρχαία και νέα, και έκανε δεκάδες επαγγέλματα για να επιβιώσει. H πρόσφατη ανθολογία του Γιάννη Ρίτσου κυκλοφορεί από τον ιδιωτικό εκδοτικό οίκο «Νασρέ Σααλές», σε συνεργασία με το Διεθνές Κέντρο Διαπολιτισμικού Διαλόγου στο Ιράν. «Υπάρχουν πολλοί εκδότες στο Ιράν σήμερα, ιδιωτικοί και κρατικοί, και κυκλοφορούν πολλά βιβλία. Βέβαια υπάρχει μια μορφή ελέγχου και αυτολογοκρισίας στους εκδότες, παρ’ ότι μεταφράζονται όλα τα βιβλία, αρκεί να μη θίγουν το Ισλάμ. H ανθολογία χρειάστηκε δύο χρόνια για να εγκριθεί. Για παράδειγμα, το βιβλίο του Μάρκες κυκλοφορεί με παραλλαγμένο όμως τίτλο, προς το σεμνότερο. O πολιτισμός στο Ιράν δεν σταμάτησε, προσαρμόζεται όμως στις συνθήκες. O κόσμος διαβάζει πολύ κυρίως βιβλία που του μαθαίνουν το παρελθόν του».
Ο Φερεϊντούν Φαριάντ «αισθάνεται μεγάλη τιμή», που αποσπάσματα από ένα παραμύθι του, «Ονειρα με χαρταετούς και περιστέρια», σε μετάφραση Γ. Ρίτσου, διδάσκεται ήδη στο ανθολόγιο των ελληνικών δημοτικών σχολείων.
