Η Αθήνα ως μια πόλη με έναν μυστικό κόσμο να θάλλει σε πλαγιές, σε ξέφωτα, σε κοιλότητες. Η Αθήνα των λόφων, μια πόλη στις παρυφές της «κανονικής» πόλης με μια δική της έκκεντρη φυσιογνωμία. «Αν και μπορεί κανείς να πει ότι υπάρχουν λιγότερα πάρκα από ό,τι σε άλλες πρωτεύουσες, παρατηρείται ισχυρή βοτανική παρουσία. Από μπαλκόνια γεμάτα γλάστρες μέχρι εκρήξεις οργανικής ζωής σε άδεια οικόπεδα και στον δρόμο, υπάρχουν άφθονοι τύποι πράσινων χώρων. Μοιάζει σαν η ζωή να ξεπηδά από κάθε ρωγμή στο πεζοδρόμιο. Η αντίθεση αυτή γέννησε έτσι την ανάγκη να παρατηρηθεί η πόλη από αυτή τη συγκεκριμένη γωνία». Η περίπτωση του 28χρονου Γαλλοκαναδού Νικολά Μελέμη είναι ενδεικτική του νέου κύματος αγάπης και περιέργειας για την Αθήνα.
Πέρα από τα στερεότυπα παλαιότερων εποχών, η Αθήνα ανοίγεται –ιδίως στα μάτια των κάτω των 35 ετών– ως ένα εργαστήρι ιδεών, αντιφάσεων και αρχέγονων καταβολών, όπως αυτή η άναρχη, αυτόνομη, ανορθολογική, αλλά ποιητική και τραχιά ταυτόχρονα συνθήκη μόλις απομακρυνθεί κανείς από τον πυκνό αστικό ιστό. Ο Νικολά Μελέμης, που ζει στο Παρίσι αλλά ολοένα και περισσότερο αφιερώνει χρόνο και στην Αθήνα, οργάνωσε το ποιητικό βλέμμα του πάνω στην πόλη – καταφύγιο, στην ελεύθερη πόλη των λόφων, στην πόλη των αστικών παρεκκλίσεων. Οι φωτογραφίες του είναι κάθε μία και ένας τρόπος να δει κανείς και να ερμηνεύσει το ρευστό, εφήμερο, λανθάνον και όχι πάντα προβλέψιμο καθεστώς στα όρια της μεγάλης πόλης.
Οι φωτογραφίες του Νικολά Μελέμη αποτελούν το σώμα ενός νέου βιβλίου, δίγλωσσου (ελληνικά – αγγλικά) με τίτλο «What Simply Happens», που αποτυπώνει μια παράλληλη αφήγηση της πόλης από τους λόφους της, όλους τους λόφους, τα υψώματα και τις πλαγιές. Είναι ένα γνήσιο φωτογραφικό δοκίμιο. Μοιάζει να έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον (και διεθνή διάσταση) η τάση εξαΰλωσης της σκληρής ύλης και απόδοσης μιας ποιητικής διάστασης στην τραχύτητα της πόλης. Περισσότερο, όμως, είναι ένας τρόπος υπέρβασης στερεότυπων βλεμμάτων και υποδοχής της φύσης στην πρωτογενή εκδοχή της. Η συζήτηση με τον Νικολά Μελέμη αποκαλύπτει έναν ποιητή του άστεως με αρχιτεκτονική παιδεία, αλλά και μια ματιά ενός πλάνητα των πόλεων, ενός τρυγητή του ωραίου στα πιο απρόβλεπτα σημεία.
Η Αθήνα μέσα από αυτό το βλέμμα παρουσιάζεται ως μια πόλη που επιτρέπει την άναρχη φύση, την πηγαία λειτουργία των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, της ιεροποίησης του ευτελούς και του ευτελισμού, της πλήρους οικειοποίησης μάλλον, του ιερού. Σε κάθε περίπτωση, ο Νικολά Μελέμης απαντά σε ζητήματα που θέτουν διεθνή ρεύματα σκέψης πάνω στην υπόσταση και το μέλλον των πόλεων, στη συνύπαρξη κτιρίων και ελεύθερης φύσης, στον τρόπο που ένας κάτοικος μεγαλούπολης έχει τη δυνατότητα ή την επιθυμία να αποκλίνει και να αυτονομείται.
Ενα κλίμα αναρχίας που υπάρχει ενδημικά και διαχρονικά στην Αθήνα συνδέεται και με αρχαίες δοξασίες στους λόφους, στα σπήλαια και τις κοιλότητες. Συμβάλλει σε μια αναζήτηση εκείνου του παράλληλου κόσμου που μοιάζει να ψιθυρίζει υπόκωφους κώδικες. Ο Νικολά Μελέμης μάς έδωσε ένα βαθιά προσωπικό βλέμμα που απλώνεται με κατανόηση και τρυφερότητα σε μια Αθήνα μύχια, φευγαλέα και απρόβλεπτη. Στο βιβλίο υπάρχουν κείμενα και ποίηση του Νικολά Μελέμη, της Ιωάννας Γερακίδη, του Marc Delalonde, του Οδυσσέα Σίμου. Μπορεί κανείς να το βρει σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία (Ο Μετεωρίτης, Αnana, Little Tree, Λεξικοπωλείο, Adad Books, Hyper hypo) και μέσω του Νικολά Μελέμη ([email protected]).
