Ολα ξεκίνησαν τον Ιανουάριο, όταν στη Γερμανία εκφράστηκαν ανησυχίες για τη συμμετοχή της παλαιστινιακής κολεκτίβας Question of Funding στη φετινή διεθνή έκθεση τέχνης Documenta, που βρισκόταν τότε στο στάδιο των τελικών προετοιμασιών. Η παλαιστινιακή κολεκτίβα, σημείωναν κάποια ΜΜΕ και πολιτικοί, είχε υποστηρίξει το BDS, το κίνημα πολιτιστικού μποϊκοτάζ κατά του Ισραήλ, ενώ η ίδια η Documenta είχε δημιουργηθεί στην πόλη Κάσελ το 1955, ως μια προσπάθεια να ευθυγραμμιστεί η Γερμανία με τα σύγχρονα εικαστικά ρεύματα από τα οποία την είχαν αποκόψει οι ναζί.
Τον Ιούνιο, λίγο μετά την έναρξη της έκθεσης, την οποία επιμελείται η ινδονησιακή κολεκτίβα Ruangrupa (όλη η φετινή Documenta είναι αφιερωμένη στις κάθε λογής κολεκτίβες), εκείνες οι ανησυχίες έδωσαν τη θέση τους σε έντονες διαμαρτυρίες: μια τοιχογραφία της έκθεσης φιλοτεχνημένη από την ινδονησιακή ομάδα Taring Padi απεικόνιζε ένα γουρούνι με ένα κράνος της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας Μοσάντ και έναν υπερορθόδοξο Εβραίο με αιματοβαμμένα μάτια, κοφτερά δόντια και ένα καπέλο που έγραφε «SS».
Το έργο καλύφθηκε με μαύρο ύφασμα και έπειτα απομακρύνθηκε. Οι Ruangrupa, οι Taring Padi και η γενική διευθύντρια της Documenta, Ζαμπίνε Σόρμαν, απολογήθηκαν δημοσίως. Η Σόρμαν εξήγγειλε έρευνες, φαίνεται όμως πως ήταν αργά: το Σάββατο, το εποπτικό συμβούλιο της Documenta ανακοίνωσε ότι συμφώνησε με τη Σόρμαν να παραιτηθεί από τη θέση της.
Ηταν, άραγε, εύκολο να αποτραπούν όλα αυτά; Τυχόν προκαταρκτικός έλεγχος των έργων θα θύμιζε προληπτική λογοκρισία, ίσως όμως η ίδια η Documenta να μπορούσε να βρει έναν εσωτερικό, δημοκρατικό τρόπο. Τελικά, με μια κίνηση που ταιριάζει περισσότερο σε κρατικούς θεσμούς και λιγότερο σε διοργανώσεις τέχνης, η υπουργός Πολιτισμού της Γερμανίας, Κλαούντια Ροτ, ανακοίνωσε εντονότερο κυβερνητικό έλεγχο στην Documenta. «Είναι σωστό και αναγκαίο», δήλωσε, «να διερευνήσουμε πώς κατέστη δυνατόν να παρουσιαστούν αντισημιτικές εικόνες και να εξαγάγουμε τα απαραίτητα συμπεράσματα».
