Ενα έργο για το έγκλημα, την τιμωρία, τα τραύματα, τη δικαιοσύνη, με θέμα τον φόνο του πατέρα από το παιδί του –από τα πιο σοκαριστικά εγκλήματα στην ανθρώπινη ιστορία–, είναι το «Μια άλλη Θήβα» του Γαλλο-ουρουγουανού Σέρχιο Μπλάνκο που ανεβαίνει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (ΘτΝΚ).
Γιατί διάλεξε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος να καταπιαστεί με ένα τέτοιο θέμα σε μια εποχή που όλο και μεγαλώνει η λίστα των γυναικοκτονιών; «Με ενδιέφερε το θέμα της πατροκτονίας γιατί, αντίθετα με τις γυναικοκτονίες, που είναι εφιαλτικό καθημερινό φαινόμενο, είναι σπάνιο ένα αγόρι να σκοτώσει τον πατέρα του», λέει στην «Κ» ο σκηνοθέτης και ιδρυτής του ΘτΝΚ, υπογραμμίζοντας ότι οι σχέσεις με τους γονείς κρύβουν μέσα τους και τη σύγκρουση. «Για να πατήσει στα πόδια του ένας νέος άντρας, λέμε πρέπει να “σκοτώσει” μέσα του τον πατέρα του. Η σχέση πατέρα – γιου είναι ανταγωνιστική και από τις δύο πλευρές. Το έχω ζήσει. Και τις δικές μου σκέψεις, τις ενοχές, τα λάθη, τα συνάντησα σε ένα θεατρικό κείμενο ενός συγγραφέα που μεγάλωσε στο Μοντεβιδέο».
Η ιστορία ξεκινάει με την επίσκεψη ενός συγγραφέα – σκηνοθέτη στη φυλακή για να δει τον 21χρονο Μαρτίν, καταδικασμένο για πατροκτονία. Μέσα από τις συναντήσεις του με τον ισοβίτη, ο συγγραφέας θέλει να γράψει ένα έργο με επίκεντρο την πατροκτονία, το οποίο θα παρουσιαστεί στο θέατρο Σαν Μαρτίν του Μπουένος Αϊρες με ερμηνευτές τον ίδιο και τον πατροκτόνο. Ομως, το υπουργείο Δικαιοσύνης απαγορεύει στον Μαρτίν να παίξει στην παράσταση κι έτσι ο συγγραφέας βρίσκει, σε ακρόαση, τον Φεδερίκο, έναν νέο ηθοποιό για να ερμηνεύσει τον ρόλο του πατροκτόνου στο θέατρο.
Το έργο «Μια άλλη Θήβα», που ανεβαίνει σε μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ στις 20/10 με τους Θάνο Λέκκα και Δημήτρη Καπουράνη, αναπαριστά τις συναντήσεις του συγγραφέα με τον φυλακισμένο, αλλά και με τον Φεδερίκο (που ο Μπλάνκο επιλέγει να ερμηνεύονται από τον ίδιο ηθοποιό). «Το ενδιαφέρον είναι ότι, παρότι μιλούν συνέχεια για πρόβες, πρόβες δεν γίνονται ποτέ. Αυτό το παιδί είναι μοναχικό, δεν κάνει με κανέναν παρέα στη φυλακή. Ολες οι συναντήσεις του με τον συγγραφέα γίνονται σε ένα γηπεδάκι μπάσκετ της φυλακής. Είναι σαν κλουβί με μια μπασκέτα. Αυτό έγινε και το σκηνικό της παράστασης. Το ουσιαστικό είναι ότι κάποιος άνθρωπος ασχολείται με τον νεαρό ισoβίτη, που ο πατέρας του τον ξεφτίλιζε διαρκώς».
Ενα έργο για την ανδρική ταυτότητα που ερευνά τη διαδικασία της μυθοπλασίας με αφορμή την πραγματική ζωή, θίγοντας μεταξύ άλλων ζητήματα όπως η πατριαρχία, οι ταξικοί διαχωρισμοί, η ψυχική ασθένεια, ο ρόλος της θρησκείας, ο ερωτισμός. Χλευάζοντας τα όρια ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα. Για τον Β. Θεοδωρόπουλο έχει ενδιαφέρον ότι «το πέρασμα του ηθοποιού από τον ένα ρόλο στον άλλο (Μαρτίν και Φεδερίκο) γίνεται χωρίς καμία μεταμφίεση. Το θέμα της πατροκτονίας, με αναφορές στον Οιδίποδα που σκότωσε τον πατέρα του Λάιο αλλά και στους αδελφούς Καραμάζοφ, φωτίζεται στην πορεία του έργου μέσα από τις οδυνηρές εμπειρίες του Μαρτίν, τις προσβολές, την ταπείνωση και τη βία που είχε υποστεί από έναν πατέρα-κτήνος, στοιχεία που μας κάνουν, αν όχι να δικαιολογούμε, τουλάχιστον να κατανοούμε την πράξη του νεαρού. Η σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στον συγγραφέα και στον πατροκτόνο σημαδεύει τη ζωή του νέου άντρα, γιατί ανοίγει τους ορίζοντές του κι αφήνει μια χαραμάδα φωτός στο μυαλό και στην ψυχή του. Δοκιμάζει ωστόσο και τις βεβαιότητες του μεγαλύτερου».
Αν, όπως υποστηρίζει ο Θεοδωρόπουλος, το «Μια άλλη Θήβα» μάς ωθεί να δούμε τη στάση μας απέναντι στα παιδιά μας και στον πατέρα μας, ποια ήταν η σχέση με τον δικό του πατέρα;
«Πίστευα ότι δεν με αγαπάει γιατί δεν ασχολούνταν καθόλου μαζί μου, κάτι που έκανε η μητέρα μου. Οταν πέθανε, άρχισα να τον σκέφτομαι περισσότερο και τότε συνειδητοποίησα ότι αυτό που ερμήνευα ως αδιαφορία ήταν διακριτικότητα. Ποτέ δεν σήκωσε το χέρι του πάνω μου όταν ήμουν παιδί, κάτι που συνηθιζόταν στη γενιά μου. Ούτε ποτέ παρακολούθησε τι κάνω. Αλλά να που κι αυτό τραυματίζει τα παιδιά. Δεν ήταν αυστηρός μαζί μου και η τρυφερότητα ήταν μέχρι την ηλικία των τριών-τεσσάρων ετών. Μετά οι πατεράδες απομακρύνονταν και παρέμενε η μητέρα. Τα έπαιρνε όλα πάνω της η γυναίκα στη γενιά μου».
Σιωπηλά τραύματα
Τον θυμάται στο εμποροραφείο της οδού Ιπποκράτους να δουλεύει μέχρι αργά τα βράδια. «Οταν πήγαινα, δεν ρωτούσε για τα μαθήματα, ούτε πίεζε για κάτι. Κι αυτό τότε, επειδή είχαμε περισσότερο την πολιορκία και την αγάπη της μάνας μας, το ερμηνεύαμε ως έλλειψη ενδιαφέροντος. Μεγαλώνοντας είδα ότι ήταν μια στάση ζωής εκ μέρους του, για να διαλέξω τον δρόμο μου χωρίς παρεμβάσεις. Ηταν πολύτιμη γιατί πάτησα από νωρίς στα πόδια μου. Η σχέση με τη μητέρα είναι πιο στενή. Υπάρχει το χάδι και το ακούμπισμα. Και ο πατέρας δείχνει την αγάπη του, αλλά σιγά σιγά απομακρύνεται και δεν απλώνει χέρι να χαϊδέψει τον 20χρονο ή τον 30χρονο γιο του, αλλά και αντίστροφα, ο γιος τον πατέρα. Δεν είναι ότι δεν το έχουν ανάγκη, αλλά ένα βαθύτερο “δεν πρέπει” είναι που τους στοιχειώνει. Δεν λένε λόγια αγάπης, ενώ ο γιος θα πει στη μητέρα “σ’ αγαπάω, μάνα”. Ολα αυτά είναι τραύματα για ένα μεγάλο ποσοστό αντρών».
Τον αντιμετώπισαν με τον ίδιο τρόπο οι γονείς του όταν τους ανακοίνωσε ότι θα γίνει ηθοποιός ή αντέδρασαν; «Οχι, δεν αντέδρασαν και ομολογώ ότι ήμουν στεναχωρημένος γιατί δεν με εμπόδισαν, όπως ήταν αναμενόμενο να κάνουν οι γονείς εκείνα τα χρόνια. Ελεγα μέσα μου “τέτοια αδιαφορία!”. Δεν μου στάθηκαν εμπόδιο σε τίποτα».
Αυτό επηρέασε τη σχέση με τον γιο του. «Εγώ ασχολήθηκα πολύ μαζί του από τη γέννησή του. Ηταν η εποχή που η Κοραλία (Σωτηριάδου) είχε πολλή δουλειά, ενώ το δικό μου επάγγελμα είχε πολλές ανεργίες. Ετσι, αντί να πηγαίνω σε ένα μπαρ και να γκρινιάζω και να μου φταίνε οι άλλοι, έπαιρνα τον Μίλτο και φεύγαμε. Στην εφηβεία, που δεν την πέρασε στα 16 αλλά αργότερα, έβγαινε ένας ανταγωνισμός και από τις δύο πλευρές. Τα τελευταία χρόνια έχει αναλάβει εκείνος το θέατρο. Οπως συμβαίνει και σε άλλα επαγγέλματα με τον πατέρα που δίνει τη δουλειά του στον γιο, συνέλαβα τον εαυτό μου κάποιες φορές να σκέφτομαι “αυτό θα το έκανα καλύτερα”».
Κάποιες φορές τού γκρίνιαξε, το παραδέχεται, «αλλά επειδή είμαστε δεμένη οικογένεια, καταφέραμε και οι τρεις μας να δουλεύουμε για αυτό το θέατρο και, κυρίως, να συνυπάρχουμε με τις αντιθέσεις μας. Χαίρομαι που ο Μίλτος ασχολείται επτά ημέρες την εβδομάδα με τους γιους του. Ως παππούς πια, τα εγγόνια μου θέλω να τα βλέπω κάθε μέρα και είμαι ικανός να αφήσω όποια πρόβα αν χρειάζεται να τα κρατήσω. Είναι σοβαρότερη δουλειά να μείνω με τα εγγόνια μου από το να κάνω θέατρο».
«Οι επιχορηγήσεις για τον σύγχρονοπολιτισμό είναι συσσίτιο, όχι όραμα»
Μετά το έργο του Σέρχιο Μπλάνκο, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος θα ανεβάσει το «Μάγουλο της Παναγίας» του Παντελή Μπουκάλα στις 15/2/2023. «Ο Παντελής, φίλος και συνεργάτης, διασκεύασε τη θεατρικής μορφής αυτοβιογραφική εικασία του (εκδόσεις Αγρα) ειδικά για το Θέατρο του Νέου Κόσμου, για δύο ηθοποιούς, που θα ερμηνεύσουν τους ρόλους του Καραϊσκάκη και της συντρόφου του στη ζωή και στα όπλα, της Μαριώς. Μικρής Τουρκοπούλας που βρήκε μετά την καταστροφή στην Τριπολιτσά και επειδή δεν μπορούσε να έχει μια γυναίκα στο στράτευμά του, την έντυσε άντρα και τον ονόμασε Ζαφείρη».
Τον Απρίλιο θα ανεβάσει την «Ανατολή» της Ελλης Παπαδημητρίου, που παρουσιάστηκε μόνο για δύο μέρες στην αρχαία Τίρυνθα το καλοκαίρι, στο πλαίσιο του «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός». Συνολικά στις τρεις σκηνές του, το ΘτΝΚ φέτος παρουσιάζει 16 έργα (και συμπαραγωγές) και το ένα από αυτά στο Θέατρο Καρέζη. Σε μια σεζόν ανταγωνιστική, που ίσως ξεπεράσει τις 3.000 παραστάσεις, όπως ακούγεται στις πρώτες συζητήσεις στα θέατρα.
«Είμαστε πεινασμένοι να κάνουμε θέατρο. Δύο χρόνια εκτός, όλοι θέλουν να δουλέψουν». Θα τα καταφέρουν; «Οχι, ποτέ δεν δουλεύουν όλα τα θέατρα. Η φετινή σεζόν είναι ένα μυστήριο. Ο κόσμος θέλει να βγει, άλλοι θα φορέσουν μάσκα, άλλοι δίπλα τους όχι, όμως θα μάθουν να συνυπάρχουν. Δεν είναι ζωή να κλειστείς μέσα εγκαταλείποντας τα πάντα». Οσο για τις αυξήσεις στο ρεύμα και στη θέρμανση, «είναι πολύ σκληρά τα πράγματα. Οι επιχορηγήσεις για τον σύγχρονο πολιτισμό που δίνει το υπουργείο Πολιτισμού είναι συσσίτιο. Αυτό δεν είναι όραμα, αν νομίζουν ότι έτσι στηρίζουν τον πολιτισμό. Το όραμα λείπει δυστυχώς».
