Κοιτούσα επί ώρα το θερμό χρώμα της αθηναϊκής ώχρας σε εκείνο το έρημο σπιτάκι, κοντά στο Νοσοκομείο Συγγρού. Δυο βήματα είναι το Κάραβελ και το Χίλτον, η Μιχαλακοπούλου και η μοντέρνα ζωή. Στο σημείο όμως που βρισκόμουν, στην οδό Ουμπλιανής, είχα μπροστά μου τα ξέφτια της παλιάς ζωής, αυτά που συγκινούν όσους ανασκαλεύουν τις μνήμες της πόλης. Και να, που σε ένα μικρό σπιτάκι, ακατοίκητο και φαινομενικά ασήμαντο από άποψη αρχιτεκτονική ή ακόμη και αισθητική, φασκιωμένο με κοτετσόσυρμα για να συγκρατούνται οι σοβάδες του, έβλεπα μπροστά μου τα αθάνατα χρώματα της Αττικής. Και είχα ζωντανέψει με τη φαντασία μου τους παλιούς μαστόρους, τα νεροχρώματα, το πνεύμα της ύλης. Τα δυο παράθυρα, σαν μάτια αδειανά, έμοιαζαν χωρίς ζωή, αλλά ο θερμός σοβάς είχε όλους τους χυμούς της γλυκιάς Μεσογείου. Η Αθήνα σε χαμηλή κλίμακα, ευγενής μέσα στην ανέχεια.
Αλλά εκεί γύρω, σε εκείνο το κομμάτι των Ιλισίων, που άρχισε να χτίζεται μαζικά μετά την ανέγερση του Χίλτον, μπορεί να συναντήσει κανείς εκείνα τα θραύσματα των αλλοτινών καιρών. Σπίτια χωρίς ανέσεις τα περισσότερα, που, αν και έμειναν ελάχιστα, σχεδόν αφανίστηκαν, μπορούν ακόμη να μεταφέρουν πληροφορίες και συγκίνηση. Από τη γωνία Διοχάρους και Ουμπλιανής γίνεται κατανοητή η παλιά μορφή της γειτονιάς. Μικρά σπίτια σε συστάδες, υποστατικά, αυλές και ένα διώροφο πρώιμου μοντερνισμού, πιο κάτω το σπιτάκι με τη θερμή ώχρα και πιο κει και στους παρακάτω δρόμους, σκόρπια, λιγοστά δείγματα εκείνου του πρωτόγονου αστισμού. Σε όλη εκείνη τη γωνία της Ουμπλιανής φυλάσσεται –για πόσο ακόμη άραγε– σε περίληψη και συμπύκνωση το απόσταγμα της προπολεμικής εποχής. Αυτό που με απασχολούσε ήταν το ξοδεμένο σπίτι, το παρατημένο απολειφάδι, η ακηδεία. Και μέσα σε αυτήν την εγκατάλειψη, το συναπάντημα με όσα θεωρούσα πολύτιμα, όπως μια επιδερμίδα ώχρας, σαν λάμψη από συλημένο όρυγμα, ή εκείνες οι πόρτες στη σειρά σε γυμνή πλέον αυλή, σαν γυναίκες αρχαίου χορού. Από απέναντι διακρινόταν η βαμμένη σε έντονο μπλε χρώμα καγκελόπορτα στη Διοχάρους 23, με τη λιθοδομή ολόγυρα εσκεμμένα απογυμνωμένη, ενώ είχε χτιστεί για να καλύπτεται από σοβά. Η ανωδομή στο πλάι ανάλαφρη, ένα απλό καστράκι της δεκαετίας του ’20 και από το άνοιγμα η τσιμεντένια αυλή. Το τσιμέντο πατημένο, καταβρεγμένο, σκονισμένο, με ραγάδες, πατημασιές, αυλακιές, ένα στοιχείο ανίερης ιερότητας σε ένα τοπίο απρόσμενου αστικού αυθορμητισμού.
Ολα αυτά τα εισέπραττα ως δώρα, αβίαστα και φυσικά. Στο πλάι, στην Ουμπλιανής 3, ένα παλιό περιβόλι χάσκει ξερό και άγονο. Η καγκελόπορτα βαμμένη με εκείνο το πράσινο το απαλό, που θυμίζει ευκάλυπτο, σαν τον μεγάλο γέρικο κορμό που στεφανώνει όλο αυτό το κτηματάκι. Στο βάθος ένα μικρό υποστατικό, δυο κάμαρες όλες κι όλες, κλειστές και έρημες. Αυτές οι εικόνες είχαν τη δύναμη του αιώνιου και του εφήμερου μαζί, σαν σιωπηρή περιδιάβαση σε κοιμητήριο με πλάκες που μνημόνευαν ανθρώπους, χωρίς ζώντες πλέον να τους θυμούνται.
Ηξερα πως όλα αυτά αργά ή γρήγορα θα σαρωθούν. Οπως σαρώθηκαν σύμφωνα με τον νόμο της ζωής όλα όσα προϋπήρξαν και που θυμάμαι πριν από πολλά χρόνια στους ίδιους αυτούς δρόμους. Ολα θα φύγουν και μαζί και εκείνη η θερμή η ώχρα, η αθηναϊκή, που κάποιοι ζωγράφοι θα ήθελαν να τη μελετήσουν και να την αποτυπώσουν, ως μνήμη έστω.
