Στο Σικάγο η ώρα είναι δέκα το πρωί και η συμφωνία λέει πως η Ντι Ντι Μπριτζγουότερ θα έχει την κάμερα κλειστή στη διάρκεια της διαδικτυακής μας συνέντευξης. Αλλά η ίδια έχει άλλη γνώμη. Εμφανίζεται φορώντας εντυπωσιακά σκουλαρίκια, ολοστρόγγυλα γυαλιά μυωπίας με μαύρο σκελετό και τα μακριά νύχια της είναι βαμμένα χρυσά. Ακόμη και τώρα που βρίσκεται μπροστά στον υπολογιστή πίνοντας την πρωινή της πορτοκαλάδα παραμένει ντίβα. Μια σύγχρονη, μεγάλη κυρία της τζαζ, μια καλλιτέχνις βραβευμένη με τρία βραβεία Grammy και ένα βραβείο Tony, μια γυναίκα που βαδίζει στην όγδοη δεκαετία της ζωής της με τόση ενέργεια και δυναμισμό που είναι μεταδοτικός. Εχει ένα τεράστιο ζεστό χαμόγελο και έμφυτο το χάρισμα της επικοινωνίας.
Νεότατη, παρά τα 72 χρόνια της, η Μπριτζγουότερ θα ανέβει την προσεχή Δευτέρα στη σκηνή του ΚΠΙΣΝ με μια αποκλειστικά γυναικεία μπάντα για μία και μοναδική συναυλία. «Η πιανίστριά μου είναι Αμερικανίδα, η Κάρμεν Σταφ, η μπασίστρια Ρόσα Μπρουνέλο και η ντράμερ μου Εβίτα Πολιντόρο είναι Ιταλίδες», μας λέει. «Μια απολύτως γυναικεία ομάδα στη σκηνή, ναι, δεν είναι κάτι συνηθισμένο, αλλά συμβαίνει όλο και συχνότερα», προσθέτει και στη συνέχεια απαριθμεί τζαζ ορχήστρες και μουσικά σχήματα που αποτελούνται αποκλειστικά από γυναίκες μουσικούς και κάνουν επιτυχία διεθνώς: η Diva Jazz Orchestra, η Artemis – «πνευματικό τέκνο της πιανίστριας και συνθέτρια Ρίνι Ρόσνες», εξηγεί και συνεχίζει προσθέτοντας μερικές σπουδαίες νέες τραγουδίστριες της τζαζ, όπως η Τζασμία Χορν, η Σεσίλ Μακλόριν Σάλβαντ, η Γαλλίδα Σιρίλ Εμέ. «Τα καταφέρνουμε πια! Υπάρχει μεγάλη διαφορά από το παρελθόν», λέει.
Γεννήθηκε στο Μέμφις, αλλά μεγάλωσε στο Φλιτ του Μίσιγκαν. «Οι μουσικές επιρροές μου προέρχονται και από τους δύο γονείς μου, στο σπίτι μας ακούγαμε ως επί το πλείστον τζαζ», εξηγεί. «Επίσης έχω επηρεαστεί πολύ από τη μουσική που έπαιζε το ραδιόφωνο, ένα μέσο ιδιαίτερα δημοφιλές στην εποχή μου».
Από την αρχή της καριέρας της συνεργάστηκε με πρωτοπόρους της τζαζ, από τον Σόνι Ρόλινς έως τον Ντίζι Γκιλέσπι και τον Θαντ Τζόουνς. Αυτοί ήταν οι μέντορές της, αλλά δίπλα τους πάντα υπήρχαν τα εφηβικά είδωλά της: η Νάνσι Ουίλσον, η Αρίθα Φράνκλιν, η Νίνα Σιμόν, η Σάρα Βον, η Ελα Φιτζέραλντ, με την οποία χρόνια αργότερα συναντήθηκαν στο Παρίσι. «Ολες αυτές ήταν ήδη πολύ επιτυχημένες τραγουδίστριες. Ποτέ, λοιπόν, δεν αισθάνθηκα ότι κι εγώ δεν μπορώ να κάνω καριέρα ως ερμηνεύτρια της τζαζ», λέει.
Ενστικτο και… αυτί
Δεν έχω σπουδάσει μουσική σε ωδείο και αποτελώ μέρος μιας μακράς παράδοσης αυτοδίδακτων μουσικών της τζαζ.
Στα πρώτα της βήματα δοκιμάστηκε δίπλα σε μεγάλους καλλιτέχνες. Εξαρχής έκανε φωνητικούς αυτοσχεδιασμούς χωρίς ποτέ να της διδάξουν τον τρόπο. «Δεν έχω σπουδάσει μουσική σε ωδείο και αποτελώ μέρος μιας μακράς παράδοσης αυτοδίδακτων μουσικών της τζαζ. Πάντα βασιζόμουν στο ένστικτο και το μουσικό αυτί μου, και βάδισα με θάρρος στον δρόμο που μου έδειξε η κλίση μου», εξηγεί.
Το ταλέντο, οι συνεργασίες, ο χαρακτήρας της διαμόρφωσαν σταδιακά μια τραγουδίστρια –η ίδια προτιμάει να αποκαλείται «μουσικός»– αυτάρκη, με υψηλές ερμηνευτικές απαιτήσεις και διακριτή καλλιτεχνική προσωπικότητα. Κάθε άλμπουμ στα 50 χρόνια της καριέρας της είναι διαφορετικό από το άλλο, κάθε παράσταση αποτελεί μια έκπληξη.
«Είστε μια κλασική τζαζ τραγουδίστρια;», τη ρωτάω. «Κατά μία έννοια, ναι», απαντάει. «Διαθέτω μια παραδοσιακή ερμηνευτική πλευρά στους αυτοσχεδιασμούς και στα φωνητικά, με επιρροές από την Ελα Φιτζέραλντ ή την Μπέτι Κάρτερ. Από την άλλη μεριά έχω ακολουθήσει διαφορετικούς μουσικούς δρόμους μέσα στην τζαζ, που με διαφοροποιούν από τα δεδομένα του είδους. Το καλλιτεχνικό μου πρότυπο είναι ο Μάιλς Ντέιβις. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί, ως γυναίκα, έπρεπε να παραμείνω περιορισμένη σε ένα τζαζ είδος. Γιατί δεν μπορούσα να εξερευνώ κι άλλες πτυχές αυτής της μουσικής, να εμπνέομαι ελεύθερα. Οντως, κάθε δουλειά μου είναι διαφορετική από την επόμενη. Εχω δεχτεί κριτική για τις επιλογές μου, αλλά πια το στυλ μου καθιερώθηκε και είναι μέρος αυτού που το κοινό περιμένει από μένα».
Φόρος τιμής στον Τσικ Κορία
Στην Αθήνα, το πρόγραμμά της θα αποτίσει φόρο τιμής στον σπουδαίο Τσικ Κορία, έναν μουσικό που την ενέπνευσε και τη βοήθησε στα πρώτα της βήματα στη σκηνή. Θα ακούσουμε επίσης τραγούδια από τον γαλλικό δίσκο της «J’ ai deux amours». Και βεβαίως θα παίξει μπλουζ. Εχει δύο αγαπημένα κομμάτια αυτό το διάστημα, το ένα είναι το «Fine and Mellow», μια σύνθεση της Μπίλι Χόλιντεϊ, και το άλλο είναι το «Blue Monk», σύνθεση του πιανίστα Τελόνιους Μονκ με στίχους της Αμπι Λίνκολν. Και όπως πάντα, η παρουσία της θα κατακλύσει τη σκηνή παίζοντας και φλερτάροντας με το κοινό.
«Μιλάω με τα χέρια, μου αρέσει να κινούμαι και να γεμίζω τον χώρο όπου εμφανίζομαι. Λατρεύω τη σκηνή», λέει. «Θέλω να δημιουργώ μια μικρή αφήγηση με κάθε τραγούδι, να “παίζω” την ιστορία του γιατί νομίζω πως αυτός είναι ο τρόπος για να διατηρείται ζωντανό το ενδιαφέρον των θεατών. Από τη στιγμή που πατώ το πόδι μου στη σκηνή μέχρι που φεύγω, βρίσκομαι σε διάλογο με τους μουσικούς και το κοινό. Οσοι έρχονται να με ακούσουν θέλω να ξέρουν ότι μπαίνουν κάπου όπου θα τους φροντίσουν, που θα τους κάνουν να ξεχάσουν τα προβλήματά τους. Κι εκείνοι θα επιστρέψουν σπίτι τους με ανανεωμένη ενέργεια για να συνεχίσουν τη ζωή τους».
