Το κεντρικό μονοπάτι στο πάρκο του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος φιλοξενεί από σήμερα το απόγευμα μια «Πομπή». Είναι οι 120 φωτεινές στήλες που, τοποθετημένες σύμφωνα με ένα γεωμετρικό πλέγμα, σιωπηλά συντροφεύουν εκείνους που βαδίζουν προς τον Φάρο. Καθώς ανηφορίζουμε το μονοπάτι έχουμε την αίσθηση ότι το καθαρό φως που εκπέμπει η κάθε στήλη νοερά συνδέεται με την πολυκοσμία και την κίνηση στις κεντρικές οδούς της πόλης, ενώ την ίδια στιγμή δημιουργεί μια δική του πραγματικότητα, μεταφυσική και ονειροπόλο.
«Εμπνευστήκαμε από την υπάρχουσα γεωμετρία και την αρχιτεκτονική του χώρου», λένε στην «Κ» οι δύο δημιουργοί της «Πομπής», ο αρχιτέκτονας Γιώργος Νίκας και η εικαστικός Ελένη Μαραγκάκη. Το έργο τους, μία από τις πέντε εντυπωσιακές φωτιστικές εγκαταστάσεις που παρουσιάζονται στο πάρκο του ΚΠΙΣΝ με αφορμή τις γιορτές των Χριστουγέννων, εντείνει την έννοια της πορείας και υπογραμμίζει τη μακρά διαδρομή του επισκέπτη ανάμεσα στα φυτεμένα δώματα. «Σκοπός μας ήταν η δημιουργία ενός εικαστικού γεγονότος που ενεργοποιείται και ολοκληρώνεται με την παρουσία των ανθρώπων», σχολιάζουν οι ίδιοι, «ενώ τα φωτιστικά σώματα υπαινίσσονται ανθρώπινες φιγούρες που συμπορεύονται με τους επισκέπτες σε αυτή την τελετουργική πορεία».
Από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της συγκεκριμένης εγκατάστασης είναι η λιτότητα και η καθαρότητά της, μια σειρά από κάθετες γραμμές που ξεκουράζουν το μάτι από τον καταιγισμό της εορταστικής «πολυλογίας», δημιουργώντας ένα είδος παύσης. Εδώ η αρχιτεκτονική ακρίβεια έρχεται σε αντιπαράθεση με τον ήπιο χαρακτήρα της βλάστησης και συνομιλεί αρμονικά με τη διακριτικότητα του φυσικού τοπίου.
«Τα φωτιστικά σώματα υπαινίσσονται ανθρώπινες φιγούρες που συμπορεύονται με τους επισκέπτες», λένε οι δημιουργοί της «Πομπής».
Στον αντίποδα αυτής της εικαστικής προσέγγισης, αλλά με στοιχεία εξίσου δυνατά, βρίσκεται η φωτιστική εγκατάσταση «Light Holders» του Ολλανδού πολυμεσικού καλλιτέχνη Γιόνας Βόργερκ. Στα τρία τεράστια «rings» που δημιούργησε στο Ξέφωτο, τα οποία θυμίζουν από μακριά διαστημόπλοια με όλα τους τα φώτα αναμμένα ή μια πίστα με φωτορυθμικά της δεκαετίας του ’80, ο Βόργερκ μάς προσκαλεί να παίξουμε με το φως και τους ήχους. «Είμαι εικαστικός καλλιτέχνης, αλλά έχω μουσικό υπόβαθρο», μας λέει ο ίδιος. «Η σχέση μου με την ηλεκτρονική μουσική συνεχίζεται εδώ και δεκαετίες, με φίλους έχουμε μια δισκογραφική εταιρεία, ενώ υπήρξα dj για περισσότερα από 30 χρόνια».
Εμπνευσμένος λοιπόν από τις λούπες και τα «σκρατσαρίσματα» του dj, δημιούργησε ένα έργο που αποτελεί φόρο τιμής στα στούντιο όπου γεννήθηκαν οι μουσικές των δεκαετιών του 1950 και 1960, τότε που ο πειραματισμός με τις αναλογικές μαγνητικές ταινίες έθεσε τις βάσεις για τον σύγχρονο τρόπο μουσικής δημιουργίας. Ωστόσο, το δικό του «στούντιο» δεν είναι κλειστό, αλλά λειτουργεί στον δημόσιο χώρο ως ένα μινιμαλιστικό ηχοτοπίο, που προσκαλεί τους επισκέπτες να το κατοικήσουν και να το διαμορφώσουν σύμφωνα με το γούστο τους.
Στους πίδακες νερού είναι τοποθετημένο το έργο «Halo» των Venividimultiplex, ένα «φωτοστέφανο» αποτελούμενο από δακτύλιο με πολλές λεπτεπίλεπτες ακτίνες φωτός σε διαφορετικά μήκη. Μόλις ο θεατής πλησιάσει, ξεκινάει ένα παιχνίδι με το φως, το οποίο ολοκληρώνεται όταν το φωτεινό στεφάνι ανάψει πλήρως. Η διαδραστική εγκατάσταση «Light Piano 2.0» βρίσκεται στον Πευκώνα και οι Αριον ντε Μουνκ και Μαρκ Ρίντερ, βασικά μέλη της καλλιτεχνικής κολεκτίβας Kleurbleur, δημιουργούν ένα πολύ ιδιαίτερο μουσικό όργανο που αγγίζει τα αυτιά, τα μάτια και την καρδιά. Τέλος, στον Θόλο έχει εγκατασταθεί το «Submergence» των Squidsoup. Εδώ χιλιάδες μεμονωμένες φωτιστικές πηγές έχουν αναρτηθεί με τέτοιον τρόπο ώστε να δημιουργείται η αίσθηση της ψηφιακής παρουσίας και της κίνησης μέσα στον φυσικό χώρο.
Η ανάθεση και τοποθέτηση καλλιτεχνικών φωτιστικών εγκαταστάσεων στο πάρκο Νιάρχου γίνεται φέτος για έκτη συνεχόμενη χρονιά και τα έργα θα λειτουργούν έως 8.1.