Υπάρχει μια ζώνη θερμού συναισθήματος, στις υπώρειες του Λυκαβηττού προς Σίνα και Ασκληπιού. Εκείνο το γλυκό φθινοπωρινό πρωινό, με τον ουρανό λευκό σεντόνι και με ένα φως διαυγές, αθηναϊκό, το πράσινο των πεύκων γύρω από τον Αγιο Νικόλαο Πευκακίων είχε ένα άρωμα που στεφάνωνε στέγες και ταράτσες, ήταν σχεδόν ορατό και χειροπιαστό. Από τη βροχή, οι τοίχοι ανέπνεαν και στο προαύλιο του Αγίου Νικολάου μπορούσες ανενόχλητος να διαβάσεις πως ο ναός αυτός είχε θεμελιωθεί το 1889 από τον πρίγκιπα Νικόλαο και πως εγκαινιάστηκε λίγο μετά, το 1895, από τον φωτισμένο Μητροπολίτη Αθηνών Γερμανό (ένα χρόνο πριν από τον πρόωρο θάνατό του). Αρχιτέκτονες, ο Γεράσιμος και ο Αναστάσιος Μεταξάς.
Πώς θα ήταν η περιοχή τότε που είχε ανάγκη έναν μεγαλοπρεπή ναό; Η Νεάπολη ήταν ήδη πυκνοκατοικημένη και αν σταθείτε εκεί στα σκαλιά της εκκλησίας (όπου αντηχούν στη συνείδηση παιχνίδια παιδιών και ευχές νεονύμφων) θα δείτε δεξιά, στη γωνία Δερβενίων και Ασκληπιού, ένα νεοκλασικό συγκρότημα κατοικιών, μια πρώιμη πολυκατοικία του 19ου αιώνα, δύο όροφοι μόνο, αλλά με πολλά παράθυρα και χωριστές εισόδους. Η περιοχή αναπνέει ιστορία.
Ανεβαίνοντας από την Ασκληπιού, είχα σταθεί να δω τη μεσοπολεμική πολυκατοικία, γωνία με την Αραχώβης. Είναι μια πολυκατοικία που αποπνέει αθηναϊκότητα (με εκείνη την πατίνα, τη χωνεμένη), καπνισμένη από το καυσαέριο δεκαετιών, ένα γλυπτό ολόκληρη του προπολεμικού συνοικιακού μοντερνισμού. Ο αρχιτέκτων Νίκος Καβαδάς, που έχει φωτογραφήσει όλα τα κτίρια, αναφέρει πως είναι γνωστή ως πολυκατοικία Δ. Καράμπελα. Κατασκευή του 1937 με πολιτικό μηχανικό τον Κ. Τριανταφυλλίδη. Και πιο κάτω, στην Αραχώβης 4, το βλέμμα στέκεται σε μια θαυμάσια είσοδο της δεκαετίας του ’50. Η στρωματογραφία της Αθήνας…
Αλλά εκεί γύρω από τον Αγιο Νικόλαο, η φύση συνυπάρχει με την ιστορία της γειτονιάς, τα οράματα της δημόσιας εκπαίδευσης, τη γερμανική παρουσία και την παλαιότατη παρουσία των Γάλλων αρχαιολόγων και μη στην Αθήνα. Αυτό το αμάλγαμα χρήσεων, φιλοδοξιών και κτισμάτων γεννά αισθήματα πνευματικής ευφορίας, ώσμωση αστική. Αν βγείτε από τον Αγιο Νικόλαο στο σχολείο του Πικιώνη στα Πευκάκια, θα περάσετε από το μπρουταλιστικό Κέντρο Ρουμελιωτών, αλλά εκεί θα έχετε απρόσκοπτη θέα στη Γερμανική Εκκλησία και στην μπάουχαους έπαυλη, που μας θυμίζει τη γερμανική παρουσία του Μεσοπολέμου. Εκείνη την ώρα που περνούσα, χορωδιακές φωνές ανέβαιναν στον ουρανό από τη Γερμανική Εκκλησία. Σε ωθούσαν να κατηφορίσεις τη Σίνα και να βουτήξεις στη γαλλική γειτονιά. Η οδός Οκταβίου Μερλιέ, το Γαλλικό Ινστιτούτο με τα γλυπτά του Σθένου Μολφέση, το γαλλικό βιβλιοπωλείο LEA, η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, στη Διδότου, ένα σύμπλεγμα κτιρίων από τον 19ο έως τον 20ό αιώνα μέσα στους φημισμένους κήπους. Αυτή η Αθήνα ανέβλυζε. Μοντερνιστικές πολυκατοικίες, σε επάλληλες στρώσεις από το 1930 έως το 1980, βουτάνε το αίσθημα της πόλης στην καρδιά του 20ού αιώνα. Και πιο κάτω, στη Μασσαλίας, νεοκλασικά με πολυκατοικίες, ολόγυρα από την Ελληνοαμερικανική Ενωση και από εκεί στην πυκνότατη οδό Σκουφά, προπύργιο μεσοπολεμικού και μεταπολεμικού αστισμού.
Να, αυτή η Αθήνα ήταν αβίαστη. Αχνιζε αυθεντικούς ατμούς αστικής μνήμης.
