«Αρχισα να δουλεύω στο εργοστάσιο μόλις τέλειωσα το δημοτικό. Ισως και ν’ άργησα κιόλας. Αλλα παιδιά δούλευαν πριν ακόμα βγάλουν το σχολείο. Τόση ήταν η ανάγκη. Επειδή δεν επιτρεπόταν κάτω από τα 14 να πιάσεις δουλειά στα εργοστάσια, πηγαίνανε οι γονείς στη δημαρχία. Δεν ξέρω τι κάνανε, παίρνανε όμως βεβαίωση ότι το παιδί τους ήταν 14 χρόνων και έτσι ξεγελούσανε τους εργοδότες. Εμείς τα μικρά δουλεύαμε στην καρουλίστρα. Δεν φτάναμε όμως να δέσουμε την κλωστή κι ανεβαίναμε πάνω σε κασονάκια».
Το εργοστάσιο στο οποίο αναφέρεται το παιδί της μαρτυρίας που δημοσιεύεται στη δίτομη μελέτη του Κώστα Χαλέμου «Ο ταύρος του Μάντσεστερ» ήταν η «Μουταλάσκη», η υφαντουργική εταιρεία που ίδρυσαν το 1927 οι οικογένειες Αλέξανδρου Σινιόσογλου και Ιάκωβου Τσαλίκογλου. Η εταιρεία πήρε το όνομά της από τον τόπο καταγωγής των ιδρυτών τους, τη Μουταλάσκη της Καππαδοκίας – το σημερινό Ταλάς στην Τουρκία. Πρόσφυγες ήρθαν από εκεί μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και εγκαταστάθηκαν μαζί με άλλους συντοπίτες τους στην Ελευθερούπολη, στους Ποδαράδες, όπως λεγόταν τότε η συνοικία της Νέας Ιωνίας. Σε αυτόν τον τόπο που θύμιζε τα πατρογονικά εδάφη τους κι ήταν κατάλληλος για την υφαντουργία και την ταπητουργία, οι δύο οικογένειες ρίζωσαν και συνεργάστηκαν αρμονικά μέχρι το 1938, όταν οι δρόμοι τους χώρισαν. Ομως το εργοστάσιο συνέχισε δυναμικά. Επεκτάθηκε, εκσυγχρονίστηκε σταδιακά κι εφαρμόστηκαν σύγχρονες μέθοδοι διοίκησης και συστήματα εργασίας που οι υιοί Σινιόσογλου, ο Συμεών και ο Γιώργος, είχαν μελετήσει στο εξωτερικό όπου σπούδασαν. Πολύ πριν από την ίδρυση του ΙΚΑ, το 1938, οι εργαζόμενοι της «Μουταλάσκη» είχαν δική τους ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Την περίοδο της Κατοχής το εργοστάσιο δούλευε περιστασιακά, αφού πρώτη ύλη δεν υπήρχε και τα εμπορεύματα είχαν κατασχεθεί. Διατηρήθηκαν, ωστόσο, όλες οι θέσεις εργασίας. Και όχι μόνο αυτό, με έξοδα της διοίκησης οργανώθηκαν συσσίτια που έσωσαν από την πείνα πάνω από 3.000 ανθρώπους.
«Απόγονοι τρίτης γενιάς, κι ακόμη θυμούνται αυτό το θαύμα που έσωσε ολόκληρες οικογένειες από την πείνα», λέει στην «Κ» ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Κώστας Χαλέμος, γέννημα θρέμμα της Νέας Ιωνίας και παθιασμένος ερευνητής της τοπικής Ιστορίας. Στους δύο τόμους έχει συγκεντρώσει πάνω από 100 φωτογραφίες, περισσότερες από 400 μαρτυρίες και χάρη σε αρχειακή έρευνα περίπου 1.300 ονόματα εργαζομένων. Η «Μουταλάσκη» είχε ζωή περίπου επτά δεκαετιών. Το 1978 συγχωνεύθηκε «διά απορροφήσεως» με την «Πειραϊκή Πατραϊκή» και το εργοστάσιο λειτούργησε με νέα προϊόντα μέχρι το 1992, όταν η εταιρεία έκλεισε. Παρακολουθώντας αυτά τα 70 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας ο αναγνώστης διατρέχει την Ιστορία της περιοχής και παράλληλα παρακολουθεί την πορεία της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας, ενός από τους πιο δυναμικούς κλάδους της οικονομίας της χώρας, που γνώρισε μεγάλη άνθηση, έκανε σημαντικές εξαγωγές, και ύστερα, χτυπημένη από τη διεθνή κρίση του κλάδου, συρρικνώθηκε, μαράζωσε κι εντέλει διαλύθηκε και με ευθύνη της πολιτείας.
Ομως τη δεκαετία του 1950 η Νέα Ιωνία ήταν ακόμη το ελληνικό Μάντσεστερ, γιατί εκεί χτυπούσε η καρδιά της κλωστοϋφαντουργίας. Ο ταύρος, αντίγραφο του αρχαϊκού από τον Κεραμεικό, υπήρξε το σύμβολο της «Μουταλάσκη», ενώ Ταύρος ονομάζεται και η οροσειρά της Καππαδοκίας.
