Από τη δική της σκοπιά, η ξεχωριστή πιανίστα Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου εξομολογείται στην «Κ»: «Στους κύκλους τραγουδιών του Σούμαν που ερμηνεύουμε στο ρεσιτάλ με τη Λένια, διασταυρώνονται οι μαγεμένοι κόσμοι των κολοσσών της ποίησης. Περιγράφονται οι κινήσεις της ψυχής, τα ρήγματα και οι συγκινήσεις, όπως τις είδαν οι ρομαντικοί ποιητές, ακολουθώντας τον μίτο και τους ελιγμούς μιας ψευδαίσθησης μέσα από τη μεταμορφωτική δύναμη της φαντασίας που ανασυνθέτει συνεχώς τον κόσμο. Αλλά επειδή οι βαθύτερες πραγματικότητες της ζωής παραμένουν πάντα κρυφές και ανεξήγητες, το διπλό, το αλλόκοτο, το εξωφρενικό, το ακραίο και το μυστηριακό κάνουν συνεχώς την εμφάνισή τους.
»Η Λένια έχει μεταφράσει εξαιρετικά, όπως πάντα, τα ποιήματα στα ελληνικά, που θα μπορούν οι ακροατές να παρακολουθούν είτε σε παράλληλη προβολή είτε μέσα από το σπάνιο χάρισμα της παραστατικής της αφήγησης. Ο Σούμαν, απαράμιλλος τεχνίτης της ρομαντικής πολυφωνίας, θέλει στα τραγούδια του τη φωνή να αφηγείται θεατρικά και το πιάνο να τραγουδά αφηγηματικά. Είναι μια συναυλία στο κόσμο της Ουτοπίας».
Η Λένια Ζαφειροπούλου έχει πίσω της, πέρα από την ερμηνεία στο λυρικό τραγούδι, το δικό της λογοτεχνικό και μεταφραστικό έργο. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι στις μεταφράσεις της περιλαμβάνεται η ανθολογία-CD «Οταν ο νους σου βράζει κι η καρδιά», με ποιήματα των Γκαίτε και Χάινε (Πατάκης), τα «Σονέτα» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, καθώς και το ποίημά του «Ο βιασμός της Λουκρητίας» (Gutenberg), ενώ δικά της ποιήματα έχουν βραβευθεί στη χώρα μας και έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά και συμπεριληφθεί στις ανθολογίες νεοελληνικής ποίησης Kleine Tiere zum Schlachten και Dichtung mit Biss.
«Ο Σούμαν θέλει στα τραγούδια του τη φωνή να αφηγείται θεατρικά και το πιάνο να τραγουδά αφηγηματικά».
Τα τραγούδια του Σούμαν δείχνουν να της ταιριάζουν ιδιαίτερα. Είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολο να παραμείνει κάποιος αδιάφορος στο ηχόχρωμα ενός συνθέτη με ένα δικό του «αυτί» στη λογοτεχνική γραφή. Ο Τομ Μακλίς, καθηγητής Φυσικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Γιορκ, στο βιβλίο του «Η ποίηση και η μουσική της επιστήμης. Συγκρίνοντας τη δημιουργικότητα στην επιστήμη και την τέχνη» (Tom McLeish, The Poetry and Music of Science. Comparing Creativity in Science and Art, Oxford University Press), αναφέρει ότι συχνά ο Σούμαν έφερνε στο μυαλό του τον Μπετόβεν και πώς μεταμόρφωνε μουσικά ένα άκρως προσωπικό, δικό του αφήγημα, που περιλάμβανε σκέψεις περί αθανασίας και περί ηρώων που πέφτουν και ξανασηκώνονται ή πώς ο Μέντελσον άντλησε τόσο δυνατή έμπνευση από το σαιξπηρικό «Ονειρο θερινής νυκτός» για να γράψει την αριστουργηματική εισαγωγή του στην ομότιτλη σκηνική μουσική του. Ο ίδιος ο Σούμαν αισθανόταν συχνά μιαν εσωτερική σύνδεση ανάμεσα σε μια μουσική σύνθεση και ένα τοπίο, ιστορικό ή φυσικό, βιώνοντας, μαζί με έναν φίλο του, τη φαντασίωση ότι έχουν μεταφερθεί στη μεσαιωνική Σεβίλλη απλώς και μόνον ακούγοντας μια σονάτα για πιάνο του Σούμπερτ.
Ο Σούμαν κατακλυζόταν από σκέψεις, ιδέες, εμμονές (είναι αυτές που στα 46 του θα τον οδηγήσουν στην τρέλα): «Μερικές φορές», έγραφε στον δάσκαλό του του πιάνου, «θέλω να κομματιάσω το πιάνο, δεν μπορεί να χωρέσει τις σκέψεις μου…».
Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός», πλατεία Αγ. Γεωργίου Καρύτση 8, Αθήνα. Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2023, ώρα έναρξης 8.30 μ.μ. Οι στίχοι θα προβάλλονται σε ελληνική μετάφραση της Λένιας Ζαφειροπούλου.
