Οι γυμνές γυναίκες στη δυτική μετα-αποικιακή ζωγραφική είναι ένα ιδιαίτερα προσφιλές θέμα. Και ασφαλές. Ποιος, άλλωστε, εναντιώνεται στην ομορφιά; Οι γυναίκες στους καμβάδες χορεύουν αμέριμνες, κυλιούνται σε κρεβάτια, ερωτοτροπούν, κάνουν μπάνιο, παρενοχλούνται, βιάζονται, δολοφονούνται. Η δυτική τέχνη αυτό το βαφτίζει αντρικό βλέμμα. Οι Guerrilla Girls το αποκαλούν «ανδρικό γδάρσιμο» και είναι ο τίτλος ενός από τα πιο δυνατά έργα τους. Τους παίρνει όλους η μπάλα σε αυτό το video, από τον παιδόφιλο και σεξουαλικά ασύδοτο Γκογκέν έως τον χειριστικό, νάρκισσο Πικάσο –τις έστειλε όλες, με εξαίρεση μία, στον τάφο ή στο φρενοκομείο– και από τον Λούσιαν Φρόιντ που υποστήριζε ότι οι γυναίκες μετά τα 16 παίρνουν την κατρακύλα έως τον Τσακ Κλόουζ που βομβάρδιζε με αδιάκριτες ερωτήσεις τα μοντέλα του, ενώ πόζαραν γυμνές μπροστά του. Το ότι οι Guerrilla Girls, οι ανώνυμες ακτιβίστριες –καλλιτέχνιδες και θεωρητικοί τέχνης– με δράση που ξεκινάει από το μακρινό 1985 δεν μασάνε τα λόγια τους, είναι το ελάχιστο που οφείλει να τους αναγνωρίσει κανείς. Το αν κλονίζουν το κυρίαρχο αφήγημα στον χώρο της τέχνης που θέλει τις γυναίκες να μειοψηφούν σε μόνιμες συλλογές μουσείων και ατομικές εκθέσεις μένει να φανεί.
Αναμφισβήτητα, όμως, η έκθεση «Τhe art of behaving badly» της μαχητικής κολεκτίβας στην Εθνική Βιβλιοθήκη (έως 20/4) ανοίγει με τον πιο ηχηρό τρόπο το πρώτο φεστιβάλ WOW – Women of the world (1-3/4). Στην επίσημη παρουσίαση του φεστιβάλ, που διοργανώνει το ΚΠΙΣΝ σε συνεργασία με το Βritish Council και τη Βρετανική Πρεσβεία στην Αθήνα, και το οποίο θα περιλαμβάνει μια μεγάλη βεντάλια εκδηλώσεων παρευρέθηκε και η ιδρύτρια του WOW Τζουντ Κέλι. To πρώτο φεστιβάλ διοργανώθηκε στο Southbank Centre το 2010, ενώ σήμερα έχει «απλωθεί» σε 30 χώρες και έξι ηπείρους. «Μπορεί αυτή τη στιγμή να υπάρχουν γυναίκες σε υψηλές θέσεις σε κάθε τομέα, αλλά ο χρόνος που κάθε κουλτούρα κάνει ένα βήμα εμπρός είναι διαφορετικός».
Εξήγησε ότι αποφεύγει τη λέξη φεμινισμός –είναι μια λέξη που ξενίζει– και ανέφερε ότι θα ήθελε η εγγονή της να μην έχει τις ίδιες αγωνίες με εκείνες που έζησε η ίδια. Αργότερα, καθώς ξεναγούμαστε στην έκθεση τη ρωτώ αν πιστεύει ότι οι άντρες αισθάνονται άβολα με τη συζήτηση περί ίσων δικαιωμάτων. «Φυσικά, αισθάνονται ακριβώς όπως και οι αποικιοκράτες όταν οι χώρες άρχιζαν να αποτινάσσουν από πάνω τους τον ζυγό και διεκδικούσαν την ελευθερία τους. Διαμαρτύρονταν. Είναι δύσκολο να τραβηχτείς στη θέση που σου αναλογεί».
Ρωτώ την Ελλη Ανδριοπούλου, τη διευθύνουσα σύμβουλο του ΚΠΙΣΝ για την πρωτοβουλία της να φέρει το φεστιβάλ στην Αθήνα. Το είχε παρακολουθήσει ως επισκέπτρια πέρυσι στο Λονδίνο. «Με γοήτευσε η ενέργεια που υπήρχε στον χώρο. Το ότι συνδύαζαν το μαχητικό πνεύμα με την αισιοδοξία σε ένα κλίμα γιορτής. Το φεστιβάλ διοργανώνεται ακόμη και σε αυστηρά μουσουλμανικά καθεστώτα και μπορεί να διαρκεί μόνο ένα απόγευμα». Εξήγησε πως πρόθεσή της είναι το φεστιβάλ να επαναληφθεί και να αποτελέσει θεσμό. Η δωρεά ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ που ανακοινώθηκε από το ΙΣΝ για τα επόμενα τρία χρόνια της επιτρέπει πιο φιλόδοξα σχέδια και όνειρα; «Σίγουρα ναι, αυτό ήταν κάτι που ζητήσαμε και ανταποκρίθηκαν, όπως άλλωστε και η πολιτεία που έχει δεσμευτεί για τη συντήρηση των εγκαταστάσεων. Σε βοηθούν τα νούμερα να κοιτάς πιο μακριά».
