Υπάρχει ένα βιβλίο που δεν έχει γράψει ο Μάρτιν Εϊμις. Κι, ωστόσο, το όνομά του φιγουράρει στο εξώφυλλο. Θα μπορούσε να είναι αυτό που «στο χωριό μου» αποκαλούν coffee-table book. Ενα φωτογραφικό λεύκωμα. Αλλά, πάλι, είναι πολύ λεπτό για coffee-table book. Αλλά ούτε και αυτό είναι το θέμα. Το πραγματικό θέμα είναι το θέμα του βιβλίου. Ο τίτλος του, για παράδειγμα: Pornoland. Ή, αλλιώς, στη γη του πορνό. Ή: στη χώρα του πορνό· στο βασίλειο της πορνογραφίας. Στην Καλιφόρνια. Κάπου πίσω από τον περίφημο λόφο με την επιγραφή «Χόλιγουντ», στο Σαν Φερνάντο Βάλεϊ. Τη «Μέκκα» της πορνοβιομηχανίας.
Ψυλλιάζεστε μάλλον σιγά σιγά γιατί το βιβλίο δεν (μπορεί να) είναι coffee-table book. Ο φωτογράφος Στέφανο ντε Λουίτζι περιδιαβαίνει τα σαλόνια, τα καθιστικά, τις κρεβατοκάμαρες, τις πισίνες όπου γυρίζεται το αμερικανικό πορνό και φωτογραφίζει: ο φακός του, τα κάδρα του, αποκλείουν οτιδήποτε hardcore. Είναι σαν εικόνες πολαρόιντ που αποτυπώνουν το σκληρό πορνό δίχως να περιλαμβάνεται στην εικόνα κάτι σκληρό, τεχνικά μιλώντας.
Τον φωτογράφο συνοδεύει ο Μάρτιν Εϊμις. Το όνομά του φιγουράρει κάτω ακριβώς από τον τίτλο που, σχεδιαστικά, παραπέμπει σε επιγραφή νέον. «Κείμενο: Μάρτιν Εϊμις», διαβάζουμε.
Εκτενές ρεπορτάζ, αφηγηματικό, με συνεντεύξεις, στιχομυθίες με παραγωγούς, σκηνοθέτες και πορνοστάρ, στη σκιά του βλέμματος του συγγραφέα.
Είναι ένα εκτενές ρεπορτάζ. Αφηγηματικό, με συνεντεύξεις, στιχομυθίες με παραγωγούς, σκηνοθέτες και πορνοστάρ, όλα στη σκιά του βλέμματος ενός συγγραφέα που στη Βρετανία, από νωρίς τραβούσε το ενδιαφέρον με τα γραπτά του. Ενίοτε και με τις απόψεις του. Και όχι πάντα για καλό: δύο χρόνια μετά την έκδοση του «Pornoland», το 2006, ο Εϊμις προκάλεσε συζητήσεις όταν σε μια συνέντευξή του κατακεραύνωνε το Ισλάμ. Δεν έλεγε κάτι τρομερό, αλλά η πολιτική ορθότητα είχε ήδη αρχίσει να δείχνει παντού τα δόντια της. Μήπως το σύγχρονο Ισλάμ δεν σκοτώνει και δεν καταδιώκει γυναίκες που θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους; (Τα αυτονόητα δηλαδή;) Αλλά δεν κάνει να το λες αυτό.
Προτού η σειρά των ανταποκρίσεών του από την αμερικανική πορνοχώρα τυπωθεί πλάι στις τόσο ωμές όσο και αλλόκοτα υπαινικτικές φωτογραφίες του Ντε Λουίτζι, ο Εϊμις είχε δημοσιεύσει αποσπάσματα στον Guardian. Οπως εκείνο όπου ένας παραγωγός αποφαίνεται πως το «μ…ί είναι ένα τίποτα». Ουσιαστικά, είναι η απάντησή του στο ερώτημα του Εϊμις γιατί τόση εμμονή στην πορνοβιομηχανία με το πρωκτικό σεξ. Διότι «pussy is bulshit», αποκρίνεται ο πορνοπαραγωγός. Ενώ με το παλαιό εκείνο «παρά φύση σεξ», η πρωταγωνίστρια «καλείται να βγάλει το ζώο από μέσα της», όπως λέει. Θα γραφόταν κάτι τέτοιο σήμερα; Ο Εϊμις ίσως να το έκανε. Υπόψη: η εικόνα που περνάει απ’ όσα βλέπει και ακούει στο πορνο-Χόλιγουντ δεν έχει τίποτα το αισθησιακό ή ωραιοποιημένο. Το αντίθετο: είναι μια έρημη χώρα. Η χώρα της ηδονής δίχως κάτι το ηδονικό. Και δίχως ίχνος διδακτισμού από έναν συγγραφέα που γνώριζε καλά τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στο «λέω» και στο «δείχνω».
Τώρα ο Εϊμις είναι νεκρός, στα 73 του, από καρκίνο και αυτός. Υπήρξε πληθωρικός και παγερός, λένε. Αρχετυπική φιγούρα της λονδρέζικης λογοτεχνικής σκηνής της δεκαετίας του ’80, πέρασε στην άλλη μεριά του Ατλαντικού διευρύνοντας τα όριά του, που έτσι κι αλλιώς ήταν πάντοτε κάτι ιδιαίτερα ρευστό για εκείνον: έβλεπε ότι το πορνό –συχνά– δεν έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνον με το σεξ. Ως συγγραφέας δραστικών κειμένων που ήταν, αυτό το είχε καταλάβει καλά από παλιά…
