Ο μεγάλος Λεμπόφσκι ★★★★
ΔΡΑΜΑ (1998)
Σκηνοθεσία: Τζόελ και Ιθαν Κοέν
Ερμηνείες: Τζεφ Μπρίτζες, Τζον Γκούντμαν, Τζούλιαν Μουρ
Ο Ντιουντ, ο «μάγκας» δηλαδή, αποτελεί σύμβολο ανεξαρτησίας και ταυτόχρονα ενσάρκωση ενός τέλματος και μιας αδιανόητης μελαγχολίας.
Καθώς το καλοκαίρι προχωράει, οι κλασικές ταινίες που κυκλοφορούν σε επανέκδοση αποτελούν όλο και καλύτερες αφορμές για επίσκεψη σε κάποιο θερινό σινεμά. Πόσο μάλλον όταν εκεί μπορεί να βρει κανείς ένα καλτ αριστούργημα, όπως «Ο μεγάλος Λεμπόφσκι» των αδελφών Κοέν. Πρωταγωνιστής φυσικά εδώ είναι ο θρυλικός «Ντιουντ» του Τζεφ Μπρίτζες, ένας άνεργος μεσήλικας, ο οποίος περνάει τον χρόνο του παίζοντας μπόουλινγκ και σιγοπίνοντας τα αγαπημένα του κοκτέιλ White Russian αραχτός στον καναπέ. Αυτά μέχρι που η συνωνυμία με έναν εκατομμυριούχο θα τον μπλέξει σε μια υπόθεση απαγωγής· πλέον ο ήρωας θα προσπαθήσει, παρέα με δυο φίλους του, να διαλευκάνει το μυστήριο και (κυρίως) να πάρει πίσω το χαλί του, που «έδενε ωραία με τον χώρο».
Γυρισμένο στα τέλη της δεκαετίας του 1990, το φιλμ των Κοέν ενσωματώνει όλη την κινηματογραφική τόλμη και την πρωτοτυπία που επιδείκνυαν τότε ακόμη και μεγάλα στούντιο όπως η Universal. Βγαλμένος από τις σελίδες του Τσαρλς Μπουκόφσκι, αλλά και των νουάρ προηγούμενων δεκαετιών, ο Ντιουντ, ο «μάγκας» δηλαδή, αποτελεί σύμβολο ανεξαρτησίας και ταυτόχρονα ενσάρκωση ενός τέλματος και μιας αδιανόητης μελαγχολίας, η οποία ξεγυμνώνεται ακόμη περισσότερο κάτω από τα λαμπερά φώτα και τον ήλιο του Λος Αντζελες.
Χαρακτηριστικές φιγούρες, ωστόσο, υπάρχουν και γύρω του: ο νευρικός και φοβισμένος Ντόνι (Στιβ Μπουσέμι), ο ανεκδιήγητος Γουόλτερ (απλά απολαυστικός ο Τζον Γκούντμαν), με μυαλό κολλημένο κάπου στις ζούγκλες του Βιετνάμ, η δυναμική καλλιτέχνις Μοντ Λεμπόφσκι (Τζούλιαν Μουρ) και πολλοί άλλοι. Ολοι αυτοί συνθέτουν έναν συχνά παράδοξο, σχεδόν σουρεαλιστικό καμβά, όπου η ακρίβεια της αστυνομικής πλοκής δοκιμάζεται από ψυχεδελικά ταξίδια και «νιχιλιστές» κακούς –ανάμεσά τους και o Φλι των Red Hot Chili Peppers– που κραδαίνουν πελώρια ψαλίδια.
Ο Ντιουντ έρχεται αντιμέτωπος με όλους αυτούς, δίχως πάντως να τους ανταγωνίζεται πραγματικά· αντιθέτως, μοιάζει απολύτως αποστασιοποιημένος, ένας παρατηρητής της ζωής, που κυκλοφορεί παντού με πιτζάμες και ατενίζει με ενδιαφέρον την παράνοια της ύπαρξης. Αυτή η τελευταία φιλοσοφική διάσταση της ταινίας είναι ίσως και η πιο γοητευτική, σε ένα ούτως ή άλλως πολυεπίπεδο σενάριο, τρομερά αστείο ανά στιγμές, αλλά και αναπάντεχα οξύ στην κοινωνική του σάτιρα. Σε κάθε περίπτωση, όπως λέγεται και στο φινάλε… o Ντιουντ (μας) δέχεται («the Dude abides»).
