Αλλοι λένε πως ήταν ένας ναύτης που λιποθύμησε.
Αλλοι πως ήταν μια γιαγιά.
Αλλοι μια έγκυος.
Καταμαράθηκε το θερμό μέσα τους και λειποψύχησαν.
Με τέτοιο στριμωξίδι μέσα στο τρένο, πώς να μη μαραθούνε;
Μέχρι και στις τουαλέτες ήταν στα όρθια ζουληγμένοι.
Οπότε κάποιος τράβηξε τον μοχλό και ο συρμός φρέναρε.
Ερχόταν κι άλλο τρένο από πίσω.
«Οταν σταμάτησε το τρένο
εγώ κι άλλοι μαζί κατεβήκαμε να μαζέψουμε λεμόνια
τα ντολμαδάκια το ζητάνε το λεμόνι
καθόμουνα στο τελευταίο το βαγόνι
κανέναν δεν βγάλαν ζωντανό από κει».
«Πήδηξα απ’ το τρένο, βουτιά με το κεφάλι
έβγαζα έξω όσους μπορούσα, εγώ και άλλοι
ήρθαν αμάξια να πάρουνε τους τραυματίες
κι αμέσως μπούκαραν μέσα επιβάτες γεροί
να συνεχίσουν το ταξίδι τους, άκου ντροπή
τους πλάκωνα στις φάπες και τους πετούσα έξω
το ίδιο δεν θα ‘κανες κι εσύ;».
«Τα πρόσωπα είναι παραμορφωμένα, τα χαρακτηριστικά τους πρησμένα, τα μάτια πεταμένα έξω από τις κόγχες, αι γλώσσαι έξω απ’ τα δόντια. Και αντίθετα από το κέρινο χρώμα του άλλου σώματος που το λογχίζουν τρυπήματα μαντεμιού και μπαλταδιές σιδήρων που ‘χουν τσακίσει κνήμες, βραχίονες, γόνατα και πλευρές, τα πρόσωπα φαντάζουν μαύρα, ολόμαυρα, σα να έχουν βουτήξει σε κατράμι. Ακόμη και οι γλώσσες που βγαίνουν ανάμεσα από τα δόντια που τις δαγκώνουν, είναι κατάμαυρες, λες και έχουν καεί».
Στο τελευταίο βαγόνι, ο Γιάννης κι η Ελένη
αδέλφια ετεροθαλή.
Βλέπει ο Γιάννης το τρένο να ‘ρχεται από πίσω
αρπάζει την Ελένη, πέφτουν στα χωράφια.
Η μητέρα τους κι ο πατριός του
γλώσσαι έξω απ’ τα δόντια στο νεκροτομείο
για ποιον να πρωτογράψεις ελεγείο;
Τα ορφανά χωρίστηκαν μετά.
Εκείνη σε οικογένεια εκπαιδευτικών
αυτός σε αναμορφωτήριο, κλοπές
υδραυλικός σε οικοδομές
καφάσια στη λαχαναγορά.
Ωσπου ξανάσμιξαν σε μια δεκαετία. Ερωτικά.
Αντίο ξεκρέμαστε απ’ την ουσία σου κόσμε.
Στα πέντε χρόνια, η Ελένη ζήτησε χωρισμό.
Εκείνος, μια τελευταία βόλτα με το μοτοσακό.
Συναντηθήκαν στην Ομόνοια.
Την πήγε στο δάσος της Καισαριανής.
Στραγγαλισμός με το καλσόν
σύνθλιψη με πέτρα της κεφαλής.
Χρόνια πολλά μετά
η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη
νάτη σ’ ένα ταξί.
Γυρίζει ο οδηγός τής λέει
Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;
Ο φονιάς που τον κάνατε επεισόδιο
σ’ εκείνη τη σειρά στην τηλεόραση.
Να πιάσω τον περιφερειακό του Υμηττού;
Εχει διαδήλωση στο κέντρο, θα μπλέξουμε στην κίνηση.
Πάντως, οφείλω στους θεατές σας μια διευκρίνιση:
Αγάπησα. Δικάστηκα. Εξέτισα ποινή.
Μόνον σ’ εκείνη χρωστάω πια. Κανενός αλλουνού.
[Τρία χρόνια μετά:]
Ο ποιμένας του θεσσαλικού κάμπου Μιλτιάδης Μοσχοβίτης
πάνω σε μια ραχούλα
ανεμίζει μανιακά την κάπα του.
Αν ένα drone τον δείξει από ψηλά
λες και σκάβει με δαύτην έναν λάκκο στα σύννεφα.
«Είδα τα τρένα να πααίνουνε το ένα πάνω στ’ άλλο.
Εκανα σήμα με την κάπα στο Ακρόπολις
ο οδηγός νόμισε ότι τον χαιρέταγα
μου κόρναρε τρεις φορές.
Σε λίγο ακούστηκε το μπαμ.
Από τον κρότο τον πολύ τα πουλιά σκιαχτήκαν
γύριζαν απάνω και τσιρίζαν
σαν τη σκρόφα στο μαχαίρι ένα πράμα
είδα κι είδα, μα ετούτο ήτανε σα θάμα.»
Ορθιος ο μηχανοδηγός
με το κασκέτο του στραβά
καλό τιμόνι κουμαντάριζε.
«Είχαμε κάτι χωράφια έξω εκεί
κι έβγαλα το κεφάλι απ’ το παράθυρο για να τα δω.
Είδα το άλλο τρένο όπως σε βλέπω εσένα τώρα εδώ.
Εκλεισα τα μάτια και προσευχήθηκα.
Ηρθανε τότε και μ’ αγκάλιασαν
ο άγιος Αθανάσιος κι ο άγιος Νικόλαος.
Μην φοβάσαι, μου είπαν, δεν σ’ αφήνουμε να πάθεις τίποτα
είσαι κόρη και αμνός
να σε χαίρεται ο γαμπρός.
Σ’ έναν χρόνο γίναν οι αρραβώνες
ύστερα στέφανα και παιδί.
Αντί για κάσα, είχαμε χαρές.
Κοίτα τώρα στα μπράτσα ετούτες τις ουλές.
Από τα σίδερα που καρφωθήκαν μέσα είναι.
Κοντομάνικο δεν έχω βάλει έκτοτε ποτές.
Κι άμα ακούσω κάνα μπαμ ξαφνικό
ή χτυπήσει το κινητό
αλαφιάζω και τινάζομαι, παθαίνω κάτι ψυχικό».
«Βρισκόμουν στο τρίτο βαγόνι.
Ακουγα στο τραντζίστορ τον αγώνα.
Ολυμπιακός – Πανιώνιος.
Μόλις είχε σκοράρει ο Τριαντάφυλλος και πανηγύριζα.
Πού να ‘ξερα πως μπορεί στο σπιτάκι μου και να μη γύριζα».
Η ζωή σαν ποντίκι του αγρού αθόρυβα κυλά
δεν αναταράζει καν το γρασίδι
Βαγόνια γεμάτα ιστορίες.
Σήμερα θα τις παίζαν στα πρωινάδικα.
Βαγόνια λήθη γεμάτα.
Ανάμεσα σε συνταγές για βίγκαν πιάτα.
«Από της πρωίας απελευθερώθη η σιδηροδρομική γραμμή. Το πρώτο τραίνο πέρασε από τον τόπο της συμφοράς. Συντρίμματα πεταμένα εδώ κι εκεί. Το τραίνο σφύριξε λίγες φορές εις ένδειξη αποχαιρετισμού σ’ αυτούς που άφησαν την ζωή τους εκεί και συνέχισε την πορεία του. Αλλοι επιβάτες δάκρυσαν, άλλοι έκαναν την προσευχή τους και άλλοι έμειναν βουβοί, κολλημένοι στα τζάμια που τα κτυπούσε το χιόνι κι ο αέρας. Στην πένθιμη ατμόσφαιρα, ένα χέρι εργάτη που ξεπρόβαλε μέσα από τα συντρίμματα, για να απαντήση στον χαιρετισμό του τραίνου, έδωσε μια αχτίδα ζωής. Σε λίγες ώρες θα περνούσε άλλο τραίνο και μετά άλλο και η κίνησις θα συνεχιζόταν και τα συντρίμματα θα προκαλούσαν στην αρχή συγκίνησι και δέος, μετά περιέργεια και μετά ίσως αδιαφορία για μια τραγωδία σαν εκείνες που ξεχάστηκαν στο πέρασμα του χρόνου».
Δεν είχαμε ασυρμάτους
είπανε σταθμάρχες κι οδηγοί
με τα παλιοτηλέφωνα και τα τηλεγραφήματα
κάναμε τη δουλειά μας
μοναχά με τα μάτια και τ’ αυτιά μας
μηδέν τεχνολογία.
Φτηνή δικαιολογία
τρώγανε σουβλάκια κι ακούγανε τα ματς
τους κατηγόρησαν στο δικαστήριο οι άνωθεν ειδικοί
ατομική ευθύνη
η ώρα η κακιά
ήταν γραφτό η συμφορά να γίνει.
Αλλα χρόνια, ίδιες καταστάσεις.
Κι αφού τότε δεν υπήρχαν κινητά
δεν ακούστηκε ποτέ το σύνθημα στους δρόμους
«Πάρε με όταν φτάσεις».
25.3.2023
Σημειώσεις
Το πρώτο σιδηροδρομικό δυστύχημα συνέβη στις 30.9.1968 στο Δερβένι Κορινθίας, με απολογισμό 34 νεκρούς και πάνω από 100 τραυματίες.
Το δεύτερο σιδηροδρομικό δυστύχημα συνέβη στις 16.1.1972 στον Δοξαρά Λάρισας με 21 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.
Καταμαράθηκε το θερμό… (Θεόφραστος «Περί λειποψυχίας»).
Τα πρόσωπα είναι παραμορφωμένα… (Ανταπόκριση εφημερίδας από το νεκροτομείο Αθηνών).
Αντίο ξεκρέμαστε… (Στίχος από το ποίημα «Η Βίκυ της αιμομιξίας» του Αλέξη Τραϊανού).
Σ’ εκείνη τη σειρά στην τηλεόραση… (Αναφορά στο επεισόδιο «Ενοχο μυστικό» της τηλεοπτικής σειράς «10η Εντολή» σε σκηνοθεσία του Πάνου Κοκκινόπουλου).
Ορθιος ο μηχανοδηγός… (Στίχοι από το ποίημα «Αϊντε και ντε» του Γιάννη Ρίτσου, που μελοποιήθηκε από τον Νίκο Μαμαγκάκη).
Η ζωή σαν ποντίκι του αγρού… (Στίχος από το ποίημα «Και οι μέρες δεν είναι αρκετά πλήρεις» του Εζρα Πάουντ, ο οποίος κηδεύτηκε στη Βενετία την ημέρα του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στον Δοξαρά Λάρισας. Στην κηδεία δεν παραβρέθηκαν η σύζυγος και ο γιος του).
Από της πρωίας.. (Ανταπόκριση εφημερίδας).
Το πιο πρόσφατο ποιητικό βιβλίο του Σάκη Σερέφα «Κήτη» τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών «Λάμπρου Πορφύρα» (2022).
