Ο Ουμιλιάνι και ο Μπέικερ στο σινεμά

Οι θρυλικές τζαζ μελωδίες του Ιταλού συνθέτη με τον Αμερικανό τρομπετίστα

3' 37" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στον ιταλικό κινηματογράφο ξεδιπλώθηκαν εξέχουσες μουσικές σελίδες της ιστορίας της 7ης Τέχνης παγκοσμίως, αφού συνθέτες όπως οι Μορικόνε, Ρότα, Πιτσιόνι, Τροβαϊόλι κ.ά. δημιούργησαν πλήθος υπέροχων σάουντρακ. Περίοπτη θέση έχει ο Πιέρο Ουμιλιάνι υπογράφοντας περισσότερα από 150 σάουντρακ. Ανάμεσά τους το «Sweden, Heaven and Hell» για το καλτ ντοκιμαντέρ του Λουίτζι Σκατίνι που αφορά τον μύθο της Σουηδίας, την ελευθερία της ζωής των κατοίκων της, που στη δεύτερη έκδοσή του (Ariel, 1969, επανέκδοση: Endless Happiness, 2021) περιλάμβανε για πρώτη φορά το «Mah-Na-Mah-Na», διάσημο θέμα του «Muppet Show» (1976) του Τζιμ Χένσον. Μια σύντομη, απλή, χαρούμενη, επικοινωνιακή μελωδία που καταγράφηκε στη μουσική μνήμη όλης της υφηλίου, ακολούθησε ιλιγγιώδη πορεία σκαρφαλώνοντας στην κορυφή των τσαρτ, χρησιμοποιήθηκε σε διαφημίσεις, τηλεοπτικά σόου, ταινίες μέχρι το 2009. Στην ταινία συνόδευσε σκηνή όπου κορίτσια τρέχουν με γούνινα παλτό στο χιόνι μπαίνοντας στη σάουνα τυλιγμένες με πετσέτες (πρώτος τίτλος του κομματιού: «Viva la Sauna Svedese»). Ηταν υποδεέστερο ποιοτικά από τις άλλες συνθέσεις του υπέροχου σάουντρακ με νανουριστικά θέματα, shake, εκρηκτικούς φανκ ρυθμούς, γερές δόσεις χάμοντ, κιθάρας, τζαζ πνευστών. Η τζαζ δεν κυριαρχεί ως διακριτό ύφος αλλά ως βάση της μουσικής ευαισθησίας του Ουμιλιάνι.

Συντριπτικό μερίδιο όμως στην κινηματογραφική μουσική του συνθέτη είχε η τζαζ, που αποτυπώθηκε θαυμάσια στη συνεργασία του με τον Αμερικανό τρομπετίστα-συνθέτη Τσετ Μπέικερ. Οταν το 1958 στη Γαλλία κυκλοφορούσε το «Ascenseur pour l’échafaud» του Μάιλς Ντέιβις για την ταινία του Λουί Μαλ, ο Ουμιλιάνι έκανε το δισκογραφικό του ντεμπούτο-σάουντρακ, το πρώτο εξ ολοκλήρου τζαζ σάουντρακ στην Ιταλία για την πολυβραβευμένη κωμωδία «I Soliti Ignoti» (Ο κλέψας του κλέψαντος) του Μάριο Μονιτσέλι (δίσκος βινυλίου 45 στροφών, RCA Italiana). Είναι η μεταβατική περίοδος του ιταλικού σινεμά από τα αριστουργήματα του νεορεαλισμού και τις μεταπολεμικές ανησυχίες στην απόλαυση της κωμωδίας. Συναρπαστικό σάουντρακ με πέντε διαφορετικά θέματα που δεν έχουν ως κοινό παρονομαστή ένα κύριο θέμα (συνηθισμένη αρχή των σάουντρακ), που μέσα από την αυτοσχεδιαστική τζαζ λειτουργία κάνει τους σπουδαίους ηθοποιούς Τοτό, Γκάσμαν, Μαστρογιάνι να αυτοσχεδιάσουν υποκριτικά και να αφουγκραστούν ιδανικά τον σουίνγκ χαρακτήρα της μουσικής. Περιλαμβάνονται τα έξοχα «Blues for Gassmann (parte 1 & 2)», «Tema D’Amore» και «Finale» και ο 32χρονος τότε Ουμιλιάνι συνεργάζεται με κορυφαίους Ιταλούς τζάζμεν και προσκεκλημένο τον 29χρονο Τσετ Μπέικερ. Πιάνο, βιμπράφωνο, τρομπέτες, σαξόφωνο, κλαρινέτο σε εξωστρεφές, εκφραστικό, συναισθηματικό κρεσέντο. Η πρώτη συνάντηση Ουμιλιάνι – Μπέικερ είχε προηγηθεί το 1957 στην ηχογράφηση της μουσικής του Ουμιλιάνι για την ταινία «Howlers of the Dock» (1960) του Λούτσιο Φούλτσι με τον Αντριάνο Τσελεντάνο, τη Μίνα και τον Μπέικερ (ηθοποιό και τραγουδιστή). Ο Μπέικερ αυτοσχεδίασε στα «Improvviso in Blues», «Furtivamente», που μαζί με το «Motorizzazione» εμπεριέχονται στη συλλογή-cd «Chet Baker – Italian Movies – Music by Piero Umiliani» (Liuto Records, 2000).

Ο Ουμιλιάνι και ο Μπέικερ στο σινεμά-1
O Πιέρο Ουμιλιάνι υπέγραψε περισσότερα από 150 σάουντρακ. Ανάμεσά τους το «Sweden, Heaven and Hell» για το καλτ ντοκιμαντέρ του Λουίτζι Σκατίνι για τη Σουηδία.

Το πασίγνωστο «Mah-Na-Mah-Na», το θέμα του «Muppet Show», πρωτοπαρουσιάστηκε σε σάουντρακ ντοκιμαντέρ.

Ενα χρόνο μετά το επιτυχημένο «I Soliti Ignoti» ήρθε το σίκουελ «Audace Colpo dei Soliti Ignoti» (Φιάσκο στο Μιλάνο) του Νάνι Λόι. Η ταινία χειρότερη, η τζαζ του Ουμιλιάνι μάλλον καλύτερη. Ο Μπέικερ απελευθερώνεται σχολιάζοντας τις εξάρσεις των Γκάσμαν, Μανφρέντι και ερμηνεύοντας υποδειγματικά τα «Relaxin’ With Chet», «I Soliti Ignoti», «Tensione», «Alone In A Crowd», «Lyda» και η Βίκι Λουντοβίσι αποδίδει φωνητικά το «Non Ho L’erre… Però» σε ρυθμό τσα τσα αποδεικνύοντας την ευελιξία-πρωτοτυπία του Ουμιλιάνι να συνδυάσει bebop, swing και δημοφιλή τραγούδια.

Το αριστουργηματικό σάουντρακ του Ουμιλιάνι για το μοντέρνο δικαστικό δράμα «Smog» του Φράνκο Ρόσι με τους Ενρίκο Μαρία Σαλέρνο, Ανί Ζιραντό, Ρενάτο Σαλβατόρι (1962, RCA Victor, επανέκδοση 2021, Alternative Fox) ήταν το αποκορύφωμα της συνεργασίας τους. Εμπνευσμένο, μυστηριώδες, ατμοσφαιρικό με μοντέρνες μελωδίες, εκλεπτυσμένη, παιχνιδιάρικη αίσθηση, λακωνική εκφραστικότητα, νουάρ φόρτιση, άρτια συνύπαρξη hard bop, swing και latin ρυθμών, με τον Μπέικερ να ενδύεται τον καλύτερο σολιστικό εαυτό του και το γεμάτο όγκους και λυρισμό παίξιμό του, συνοδευόμενος από μια 40μελή μπάντα (πνευστά, βιμπράφωνα, κιθάρα, ντραμς, έγχορδα). Ο Μπέικερ, που σημειωτέον δεν ήξερε να διαβάζει παρτιτούρες, απέδωσε με μελαγχολικό συναίσθημα, δεξιοτεχνική τελειότητα και τη μαγεία της cool jazz τα «Smog», «Neapolitan Phantasy», «Thinking Blues», «California in the Summer» και το συγκλονιστικό, γεμάτο νεύρο και ενέργεια «Twilight at Los Angeles». Κορυφαία η σπάνια φωνητική ερμηνεία της τραγουδίστριας Ελεν Μέριλ, δεύτερης προσκεκλημένης του Ουμιλιάνι στο «Dawn» σε στίχους της.

Τελευταία φορά συνέπραξαν στο «Intrigo A Los Angeles» (CAM, 1964) για την κατασκοπευτική ταινία του Ρομάνο Φερέρα, ένα από τα ωραιότερα, σπανιότερα σάουντρακ του Ουμιλιάνι.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT