Σχεδόν μία εβδομάδα μετά την αποκάλυψη των κλοπών που έλαβαν χώρα στο Βρετανικό Μουσείο, πολλά ερωτήματα παραμένουν ανοιχτά σχετικά με την υπόθεση.
Σε ένα άλλο επίπεδο, βρετανικά μέσα ενημέρωσης συνδέουν την επικείμενη αποχώρηση του διευθυντή του μουσείου Χάρτγουικ Φίσερ με το σκάνδαλο των κλοπών, ενώ πηγές του ιδρύματος το διαψεύδουν. Το όνομα, η ιδιότητα και το προφίλ του ανώτερου υπαλλήλου που φέρεται να εμπλέκεται στην υπόθεση και απομακρύνθηκε από το μουσείο διέρρευσαν, αλλά οι Αρχές δεν έχουν προχωρήσει σε συλλήψεις και η οικογένειά του επιμένει στην αθωότητά του. Και ακόμη δεν ξέρουμε τίποτα συγκεκριμένο για τις αρχαιότητες που εξαφανίστηκαν.
«Είμαι βέβαιος ότι το Βρετανικό Μουσείο δεν έχει ιδέα της έκτασης αυτού του εγκλήματος. Φαίνεται να συνέβαινε για χρόνια και ίσως οι αξιωματούχοι του μουσείου να γνώριζαν για τις παραβάσεις του επιμελητή τους», λέει στην «Κ» ο Κρίστοφερ Μαρινέλο, δικηγόρος και επικεφαλής της εταιρείας Art Recovery International. «Πρέπει να γίνει άμεσα μια απογραφή, όσο πιο γρήγορα γίνεται, και να συγκριθεί με προηγούμενες απογραφές για να καταλάβουν τι μπορεί να λείπει. Είναι ανησυχητικό ότι υπάρχουν αναφορές που λένε ότι ορισμένα αντικείμενα στις αποθήκες του μουσείου μπορεί να μην είχαν εγγραφεί σε καταλόγους. Αν είναι αλήθεια, αυτά τα αντικείμενα δεν μπορούν να ανιχνευθούν και ίσως χάθηκαν για πάντα».
Ο Αμερικανός Κρίστοφερ Μαρινέλο θεωρείται ένας από τους πιο γνωστούς «κυνηγούς» κλεμμένων έργων τέχνης, και μέχρι σήμερα, όπως λέει, έχει ανακτήσει έργα αξίας άνω των 600 εκατ. δολαρίων. Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως νομικός με ειδίκευση στην επίλυση διαφορών στον χώρο της τέχνης, ενώ από το 2013 ασχολείται επαγγελματικά με την εύρεση των ίδιων των κλοπιμαίων. Ενα μεγάλο «φάουλ» του Βρετανικού Μουσείου που εντοπίζει είναι η καθυστερημένη ενημέρωση των Αρχών για την υπόθεση. «Το πιο σημαντικό πρώτο βήμα είναι να ειδοποιήσεις την αστυνομία το συντομότερο δυνατόν. Υπάρχει περίπτωση πολλά αντικείμενα να πουλήθηκαν πριν ειδοποιηθεί η αστυνομία, πράγμα που θα κάνει την ανάκτησή τους εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Κατά την άποψή μου, η αποτυχία να μην ειδοποιηθούν οι Αρχές την ώρα που ανακαλύφθηκαν οι κλοπές δεν συνιστά τίποτα λιγότερο από (εγκληματική) αμέλεια», σημειώνει.
Δεν είναι η πρώτη φορά που σημειώνεται ένα περιστατικό κλοπής στο Βρετανικό Μουσείο. Οπως έχει σημειώσει η «Κ» (18/8), κλοπές έχουν σημειωθεί ξανά το 2017 (ένα δαχτυλίδι Cartier), το 2002 (μία αρχαιοελληνική μαρμάρινη κεφαλή 2.500 ετών) αλλά και παλαιότερα, μέσα στη δεκαετία του ’90. Η διαφορά, επισημαίνουμε στον κ. Μαρινέλο, είναι ότι η τωρινή υπόθεση φαίνεται να είχε μια διάρκεια στον χρόνο. Τι δείχνει αυτό για το επίπεδο ασφάλειας του μουσείου; «Το Βρετανικό Μουσείο είναι ένα από τα καλύτερα χρηματοδοτούμενα μουσεία του κόσμου, με ένα εξαιρετικά σύγχρονο σύστημα ασφάλειας σε λειτουργία. Κομμάτι της ασφάλειας του μουσείου απαιτεί τον κατάλληλο έλεγχο των εργαζομένων και ένα σύστημα καταγραφής κάθε αντικειμένου που μελετάται από τους επαγγελματίες του χώρου», σημειώνει.
Τονίζει ότι ακόμη είναι πολύ νωρίς για να ξέρουμε τι ακριβώς συνέβη, αλλά τα μέτρα ασφάλειας τείνουν να χαλαρώνουν απέναντι σε ανθρώπους με 30 χρόνια προϋπηρεσίας στον ίδιο χώρο. «Δημιουργείται μια εμπιστοσύνη μέσα στα χρόνια και κάποιες διαδικασίες μπορεί να παραλείπονται για έμπιστους αξιωματούχους. Δεν χρειάζεται να επισημάνω ότι οι διαδικασίες ελέγχου δεν πρέπει να είναι χαλαρές για κανέναν, ασχέτως της βαθμίδας που έχει μέσα στο μουσείο. Κάθε αντικείμενο στις συλλογές του μουσείου πρέπει να μπαίνει σε έναν κατάλογο. Κάθε αντικείμενο που χρησιμοποιείται σε μια έρευνα πρέπει να ελέγχεται κάθε φορά που μπαίνει και βγαίνει από τη θέση του. Οι κάμερες ασφαλείας και οι σωματικοί έλεγχοι είναι μέρος και τμήμα της προστασίας πολύτιμων αντικειμένων που δεν ανήκουν στο μουσείο, αλλά στη συλλογική πολιτιστική κληρονομιά του βρετανικού λαού και του κόσμου», επισημαίνει και θεωρεί ότι το μουσείο πρέπει να είναι ξεκάθαρο απέναντι στην κοινή γνώμη. «Πρέπει να υπάρξει διαφάνεια απέναντι στην κοινή γνώμη το συντομότερο δυνατόν. Αυτό δεν είναι κάτι που θα φύγει γρήγορα από την επικαιρότητα. Πρέπει να γίνει μια συνέντευξη Τύπου για να ενημερωθεί η κοινή γνώμη με ό,τι έχει γίνει γνωστό μέχρι τώρα και τις λεπτομέρειες της έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη», τονίζει.
Tην ίδια ώρα αναφέρει πως η τραγωδία που συνέβη στο Βρετανικό θα μπορούσε να συμβεί και σε κάθε άλλο μουσείο. Συμπληρώνει, ωστόσο, ότι οι κλοπές καταρρίπτουν το «αποικιακό και πατροναριστικό» επιχείρημα ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι πιο ασφαλή στη Βρετανία παρά στην Ελλάδα. «Τώρα πρέπει να ξαναπιάσουμε τη συζήτηση σχετικά με το γιατί και πότε τα Μάρμαρα του Παρθενώνα θα πρέπει να επιστρέψουν στην Ακρόπολη και την Αθήνα», καταλήγει.
