Φέτος συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τον θάνατο του Κύπριου πιανίστα, συνθέτη, ενορχηστρωτή, μαέστρου Νικόλα Οικονόμου, που το σπάνιο ταλέντο του στα όρια της μεγαλοφυΐας τον κατέταξε στη διεθνή μουσική αφρόκρεμα. Αν ζούσε στις 11 Αυγούστου θα γινόταν 70 ετών αλλά δυστυχώς ο πρόωρος θάνατός του (29-12-1993) λόγω αυτοκινητικού δυστυχήματος στην Κύπρο, στα 40 του, στέρησε την κλασική και τη σύγχρονη μουσική από έναν βιρτουόζο αναμφισβήτητου ταμπεραμέντου και αυτοσχεδιαστή πρώτης γραμμής.
Στα 7 του εντυπωσίασε τον Σόλωνα Μιχαηλίδη που τον χαρακτήρισε «ευλογία για τους γονείς του, την Κύπρο και όλο τον κόσμο». Το εξωτερικό για τον μικρό Νικόλα ήταν μονόδρομος. Κατόπιν παρότρυνσης Μιχαηλίδη προς την οικογένειά του, το 1964 έγινε δεκτός σε προπαρασκευαστικό σχολείο στη Μόσχα για το Ωδείο Τσαϊκόφσκι. Ακολούθησαν εντυπωσιακή συμμετοχή στον διεθνή διαγωνισμό Τσαϊκόφσκι, σπουδές σύνθεσης και διεύθυνσης ορχήστρας στο Ωδείο Τσαϊκόφσκι. Το 1973 μετακόμισε στο Ντίσελντορφ και μετά στο Μόναχο συνεχίζοντας τις σπουδές στη Μουσική Ακαδημία. Η καριέρα του στο Μόναχο ήταν θυελλώδης. Συχνές εμφανίσεις σε τηλεόραση-ραδιόφωνο, κοντσέρτα σόλο, με μεγάλες ορχήστρες, συμπράξεις με τεράστιες μουσικές προσωπικότητες (Μάρτα Αργκεριτς, Ροντιόν Σεντρίν, Σβιάτοσλαβ Ρίχτερ, Μισέλ Μπέροφ κ.ά.), ηχογραφήσεις, συναρπαστικές εκτελέσεις έργων των Λιστ, Σούμαν, Τσαϊκόφσκι, Ραχμάνινοφ, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Μουζόρσκι, Μπαχ, Χέντελ, Σούμπερτ, Μπερλιόζ, Προκόφιεβ, Σοπέν, Βέρντι, Σατί, Σοστακόβιτς και δικές του συνθέσεις για πιάνο, δύο πιάνα, μικρά σύνολα, μουσική για 12 ταινίες (ανάμεσά τους των Μάργκαρετ φον Τρότα και Μαξιμίλιαν Σελ), μουσική για μπαλέτο με τη φίλη του Μάγια Πλισέτσκαγια, συναυλίες σε Ευρώπη, Ρωσία, Αμερική, Καναδά, Ιαπωνία, Ισραήλ, δημιουργία του Solisten Ensemble το 1977, βραβεία και διακρίσεις, διοργάνωση του Munchner Klaviersommer και άλλων φεστιβάλ.
Ξεχωριστή η συνεργασία του με τον κορυφαίο τζαζ πιανίστα-συνθέτη Τσικ Κορία, αποτυπώθηκε στον δίσκο «On Two Pianos» (Deutsche Grammophon, 1983 – ζωντανή ηχογράφηση συναυλίας τους στο Munchner Klaviersommer 1982). Τη διετία 1981-82 έδωσαν κοντσέρτα σε Γενεύη, Στουτγκάρδη, Φράιμπουργκ, Στρασβούργο αυτοσχεδιάζοντας και σε δικές τους συνθέσεις, ενώ συναντήθηκαν στο Munchner Klaviersommer και με τον σπουδαίο Φρίντριχ Γκούλντα σε τρία πιάνα. Οι τρεις αυτοσχεδίασαν σε σειρά συναυλιών που προβλήθηκαν στην τηλεόραση αλλά δεν αποτυπώθηκαν σε δίσκο βινυλίου, cd ή dvd. O Γκούλντα χαρακτήρισε «καθαρή αλχημεία» το αποτέλεσμα της συνάντησής τους. Στο Munchner Klaviersommer 1983 προστίθεται ο Ροντιόν Σεντρίν και πειραματίζονται με τέσσερα πιάνα επί σκηνής. Ανάμεσα στα συναρπαστικά της τετράδας ήταν το συλλογικό έργο «Hommage to Chopin» (ιδέα του Σεντρίν) που συνδύαζε θέματα του Σοπέν παιγμένα με ανανεωτική φλόγα και καινοτόμο αυτοσχεδιασμό.
Κάποτε στην Αμερική
Με αφορμή τα 30 χρόνια από τον θάνατο και τα 70 από τη γέννηση του Κύπριου πιανίστα.
Η ιδέα συνεργασίας Οικονόμου και Κορία κυοφορήθηκε το 1981 στο σπίτι του δεύτερου στο Λος Αντζελες όταν ο ένας πιανίστας έπαιξε κλασικά έργα και συνθέσεις του στον άλλον. Στο τέλος αυτοσχεδίασαν για πρώτη φορά μαζί σε δύο πιάνα. Η σύμπραξη δύο εντελώς διαφορετικών καταβολών και υπόβαθρου μουσικών οδηγούσε με ασφάλεια σε μια κοινή γλώσσα έκφρασης, όπου οι διαφορές λειτούργησαν συμπληρωματικά και προκλητικά για τη δημιουργία ενός νέου ακροάματος κλασικής και τζαζ, με εκκίνηση διαδοχικούς, εκατέρωθεν ερεθισμούς που κέντριζε ο ένας στον άλλον. Υφος, εκφραστική ιδιοσυγκρασία, ηχοχρώματα, τεχνική, πάθος, συναίσθημα, έμπνευση, φαντασία, ορμώμενα από διαφορετικές αφετηρίες, μέσω δημιουργικού αυτοσχεδιασμού, γόνιμου διαλόγου, αντιρρήσεων και αναιρέσεων, αναμείχτηκαν σε ένα μοναδικό «μαζί» σε δύο πιάνα.
Η καθοριστική αυτή δοκιμή εκφράστηκε δημόσια τον Νοέμβριο του 1981 σε συναυλία στην αίθουσα συνεδρίων του Deutsches Museum στο Μόναχο όπου οι αυτοσχεδιαστικοί πειραματισμοί έδιναν κι έπαιρναν με μορφή μικρών πιανιστικών βινιετών ή εκτεταμένων θεμάτων. Οι αυτοσχεδιασμοί πλαισιώθηκαν από πρωτότυπες συνθέσεις τους και την εκδοχή τους σε έξι κομμάτια από τον «Μικρόκοσμο» του Μπέλα Μπάρτοκ, ενός συνθέτη με τολμηρό πειραματισμό, ρυθμική πρωτοτυπία, συνθετική αντισυμβατικότητα. Ετσι το υλικό του δίσκου παρουσιάζει σπάνια ενότητα και ο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός μετουσιώνει ρυθμούς, αρμονίες, μελωδίες, καταργεί ισχύουσες συμβατικές, περιοριστικές συνθήκες της κλασικής μουσικής φρεσκάροντας πλήρως τις αφετηρίες.
Στους εννέα αυτοσχεδιασμούς με μορφή σουίτας και στο «Invention» (ανκόρ συναυλίας, τελευταίο κομμάτι δίσκου), οι πιανίστες εμφανίζονται εναλλάξ, ο ένας παίρνει τη σκυτάλη από τον άλλον «απαντώντας» στο πλαίσιο που του δίνεται η ερώτηση-πρόκληση. Στις συνθέσεις του Κορία «Homecoming» (αυτοσχέδιο ιντερμέτζο) και «Duet for two pianos in three parts», γραμμένα συνθετικά μέρη εναλλάσσονται με ελεύθερα αυτοσχεδιαστικά περάσματα πάνω σε προκαθορισμένη αρμονία και ρυθμό. Η φαντασία των μουσικών οργιάζει με βασικό όπλο τις απεριόριστες δεξιοτεχνικές ικανότητες και την αίσθηση ελευθερίας.
Ο Οικονόμου επίσης έγραψε δύο συνθέσεις για πιάνο («Three pieces for Chick», «Sonata for Chick») αφιερωμένες στον Κορία, ενώ του αφιέρωσε ένα ακόμα πρώιμο κομμάτι του βαφτίζοντάς το «Encore to Corea».
