Εχοντας επιτέλους συμμαχήσει, ο Ρόμαν, η Σιβόν και ο Κόνορ ετοιμάζονται να ψηφίσουν τον αδελφό τους Κένταλ για να αναλάβει τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της οικογενειακής επιχείρησης Waystar Royco. Σε μία ακόμη ανατροπή της ιστορίας, η Σιβόν ψηφίζει τον εν διαστάσει σύζυγό της, Τομ, ο οποίος τελικά θα ανακηρυχθεί ο επόμενος CEO. Ο Κένταλ, που έχει αγωνιστεί τόσο πολύ για να γίνει ο διάδοχος του πατέρα του, νιώθει ότι τα έχασε όλα και ξεκινά απογοητευμένος για μια βόλτα δίπλα στον ποταμό Χάντσον. Στο αμέσως επόμενο καρέ, εμφανίζονται οι τίτλοι τέλους.
Το «Succession», η επιτυχημένη μαύρη κωμωδία με στοιχεία από θρίλερ, είχε μόλις τελειώσει δημιουργώντας ένα γλυκόπικρο συναίσθημα σε πολλούς θαυμαστές. Την ίδια περίοδο έκλεινε ο κύκλος για ακόμη μία εμβληματική σειρά της τελευταίας πενταετίας. Το «Τεντ Λάσο», η ιστορία ενός καλοσυνάτου και ευγενικού Αμερικανού προπονητή ποδοσφαίρου που αναλαμβάνει την ηγεσία μιας βρετανικής ομάδας, συγκίνησε το κοινό κυρίως για τα μαθήματα ζωής που προσφέρει.
Εχουν περάσει περίπου πέντε μήνες από την προβολή του τελευταίου επεισοδίου του πολυβραβευμένου «Τεντ Λάσο» και η εκπαιδευτικός Δέσποινα Παπανικολάου λέει πως «νιώθω ότι έχασα έναν αγαπημένο φίλο που μπορεί να ξανασυναντήσω σε περίπτωση που υπάρξει spin-off της σειράς, αλλά θα είναι διαφορετικό». Η ίδια τονίζει ότι η ιστορία του Τεντ Λάσο ήταν μια πηγή γέλιου και αισιοδοξίας στη δύσκολη χρονική περίοδο της καραντίνας, όπως και «μια μεγάλη σπουδή στην ενσυναίσθηση».
Η δημοσιογράφος Μυρτώ Κατσίγερα δεν μπορεί να ξεπεράσει ακόμη το φινάλε του «Succession», το οποίο παρακολουθούσε καθηλωτικά από την αρχή. «Νιώθω ότι περιμένω ακόμη τον Κένταλ να γυρίσει από αυτόν τον περίπατο δίπλα στο ποτάμι», λέει. Ακόμη και τώρα πιάνει τον εαυτό της να σχολιάζει ατάκες που ειπώθηκαν μέσα σε τέσσερις σεζόν ή να ακούει το σάουντρακ. Ολα αυτά, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει ζωντανές στο μυαλό της εικόνες από τη σειρά. Θλίψη, απόγνωση ή ακόμη και μια αίσθηση κενού. Αυτά είναι μερικά από τα συναισθήματα που είναι πολύ πιθανό να βιώσει κανείς όταν η αγαπημένη του ιστορία μυθοπλασίας ολοκληρωθεί και μια ευχάριστη συνήθεια χαθεί. Ισως να φαίνεται παράξενο, όμως αυτό το φαινόμενο –που συχνά περιλαμβάνει και την κατάσταση της σύγχυσης– είναι πιο συνηθισμένο από ό,τι πιστεύουμε. Μάλιστα, οι ειδικοί σε θέματα ψυχικής υγείας το ονομάζουν «post-series depression» (κατάθλιψη μετά το τέλος μιας σειράς) και αφορά όχι μόνο την παρακολούθηση ενός τηλεοπτικού προγράμματος, αλλά και μιας ταινίας ή την ανάγνωση βιβλίων σε συνέχεια.
Γιατί, όμως, «δενόμαστε» τόσο με τους πλασματικούς ήρωες και κόσμους της οθόνης; «Ενας από τους βασικούς παράγοντες είναι το γεγονός ότι ζούμε σε ιδιαίτερα περίπλοκες κοινωνίες, με το τηλεοπτικό και ψηφιακό προϊόν να αντικαθιστά κοινωνικές σχέσεις όπως οι συναναστροφές με ομάδες, η συλλογικότητα», μας σχολιάζει η Αγγελική Γαζή, ψυχολόγος και επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου. Επομένως, εξηγεί, τα τηλεοπτικά προϊόντα παρέχουν στο άτομο μεγαλύτερη ευκολία να υπάρξει και να επενδύσει στους μυθοπλαστικούς κόσμους, τους οποίους «κουβαλάει» μέσα του πολύ καιρό μετά το τέλος της αγαπημένης του σειράς.
«Η δυσλειτουργική οικογένεια των Φίσερ έγινε η δική μου οικογένεια. Δεν υπάρχει στιγμή από τότε που τελείωσε και να μην έχω σκεφθεί ότι νιώθω άδειος».
Ο 31χρονος Κοσμάς Ιωαννίδης – Λεμονίδης, φανατικός θεατής του «Six Feet Under» («Γραφείο Κηδειών Φίσερ»), λέει ότι όποτε σκέφτεται το τέλος των πέντε κύκλων της, συγκινείται και νιώθει απογοήτευση επειδή δεν θα δει ποτέ ξανά κάτι παρόμοιο. «Η δυσλειτουργική οικογένεια των Φίσερ έγινε η δική μου οικογένεια για τους τρεις μήνες binge watching μέχρι να τελειώσω τη σειρά. Δεν υπάρχει στιγμή από τότε που να μην έχω σκεφθεί ότι νιώθω άδειος».
Πάντως, ο αλγόριθμος μάλλον τον «άκουσε» και πριν από λίγες ημέρες το Netflix ανακοίνωσε ότι θα προσθέσει τη δημοφιλή σειρά του 2001 του ΗΒΟ στην ταινιοθήκη του.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια που υπάρχουν περισσότερες τηλεοπτικές ιστορίες μυθοπλασίας και έτσι περνάμε πολλές ώρες της ημέρας μπροστά σε οθόνη, οι συναισθηματικές συνδέσεις με χαρακτήρες και καταστάσεις είναι αναπόφευκτες. «Η τηλεόραση έχει υιοθετήσει χαρακτηριστικά κινηματογραφικής αφήγησης και πράγματι ευνοεί περισσότερο τη συμμετοχή του θεατή σε αυτά τα νέα περιβάλλοντα, έστω με φαντασιακό τρόπο», προσθέτει η κ. Γαζή.
Τόλμη και γοητεία
Μια σύντομη αναδρομή στην εξέλιξη της τηλεόραση θα μας θυμίσει ότι αυτό το φαινόμενο της «απώλειας» μετά το φινάλε μιας σειράς, υπήρχε και στο παρελθόν. Κυρίως, «όταν η τηλεόραση άρχισε να γίνεται οικιακή συσκευή και να εισέρχεται εξατομικευμένα στον χώρο μας, αποτελώντας έτσι ένα παντοδύναμο μέσο όπου κυριαρχούσε η εικόνα», τονίζει η κ. Γαζή. Αλλά από τα τέλη του 1980 και 1990, οι επιδράσεις ήταν πιο ήπιες παρόλο που στην ελληνική τηλεόραση προβάλλονταν σαπουνόπερες όπως η «Τόλμη και Γοητεία», με αποτέλεσμα να γίνει μέρος της καθημερινότητας πολλών νοικοκυριών. «Σήμερα έχουν γίνει και πάλι έντονες, επειδή το τηλεοπτικό προϊόν, ο τρόπος θέασης και η τεχνολογία έχουν αλλάξει».
Η παρακολούθηση τηλεόρασης είτε με παρέα, ατομικά μέσω streaming, υπολογιστή και ειδικών ακουστικών που κάνουν την εμπειρία πιο έντονη, σύμφωνα με την κ. Γαζή, «μας κάνει συμμέτοχους στη μυθοπλασία και με μεγαλύτερη ευκολία στην ανάδειξη ταυτοτικών διεργασιών με ήρωες, χαρακτήρες, εποχές. Υπαγόμαστε σε αυτές τις αντανακλάσεις του κόσμου ενώ έχουμε και τη δυνατότητα να επιλέγουμε τους κόσμους στους οποίους θα βυθιστούμε».