«Η Ιταλία έχει μεγάλη παράδοση στο σχέδιο, ένα μέσο έκφρασης που τις τελευταίες δεκαετίες παρέμενε στο παρασκήνιο. Στην Artissima, λοιπόν, επιδιώκουμε να δείξουμε ότι υπάρχει η δυνατότητα να επιστρέψουμε στο παρελθόν με όρους απολύτως σύγχρονους, ως προς την ποικιλομορφία τόσο των έργων όσο και της θεματικής τους», λέει στην «Κ» η επιμελήτρια Ιρίνα Τζούκα Αλεσαντρέλι καθώς κινούμαστε ανάμεσα στα περίπτερα του τμήματος Disegni (Σχέδιο), στη φουάρ του Τορίνο που έγινε στις αρχές του μήνα.
Τοποθετημένη χωροταξικά ακριβώς δίπλα στην είσοδο, στο πιο κεντρικό σημείο της διοργάνωσης η ενότητα του Σχεδίου υπογραμμίζει μια πρωτοποριακή καλλιτεχνική επιλογή της συγκεκριμένης art fair: να αποκτήσει το σχέδιο και οι καλλιτέχνες που το υπηρετούν μια θέση κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας, τραβώντας και πάλι το ενδιαφέρον επιμελητών, φιλότεχνων και συλλεκτών. Μάλιστα καθώς η Artissima του Τορίνο θεωρείται από τις πιο ενημερωμένες διοργανώσεις για τις τάσεις της σύγχρονης τέχνης και της αγοράς της, η κίνηση του καλλιτεχνικού διευθυντή Λουίτζι Φάσι να την προβάλει τόσο έντονα, κάτι μας λέει για το μέλλον του σχεδίου σε χαρτί.
Το τμήμα του Σχεδίου παρουσιάστηκε πέρυσι για πρώτη φορά στη φουάρ με επιτυχία. Είναι το μόνο τμήμα σε ιταλικές εκθέσεις τέχνης αφιερωμένο σε αυτό το μέσο. Παρουσιάζει έργα αυτόνομα (όχι προσχέδια) που διαθέτουν ποικιλία και ενισχύουν την αυθεντικότητα και την αυτονομία της εργασίας σε χαρτί. Η ενότητα προβάλλει τη μοναδικότητα του σχεδίου και την έμφυτη αμεσότητά του, αποτελώντας την κύρια και αφιλτράριστη πρόσβαση του καλλιτέχνη στη δημιουργική διαδικασία.
Κινούμενοι στα περίπτερα του τμήματος είδαμε καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο: κολεκτίβες από την Αφρική αλλά και πολιτικούς καλλιτέχνες από την Ευρώπη που δουλεύουν με εφημερίδες και κολάζ, λεπτεπίλεπτες χάρτινες κατασκευές, εννοιολογικές δημιουργίες αλλά και σχέδια με βοτανολογικό περιεχόμενο που έκλειναν το μάτι στην αντίστοιχη ευρωπαϊκή παράδοση. Η μοναδική ελληνική συμμετοχή στο Disegni ήταν της Καρολίνας Κρασούλη (γκαλερί Καλφαγιάν), που παρουσίασε μια σειρά από πολύχρωμα σχέδια με μολύβι σε χαρτί. Κάθε σχέδιο αποτελείται από ένα αόρατο πλέγμα κελιών, σε καθένα από τα οποία εμφανίζεται ένα διαφορετικό μοτίβο. Αποτελούνται από γεωμετρικές και αφηρημένες μορφές: κύκλους, τετράγωνα και άλλα σχήματα, που επαναλαμβάνονται σε κανονική διάταξη.
Πριν από αυτά τα σχέδια μεγάλης κλίμακας, η Κρασούλη επινοεί σχολαστικά τα μοτίβα σε μικρότερα σημειωματάρια, σε μια διαδικασία που μοιάζει με διαλογισμό, ο οποίος επιτυγχάνεται μέσω της επανάληψης. Η αρχή του έργου βρίσκεται στα παλιά μαθητικά τετράδια με τα μικρά τετράγωνα, δυσεύρετα πλέον στα βιβλιοπωλεία. Από αυτά ξεκινούν τα ιδιότυπα οπτικά ημερολόγια που δημιουργεί η καλλιτέχνις, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρονται υπό κλίμακα σε μεγαλύτερες επιφάνειες. Κάθε έργο τιτλοφορείται ανάλογα με την ημέρα που ολοκληρώθηκε, σαν μια εναλλακτική μορφή ημερολογίου.
Τα έργα διαθέτουν μια υπνωτιστική δύναμη και ανάλογα με την απόσταση θέασης μπορούν να συμπυκνώσουν ή να διευρύνουν τον χρόνο. Ο θεατής στέκεται μπροστά τους και δημιουργεί συνεχώς μια διαφορετική σχέση μεταξύ εγγύτητας και απόστασης, προσθέτοντας στις διαστάσεις της ευκλείδειας γεωμετρίας την παράμετρο του χωροχρόνου χωρίς τη διαμεσολάβηση της τεχνολογίας.
