Ναπολέων ★★★
ΔΡΑΜΑ (2023)
Σκηνοθεσία: Ρίντλεϊ Σκοτ
Ερμηνείες: Χοακίν Φίνιξ, Βανέσα Κίρμπι, Ταχάρ Ραχίμ
Η σκέψη για τη δημιουργία ενός μεγαλειώδους ιστορικού δράματος βρισκόταν εδώ και χρόνια στο μυαλό του Ρίντλεϊ Σκοτ. Η ευκαιρία ήρθε με τον «Ναπολέοντα» – μια επική βιογραφική ταινία, που καταγράφει την ανέλιξη του Βοναπάρτη από υπαξιωματικό του γαλλικού πυροβολικού, σε αυτοκράτορα της Γαλλίας. Χάρη στη φιλοδοξία και στο απαράμιλλο στρατηγικό ταλέντο του, επικρατούσε στις μάχες. Ομως, όσο δυναμικός ήταν στο πεδίο, τόση αδυναμία έδειχνε για την αγαπημένη του σύζυγο –και μετέπειτα αυτοκράτειρα– Ιωσηφίνα, με την οποία είχαν μια εκρηκτική σχέση. Εξάλλου, εκείνη θα διαδραμάτιζε πρωταρχικό ρόλο στη ζωή του.
Ο Σκοτ σκηνοθετεί τον Χοακίν Φίνιξ, ο οποίος παραδίδει ακόμη μία αξιοθαύμαστη ερμηνεία υποδυόμενος τον χαρισματικό Ναπολέοντα. Ο Φίνιξ δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσει το σώμα του, αφού τα συναισθήματα της ευτυχίας, του θυμού, της στενοχώριας αποτυπώνονται στην έκφραση του προσώπου και κυρίως στο βλέμμα. Στο πλευρό του βρίσκεται η εξίσου ταλαντούχα Βανέσα Κίρμπι, που μαγνητίζει ως Ιωσηφίνα, η «πυξίδα» του Ναπολέοντα για να προχωρήσει μπροστά. Στις μεγάλες πολεμικές σκηνές, ο σκηνοθέτης παίρνει άριστα με τεχνικές που αποτυπώνουν λεπτομερώς τις ζοφερές εικόνες. Γενικότερα, όμως, η δομή του φιλμ βασισμένη στο σενάριο του Ντέιβιντ Σκάρπα είναι άνιση και τα πρώτα σχόλια από το εξωτερικό μιλούν για ιστορικές ανακρίβειες. Ισως σε αυτό να μη βοηθάει η χρονική διάρκεια του φιλμ, που ξεπερνά τις δύο ώρες και κάπου ο ρυθμός χάνεται. Η σκιαγράφηση ενός εμβληματικού προσώπου είναι πρόκληση ακόμη και για έναν τόσο σπουδαίο κινηματογραφιστή όπως ο Σκοτ, ωστόσο, το αποτέλεσμα ανταμείβει.
Αλεξάνδρα Σκαράκη
Πράσινα σύνορα ★★★★
ΔΡΑΜΑ (2023)
Σκηνοθεσία: Ανιέσκα Χόλαντ
Ερμηνείες: Τζαλάλ Αλτάβιλ, Μάγια Οσταζέφσκα
Ισως το πιο θαρραλέο και ολοκληρωμένο φιλμ που έχει δημιουργηθεί πάνω στο σύγχρονο προσφυγικό – μεταναστευτικό έρχεται αυτή την εβδομάδα στις αίθουσες. Βρισκόμαστε στα δασώδη σύνορα της Πολωνίας με τη Λευκορωσία. Μια οικογένεια Σύρων προσφύγων φτάνει στη δεύτερη με σκοπό να περάσει οδικώς απέναντι και να βρεθεί έτσι στην Ευρωπαϊκή Ενωση με κατεύθυνση προς Σουηδία. Την κρίσιμη ώρα, ωστόσο, διαπιστώνει ότι τα πάντα είναι μια απάτη: η Λευκορώσοι διακινητές τους περνούν παράνομα από τα συρματοπλέγματα, ενώ λίγο αργότερα οι Πολωνοί συνοριοφύλακες τους εξαπατούν υποσχόμενοι να τους συνοδεύσουν έως τη Γερμανία, αλλά στην πραγματικότητα τους πετούν (κυριολεκτικά) πίσω στην άλλη πλευρά του φράχτη. Η Πολωνή Ανιέσκα Χόλαντ τιμήθηκε με το ειδικό βραβείο της επιτροπής στο περασμένο Φεστιβάλ Βενετίας, για μια ταινία η οποία προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις –και σε πολιτικό επίπεδο– στην ίδια τη χώρα της. Οι δύσκολες αλήθειες γύρω από τη βίαιη αντιμετώπιση του μεταναστευτικού διατυπώνονται εδώ μέσα από διαφορετικά μάτια: των μεταναστών, του συνοριοφύλακα, αλλά και των ακτιβιστών που δρουν στο ενδιάμεσο. Ο φακός της Χόλαντ, πότε «σκληρά» ντοκιμαντερίστικος και πότε ευαίσθητος πάνω στον ανθρώπινο πόνο, καταγράφει όσο περισσότερες γωνίες χωρούν στις περίπου δυόμισι ώρες της διάρκειας. Η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη – «διχασμένη», όπως οι δύο πλευρές του συνόρου, κάπου ανάμεσα στην ντροπή και στην αξιοπρέπεια, στη ζωή και στον θάνατο.
Αιμίλιος Χαρμπής
Κόκκινος ουρανός ★★★½
ΔΡΑΜΑ (2023)
Σκηνοθεσία: Κρίστιαν Πέτσολντ
Ερμηνείες: Τόμας Σούμπερτ, Πάουλα Μπερ
Βραβευμένο με την Αργυρή Αρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου, το τελευταίο φιλμ του Κρίστιαν Πέτσολντ έχει μεν νεαρούς πρωταγωνιστές αλλά και μερικές διαχρονικές παρατηρήσεις πάνω στην ανθρώπινη επιθυμία, στα πάθη και στην πάντα ενδιαφέρουσα διαδικασία της δημιουργίας. Τέσσερις νέοι άνθρωποι συναντιούνται το καλοκαίρι σε ένα απομονωμένο εξοχικό δίπλα στη Βαλτική Θάλασσα. Τις ημέρες που θα περάσουν μαζί, οι εντάσεις θα ανέβουν και τα συναισθήματα θα φτάσουν σε σημείο βρασμού, καθώς και τα ίδια τα δάση που τους περιβάλλουν θα πάρουν (κυριολεκτικά) φωτιά. Πιο ανάλαφρος από όσο συνήθως υφολογικά, αλλά ακόμη πιο οξύς στην παρατήρησή του, ο Πέτσολντ αφηγείται από την οπτική του γκρινιάρη, υπερευαίσθητου νεαρού συγγραφέα, ο οποίος πυροδοτεί και τις συγκρούσεις με τους υπόλοιπους. Το «αμήχανο» χιούμορ του, εμφανώς (και) αυτοσαρκαστικό, βοηθά στη μετάβαση από την ξέγνοιαστη καλοκαιρινή κομεντί του πρώτου επιπέδου στη φορτισμένη αυτοπαρατήρηση του δεύτερου. Οι οδύνες της δημιουργίας, το άγχος, η αναβλητικότητα, ακόμη και η ζήλια είναι πράγματα φυσιολογικά, ωστόσο, πάνω από όλα είναι το πάθος και η χαρά της ζωής, μοιάζει να λέει ο Πέτσολντ· διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι φλόγες απέχουν μόνο λίγο από το να μας καταπιούν οριστικά.
Αιμίλιος Χαρμπής
