Τα προηγούμενα δύο χρόνια, η Τίλντα Σουίντον και ο ιστορικός μόδας Ολιβιέ Σαγιάρ παρουσίασαν την περφόρμανς «Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι», στα αγγλικά «Embodying Pasolini», στη Ρώμη και στο Παρίσι. «Δεν ξέρω πώς να μεταφράσω τη λέξη embodying», λέει σε μια συνέντευξή του ο Σαγιάρ. «Το embodying περιέχει, όμως, εντός του τη λέξη body (σώμα) και είναι πολύ σημαντικό, μιλώντας για τον Παζολίνι, να μιλάμε για μυαλό, σώμα, κορμί, γέννηση και θάνατο», προσθέτει.
Στη σχεδόν άδεια, υπόλευκη σκηνή, η Σουίντον κινείται σιωπηλή σαν ανδρόγυνη κούκλα που ενσαρκώνεται ή σαν άνθρωπος που ξυπνάει μέσα στο όνειρό του. Η ηθοποιός ξεπακετάρει το ένδυμα των παλιών ταινιών σαν να διασώζει αρχαιολογικούς θησαυρούς από τη λήθη, και ο χρόνος μοιάζει να σταματά. Το κοινό παρακολουθεί την παράσταση μέσα στη σιωπή επί περίπου δύο ώρες, και όμως παραμένει προσηλωμένο σε αυτό το παράξενο θέαμα που, όπως τονίζεται, δεν αφορά τη μόδα αλλά τον κινηματογράφο, τη μνήμη, τον τρόπο που το ένδυμα ενεργοποιεί το σώμα και τα κοστούμια μετατρέπονται σε δέρμα της κινηματογραφικής πράξης. Και πρωτίστως, αφορά τον Πιερ Πάολο Παζολίνι.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα αφιέρωμα στα κοστούμια των εμβληματικών ταινιών του θρυλικού Ιταλού σκηνοθέτη, ο οποίος συνεχίζει να συναρπάζει το κοινό σχεδόν μισόν αιώνα μετά τον (βίαιο) θάνατό του. Από το «Ευαγγέλιο κατά τον Αγιο Ματθαίο» (1964), τις «Ιστορίες του Καντέρμπουρυ» (1972) και τις «Αραβικές νύχτες» (1974) μέχρι το «Σαλό, ή οι 120 μέρες στα Σόδομα» (1975), οι ταινίες του Παζολίνι είναι γνωστές για τον αντικομφορμισμό και την προκλητικότητά τους.
Η οσκαρική ηθοποιός θα έρθει στην Αθήνα για μια περφόρμανς-φόρο τιμής στον Ιταλό σκηνοθέτη και στα κοστούμια των θρυλικών ταινιών του.
Σε αυτόν τον εικαστικό φόρο τιμής στον ποιητή και ακτιβιστή Παζολίνι παρουσιάζονται –ως επί το πλείστον για πρώτη φορά μετά την κατασκευή τους– δεκάδες φορέματα και πανωφόρια, επεξεργασμένα με διάφορες πειραματικές τεχνικές της Arte Povera, διά χειρός του ίδιου του Ντανίλο Ντονάτι, ο οποίος είχε επίσης βραβευτεί με Οσκαρ για τη δουλειά του. Συνοδεύονται από τα ξύλινα καλούπια του Laboratorio Pieroni, που αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία των καπέλων στις ταινίες του Παζολίνι.
Στην έρευνά του, όπως εξηγεί ο ίδιος ο Σαγιάρ, έμαθε ότι ο Ντονάτι έβαφε τα πάντα μόνος του και εφηύρε μηχανή για να πλέκει, για παράδειγμα, βρασμένο μαλλί. «Αυτό που είναι όμορφο εδώ είναι η απόλυτη ατέλεια, ένα είδος ταπεινής και φτωχικής ραπτικής», εξηγεί ο Σαγιάρ. «Για τον Παζολίνι, ο ρεαλισμός υπήρξε προτεραιότητα και δεν επιδίωξε ποτέ ένα τέλεια φτιαγμένο κοστούμι. Το δε γυμνό ήταν γι’ αυτόν το πιο σημαντικό κοστούμι, ο κεντρικός ιστός της δουλειάς του».
Τώρα το έργο «Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι» έρχεται στην Αθήνα για πρώτη φορά στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Θα παρουσιαστεί για οκτώ παραστάσεις μεταξύ 11 και 16 Δεκεμβρίου, αλλά τα εισιτήρια έχουν ήδη εξαντληθεί. Ενας από τους βασικούς λόγους του ταχύτατου sold out, πέρα από την παρουσία της υπέροχης Σουίντον και τη φήμη του έργου, είναι ο περιορισμένος αριθμός θέσεων που χωρούν στον εκθεσιακό χώρο του -1 της Στέγης, όπου θα δούμε την περφόρμανς αντί της κεντρικής σκηνής. Και αυτό επειδή τόσο η σύλληψη του Σαγιάρ όσο και η ποιητική ερμηνεία της βραβευμένης με Οσκαρ ηθοποιού δημιουργούν ένα εφήμερο έργο τέχνης.
