το-2023-στην-ποπ-κουλτούρα-562788418

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα

Από το φαινόμενο «Barbenheimer» στους Beatles με ΑΙ: Το ποπ ψηφιδωτό της χρονιάς που φεύγει μέσα από 47 στιγμές της

Εικονογράφηση: Loukia Kattis
Ακούστε το άρθρο

Ο τελευταίος μήνας του χρόνου στην ποπ κουλτούρα (και όχι μόνο) συνεπάγεται απολογισμό. Ή, αλλιώς, λίστες, λίστες, λίστες. Οι καλύτεροι δίσκοι, οι καλύτερες ταινίες και τα καλύτερα βιβλία έχουν αρχίσει ήδη να φτάνουν ιεραρχημένα σε αντίστροφη μέτρηση στις οθόνες μας από τα μεγάλα μέσα του εξωτερικού, και οι πιο πιστοί ακροατές/θεατές/αναγνώστες φτιάχνουν τις δικές τους, προσωπικές λίστες με τις οποίες θα «φακελώσουν» το 2023. 

Επειδή, βέβαια, πολλές φορές αυτά που συμβαίνουν στο ποπ σύμπαν υπερβαίνουν όσα χωράνε σε ένα δίσκο, μια ταινία και ένα βιβλίο, συγκεντρώνουμε εδώ 47 στιγμές της ποπ κουλτούρας που χαρακτήρισαν τη χρονιά που φεύγει. 

Το 2023, λοιπόν, ήταν η χρονιά που…

Δεν σταματήσαμε να μιλάμε για την Τέιλορ Σουίφτ

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-1
Taylor, the Queen. Φωτ.: AP Photo/Natacha Pisarenko

Η περίφημη Eras Tour της έγινε η πρώτη που τα έσοδά της σπάνε το φράγμα του ενός δισ. δολαρίων. Το «The Eras Tour Film» κατάφερε από την άλλη να γίνει η πιο προσοδοφόρα συναυλιακή ταινία όλων των εποχών και να κάνει τις κινηματογραφικές αίθουσες ανά τον κόσμο κανονικές κερκίδες, χάρη στους ταγμένους «Swifties», όπως λέγονται οι θαυμαστές της. Θα μπορούσαμε να απαριθμούμε επί πολλές παραγράφους όλα όσα κατάφερε η Τέιλορ Σουίφτ (και) αυτή τη χρονιά, χωρίς καν να βγάλει νέο δίσκο (δεν μετρούν ακριβώς οι «Taylor’s Version» επανακυκλοφορίες της), κάτι που δεν την πτόησε να είναι η πιο πολυακουσμένη μουσικός του Spotify παγκοσμίως και να καταφέρει συν τοις άλλοις να είναι το πρόσωπο της χρονιάς για το περιοδικό Time, αλλά και η 5η ισχυρότερη γυναίκα του πλανήτη, σύμφωνα με το Forbes, που τυγχάνει να είναι και η νεότερη της λίστας και μία από τις λίγες που προέρχονται από τον χώρο της ψυχαγωγίας. 

Η Ολίβια Ροντρίγκο, πάντως, διεκδίκησε να γίνει η νέα Τέιλορ Σουίφτ

Μακριά ακόμα από τα κατορθώματα της Σουίφτ, αλλά με τις δικές της διόλου ευκαταφρόνητες επιτυχίες, η εικοσάχρονη Ολίβια Ροντρίγκο κυκλοφόρησε φέτος τον δεύτερο δίσκο της «Guts», τα έβαψε όλα μοβ και «αγρίεψε», για να γράψει χιτάκια που είναι νευρώδη και κουκλίστικα την ίδια στιγμή. Για να δούμε αν σε μερικά χρόνια από τώρα θα γράφουμε πως «Δεν σταματήσαμε να μιλάμε για την Ολίβια Ροντρίγκο».

To Χόλιγουντ εξεγέρθηκε 

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-2
Απεργία στο Χόλιγουντ… με τα χελωνονιντζάκια να καιροφυλακτούν. Φωτ.: AP Photo/Chris Pizzello

Οι σεναριογράφοι του Χόλιγουντ έβαλαν κάτω τα μολύβια τους για 148 ημέρες. Οι ηθοποιοί, αντίστοιχα, για 118. Επί μερικούς μήνες το Χόλιγουντ έμοιαζε με ένα σουρεαλιστικό σκηνικό, όπου εκπομπές έβγαιναν χωρίς σενάριο, το κόκκινο χαλί δεν είχε σταρ και, όταν αυτοί εμφανίζονταν σε τοκ σόου, δεν μπορούσαν να πουν καν τον τίτλο της σειράς ή της ταινίας που πρωταγωνιστούσαν. Πάντως, τα αιτήματα σεναριογράφων και ηθοποιών για δικαιότερες αμοιβές και προστασία από την επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης απέδωσε καρπούς, μια και στις αρχές Νοεμβρίου στούντιο και σωματεία έδωσαν τα χέρια σε μία συμφωνία και οι παραγωγές αρχίζουν σιγά σιγά να βγαίνουν από τον πάγο. 

Κλείσαμε ραντεβού με τους σταρ του Χόλιγουντ

Οσο το Χόλιγουντ απεργούσε και άρα οι εργαζόμενοί του δεν είχαν έσοδα, ο συνασπισμός αλληλεγγύης Union Solidarity Coalition σκέφτηκε έναν διασκεδαστικό τρόπο να φέρει χρήματα στη βιομηχανία. Μέσα από διάφορες δημοπρασίες προσέφερε από γεύμα με τον Μπομπ Οντενκερκ και τον Ντέιβιντ Κρος μέχρι βοήθεια από τη Νατάσα για να να λύσετε μαζί το σταυρόλεξο των κυριακάτικων New York Times, ώστε να ενισχυθούν έτσι οικονομικά οι εργαζόμενοι. 

Το δίλημμα «Barbenheimer» για λίγο απασχόλησε όλο τον πλανήτη 

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-3
«Barbie» ή «Oppenheimer»; Το δίλημμα (και) έξω από το Los Feliz Theatre του Λος Αντζελες. Φωτ.: AP Photo/Chris Pizzello

Από τη μία, ο ροζ και ατσαλάκωτος κόσμος τής πιο γνωστής κούκλας του πλανήτη και, από την άλλη, η ασπρόμαυρη ιστορία του ανθρώπου που τάραξε με την ανακάλυψή του όσο λίγοι τον πλανήτη. Η ταυτόχρονη κυκλοφορία στις (ξένες) αίθουσες του «Barbie» της Γκρέτα Γκέργουικ και του «Oppenheimer» του Κρίστοφερ Νόλαν έγινε η αφορμή για το δίλημμα «Barbie ή Oppenheimer» ή εν συντομία «Barbenheimer», που γέννησε στρατόπεδα, άπειρα memes, προβολές-events και έφερε έσοδα δισεκατομμυρίων κάνοντας τα στούντιο –και το σινεμά- να χαμογελούν πλατιά. 

Αποχαιρετήσαμε ένα «Φιλαράκι» μας…

Ο ξαφνικός θάνατος του Μάθιου Πέρι έκανε όλο τον πλανήτη να νιώθει πως έχασε ένα «δικό του άνθρωπο». Ηταν σχεδόν αναπόφευκτο τα κύματα αγάπης και λύπης να κατακλύσουν το ίντερνετ, υπενθυμίζοντάς μας πως λίγα πράγματα μας έχουν κάνει να μιλάμε την ίδια γλώσσα και να καταλαβαινόμαστε όπως τα «Φιλαράκια». 

Ο Γιώργος Λάνθιμος μας έκανε να τον χειροκροτήσουμε ξανά…

«Αυτόματα κλασικό» για το Indiewire, «κωμικό έπος ενός βιρτουόζου» για τον Guardian, το «Poor Things» του Γιώργου Λάνθιμου με την Εμα Στόουν, τον Μαρκ Ράφαλο και τον Γουίλεμ Νταφό κατάφερε να «σηκώσει» το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Ακόμα και αν εμείς θα χρειαστεί να κάνουμε ακόμα λίγη  υπομονή και να το δούμε με τη νέα χρονιά. Το τρέιλερ πάντως, με την γκραγκινιολική, Τιμ Μπάρτον αισθητική του, ανεβάζει τις προσδοκίες στα ύψη. 

…και πήγε την Εμα Στόουν βόλτα στον Πειραιά και στην Πατησίων

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-4

Η Εμμα Στόουν, που έχει γίνει επίσημα η μούσα του Ελληνα σκηνοθέτη, πόζαρε πρόσφατα και στον φωτογραφικό φακό του για ένα ασπρόμαυρο session σε διάφορα αθηναϊκά σημεία, για το περιοδικό W, σε μακρινά πλάνα, και με τη Στόουν να κρατά στις περισσότερες φωτογραφίες μία creepy κούκλα από το χέρι. Αραγε, μετά από αυτό, να περιμένουμε gentrification και στον Πειραιά;

Ο Τζόναθαν Γκλέιζερ μίλησε για το Ολοκαύτωμα σχεδόν χωρίς να το δείξει

Ακριβώς δέκα χρόνια μετά το δυστοπικό «Under The Skin», ο Τζόναθαν Γκλέιζερ κυκλοφορεί τη «Ζώνη Ενδιαφέροντος», που ακολουθεί την ήρεμη ζωή ενός διοικητή του στρατοπέδου του Αουσβιτς που μένει ακριβώς δίπλα από αυτό. Αν το μεγάλο βραβείο της επιτροπής των Καννών δεν σας φαίνεται αρκετό, να σημειώσουμε πως είναι μία από τις ελάχιστες ταινίες που όλοι ανεξαιρέτως οι Ελληνες κριτικοί έδωσαν τα χέρια και βαθμολόγησαν με 4, 4,5 ή με τα «απόλυτα» 5 αστεράκια. 

Τα σινεμά της πόλης μας απειλήθηκαν 

Το αβέβαιο μέλλον των κινηματογράφων Ιντεάλ και Αστυ και η μορφή που θα πάρουν από εδώ και πέρα σήκωσαν ένα κύμα αντιδράσεων από τους σινεφίλ της πόλης που έγινε και κύμα αγάπης: οι Νύχτες Πρεμιέρας έκαναν το δικό τους αποχαιρετιστήριο αφιέρωμα στο Ιντεάλ με μια σειρά κλασικών ταινιών που βγήκαν sold out σε χρόνο ντε-τε. 

Τα Οσκαρ έγιναν πολύ «meta»

Αν θεωρήσουμε πως η μεγάλη νικήτρια ταινία των Οσκαρ δεν μας λέει μόνο ποια ήταν η καλύτερη ταινία της χρονιάς, αλλά έχει και κάτι να σχολιάσει για την ατζέντα του σινεμά και το μέλλον του, τότε το «Τα Πάντα Ολα» των Ντον Κουάν και Ντάνιελ Σέινερτ που σάρωσε τα 95α Οσκαρ έχει να μας πει πολλά: για το πώς μια «μικρή» και ιδιόρρυθμη εταιρεία σαν την A24 μεγαλώνει και χωράει στον πιο μέινστριμ κινηματογραφικό θεσμό, αλλά κυρίως για ότι το σινεμά ζητά να μιλήσει μια νέα γλώσσα, χαοτική και πολυαναφορική όσο η εποχή της. 

Αποχαιρετήσαμε τον Ιντιάνα Τζόουνς

Η πέμπτη ταινία τού πιο αγαπημένου αρχαιολόγου του Χόλιγουντ, «Ο Ιντιάνα Τζόουνς και ο Δίσκος του Πεπρωμένου», είναι και αυτή που ρίχνει την αυλαία για τον κινηματογραφικό ήρωα που ενσάρκωσε ο Χάρισον Φορντ. Kάτι που έκανε κάπως ξέπνοα και νοσταλγικά, χωρίς να καταφέρει «να ιδρώσει το αυτί» του κοινού ιδιαίτερα, «βουλιάζοντας» στο box office με παγκόσμια έσοδα 383 εκατ. δολάρια, τα μισά από όσα χρειαζόταν για να είναι η ταινία κερδοφόρα. 

Ο Γουές Αντερσον πήγε στην «Asteroid City» και «ξαναδιάβασε» τον Ρόαλ Νταλ στο Netflix

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-5
Ο… κρουπιέρης Μπεν Κίνγκσλεϊ με τον Μπένεντικτ Κάμπερμπατς (αριστερά) και τον Γουές Αντερσον (δεξιά) στα γυρίσματα του «The Wonderful Story of Henry Sugar». Φωτ.: Netflix

Γεμάτη χρονιά για τον Αμερικανό σκηνοθέτη, όχι απαραίτητα βέβαια και για το σινεμά του. Στις αίθουσες είδαμε το «Asteroid City», με το οποίο «βρεθήκαμε» σε ένα συνέδριο αστρονομίας σε μια φανταστική αμερικανική πόλη. Η ταινία όμως έκανε τις εικόνες του να μοιάζουν πιο κούφιες και άψυχες από ποτέ (εντυπωσιακό που ο πιο ζωντανός χαρακτήρας της ταινίας ήταν… ένας εξωγήινος). Επειτα αποφάσισε να μεταφέρει τέσσερις ιστορίες του Ρόαλντ Νταλ στο Netflix σε μικρού μήκους ταινίες και, ακόμα και αφού ούτε αυτές κατάφεραν να εντυπωσιάσουν τόσο (απολαυστικότερο όλων το «Poison», αρκετά γλυκό και το «The Swan»), ίσως πλέον η κινηματογραφική ματιά του Αντερσον να είναι ιδανικότερη στη μικρού μήκους αφήγηση. 

Η λογοκρισία «ξανάγραψε» τα βιβλία του παρελθόντος

Και καθώς και αναφερθήκαμε στον Ρόαλντ Νταλ, το έργο του Βρετανού συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας δεν βρέθηκε μόνο στο επίκεντρο για τον Γουές Αντερσον, αλλά και για τη λογοκρισία. Τα βιβλία του, αλλά και άλλων συγγραφέων όπως ο Ιαν Φλέμινγκ, «λειάνθηκαν» σε σημεία που κρίθηκε απαραίτητο από την πολιτική ορθότητα ώστε να συμβαδίζουν με τις επιταγές της εποχής, και στο εξωτερικό ήδη αναδείχθηκε μία νέα ειδικότητα, αυτή του «sensitivity reader». Είναι όμως δυνατόν – και θεμιτό– να ξαναγράψουμε το παρελθόν όπως εμείς θέλουμε;

Κάναμε την τελευταία υπόκλιση στο «Succession»

«Μία από τις καλύτερες σειρές όλων των εποχών», «η καλύτερη σειρά της δεκαετίας», κριτικοί και κοινό υποδέχτηκαν με δάφνες τη σειρά του Τζέσι Αρμστρονγκ που φέτος έριξε αυλαία με τον πέμπτο κύκλο της. Ενα είναι σίγουρο: η ιστορία του Λόγκαν Ρόι και των τεσσάρων παιδιών/κληρονόμων του που προσπαθούν με κάθε τρόπο να του «πριονίσουν» την καρέκλα είναι από αυτές τις βραδύκαυστες αφηγήσεις που επιδέχονται πολλαπλών αναγνώσεων, κάτι που τις κάνει πάντα επίκαιρες και σπουδαίες. 

Περάσαμε στην εποχή της «σιωπηλής πολυτέλειας»

Οπως στους ήρωες του «Succession», έτσι και στην πραγματική ελίτ του πλούτου, τα χρήματα είναι εκεί αλλά καμουφλάρονται όταν καλούμαστε να μιλήσουμε για στυλ. Ετσι, ένα μαύρο ζιβάγκο που για τους καταναλωτές της «fast fashion» έχει 20 ευρώ, για όσους τα χρήματα δεν αποτελούν λόγο άγχους μπορεί να κοστίζει 1.600 ευρώ, και κάπως έτσι όλοι δείχνουμε σαν να έχουμε ντυθεί από τα Zara. Το φαινόμενο έχει βαφτιστεί «stealth wealth» και ο μόνος πραγματικός τρόπος για να ξεχωρίσετε το στάτους αυτού που έχετε απέναντί σας είναι το iPhone του: δεν το έχει ποτέ σε θήκη, γιατί, τι έγινε και αν σπάσει;

Ενα βίντεο γκέιμ έγινε μία από τις πιο επιτυχημένες σειρές της χρονιάς

Διεκδικώντας τον τίτλο της καλύτερης τηλεοπτικής μεταφοράς βίντεο γκέιμ που είδαμε ποτέ, το «The Last of Us» του ΗΒΟ έφτασε στις οθόνες μας τις πρώτες μέρες του 2023, μέσα από τη ματιά του Κρεγκ Μάζιν του «Τσέρνομπιλ» και του ίδιου του δημιουργού του βιντεοπαιχνιδιού Νιλ Ντράκμαν. Ισως να συνδεόμαστε κάπως με την μεταποκαλυπτική ιστορία ενός κόσμου που απειλείται από έναν θανατηφόρο ιό, ίσως και να μας κέρδισαν ο Πέντρο Πασκάλ και η «προστατευόμενή» του Μπέλα Ράμσεϊ.

Είδαμε τη σειρά που δεν άρεσε σε κανέναν 

Διά χειρός του Σαμ Λέβινσον του «Euphoria» και του Αμπελ Τεσφάγιε (τον ξέρετε ως The Weeknd), το «The Idol» είχε όλα τα φόντα να είναι μια αξιοπρεπής και ενδιαφέρουσα σειρά. Αντ’ αυτού, βρεθήκαμε να παρακολουθούμε αμήχανα τη Λίλι Ρόουζ Ντεπ στον ρόλο μιας «καταραμένης» ποπ σταρ σε ένα εγχείρημα τρομερά άνευρο, επιτηδευμένα στυλιζαρισμένο και, τελικά, απίστευτα ανιαρό. Τόσο που συγκέντρωσε εντελώς αρνητικές κριτικές και ακυρώθηκε άρον άρον. 

Ενα κανόλι μας στοίχειωσε για πάντα

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-6
Ο δεύτερος κύκλος της σειράς ήταν ακόμα καλύτερη των ήδη υψηλών προσδοκιών μας. Φωτ.: FX/Disney+

Με το φαγητό να συνεχίζει να διεκδικεί σταθερά τη θέση του στην ποπ κουλτούρα, ο δεύτερος κύκλος του τηλεοπτικού «The Bear» αποδείχθηκε μακράν ανώτερος των προσδοκιών, χαρίζοντάς μας υποδειγματικά επεισόδια (όπως αυτό με το οικογενειακό γεύμα), αλλά και κάνοντας το φαγητό απλώς ένα μέσο από το οποίο οι ήρωες ψάχνουν τους εαυτούς τους και τη σχέση τους με τους άλλους. Αναμένουμε θερμά την τρίτη σεζόν το 2024. 

Μια Μαύρη Κλεοπάτρα και μια γοργόνα «εξόργισαν» το κοινό

To «The Little Mermaid» πρότεινε μια νέα, μαύρη πριγκίπισσα Αριελ την οποία υποδύθηκε η Χέιλ Μπέιλι, που βέβαια για κάποιον λόγο εξόργισε τους πιο οπισθοδρομικούς θεατές. Αντίστοιχα, κάποιους απασχόλησε το χρώμα του δέρματος της Κλεοπάτρας στο δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ «Βασίλισσα Κλεοπάτρα», την οποία υποδύθηκε ηθοποιός αφρικανικής καταγωγής. Γιατί;

Αλλά και ένα φιλί εξόργισε τον πλανήτη

Οταν η γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου της Ισπανίας κέρδισε στο Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών, κανείς δεν περίμενε πως αυτή η χαρά θα διακόπτονταν βίαια όταν ο πρόεδρος της ισπανικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου Λούις Ρουμπιάλες θα φιλούσε στο στόμα την ποδοσφαιρίστρια Τζένι Χερμόσο χωρίς τη θέλησή της. Ακολούθησε μια σειρά κωμικοτραγικών σκηνικών, έως ότου ο Ρουμπιάλες εκπαραθυρωθεί από τη θέση του.

Αναρωτηθήκαμε αν κάναμε το συναυλιακό μας «breakthrough»

Η Rosalia ταρακούνησε την Πλατεία Νερού τη στιγμή που βρίσκεται στην καλύτερη φάση της καριέρας της. Οι Arctic Monkeys γέμισαν για δύο διαδοχικές βραδιές τον ίδιο χώρο, πράγμα που δεν έχει καταφέρει κανένας ξένος καλλιτέχνης. Οι Coldplay ανακοίνωσαν ότι θα παίξουν το 2024 για πρώτη φορά στη χώρα μας (ακόμα κι αν δεν ξέρουμε ακριβώς πού μετά τα νέα δεδομένα για το ΟΑΚΑ) και βγήκαν σε χρόνο ντε-τε sold out για δύο βραδιές. Μήπως ζούμε τη συναυλιακή μας «ενηλικίωση» και σε λίγο καιρό θα μπορούμε να λέμε ότι δεν έχουμε πολλά να ζηλέψουμε συναυλιακά από μεγάλες πόλεις του εξωτερικού; 

Ο Λυκαβηττός άνοιξε ξανά

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-7
Το εμβληματικό θέατρο φωτίστηκε ξανά. Φωτ.: Νικόλας Κομίνης/ΑΠΕ-ΜΠΕ

Μετά από μια δεκαπενταετία σιγής, το Δημοτικό Θέατρο του Λυκαβηττού λειτούργησε ξανά ανανεωμένο τον περασμένο Σεπτέμβριο, ανοίγοντας την αυλαία με μία συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου, έτοιμο να γράψει νέες σελίδες γι’ αυτούς που κάποτε το αγάπησαν, αλλά και όσους δεν το πρόλαβαν νωρίτερα. 

Προσφέραμε λουλούδια στη Μάιλι Σάιρους

Τι και αν βγήκε καταχείμωνο (12 Ιανουαρίου), το εντελώς καλοκαιρινό «Flowers» της Μάιλι Σάιρους δεν σταμάτησε να ακούγεται παντού έκτοτε, κολλώντας σαν τσίχλα στο μυαλό υποψιασμένων και ανυποψίαστων ακροατών. Ηταν με διαφορά, σε εκτόπισμα, το τραγούδι του 2023. Για του λόγου το αληθές, το επιβεβαιώνουν και τα πάνω από 1,6 δισ. ακροάσεις στο Spotify που το ανέδειξαν στο πιο πολυακουσμένο κομμάτι στην πλατφόρμα για το 2023. 

Αναρωτηθήκαμε (ξανά) πόσα μουσικά είδη αγνοούμε

Τι εννοείτε δεν ξέρετε τι είναι το «crank wave» που σύμφωνα με το Spotify ήταν από τα μουσικά είδη που ακούσατε περισσότερο φέτος; Η εξατομικευμένη ετήσια ανασκόπηση που κάθε χρόνο τέτοιες μέρες κάνει η πλατφόρμα για τους ακροατές της «γεννάει» είδη που οι περισσότεροι δεν έχουν ακούσει ονομαστικά ποτέ. Δεν ξέρουμε αν είναι κάποιο εμπορικό τρικ –όπως ήταν φέτος και η πολύ επιτυχημένη ιδέα ο κορυφαίος καλλιτέχνης κάθε ακροατή να τον ευχαριστεί με ένα σύντομο βίντεο– πάντως, αν αξίζει να κρατήσουμε κάτι από όλον αυτό τον πονοκέφαλο των υποειδών των υποειδών των ειδών είναι αυτό που σημειώνει και ο Κελέφα Σανέχ σε άρθρο του BBC «στους περισσότερους φαν τα μουσικά είδη δεν τους φαίνονται πλέον σχετικά». Μάλλον βρισκόμαστε και επίσημα στην εποχή των «μεταειδών», με ό,τι μπορεί να σημαίνει –ή να μη σημαίνει– αυτό. 

Δυσκολευτήκαμε με «τον δίσκο της χρονιάς»

Οχι ότι οι αξιολογικές λίστες έχουν να πουν πραγματικά κάτι στο τέλος της ημέρας για κάθε μεμονωμένο ακροατή εκεί έξω, πάντως, ενώ άλλες χρονιές οι δίσκοι που μπορούσαν να φιγουράρουν ως «κορυφαίοι» ήταν εύκολο να προβλεφθούν, φέτος δεν υπήρξε ο «ένας, μεγάλος δίσκος» ή έστω οι 3-4 που ομόφωνα να ξεχώρισαν. Κάτι που δείχνει με έναν ακόμα τρόπο τον κατακερματισμό του μαζικού γούστου (που συνεπάγεται πολλά μικρότερα μουσικά «echo chambers»), τουλάχιστον σε επίπεδο δισκογραφίας/δίσκου (γιατί κάπου αλλού παραμονεύει το βαρύ όνομα της Τέιλορ Σουίφτ). 

Οι Beatles «αναστήθηκαν»

Ηταν η τεχνητή νοημοσύνη αυτή που έδωσε το λάκτισμα για να ακούσουμε το (πράγματι, κατά πώς φαίνεται, αλλά δεν παίρνουμε και όρκο) τελευταίο κομμάτι των Beatles. Το «Now and Then» γεννήθηκε από τις στάχτες ενός ημιτελούς demo του Τζον Λένον από το 1977, κιθάρες του Τζορτζ Χάρισον από το 1995 και τη σημερινή συμβολή των εν ζωή μελών των Σκαθαριών Πολ Μακάρτνεϊ και Ρίνγκο Σταρ. Δεν ξέρω τι είναι πιο ανησυχητικό: η ανάγκη να αποθεώσουμε τους θρύλους και να τους ρίξουμε και αυτούς στον βωμό της ασταμάτητης ροής νέου περιεχομένου, το γεγονός ότι το κομμάτι ακούγεται σαν να είναι καθαρά και μόνο προϊόν ΑΙ ή η άτυπη επισφράγιση πως η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να γίνει η ταφόπλακα ακόμα και για τους Beatles. 

Οι Rolling Stones γέμισαν ξανά το «άγιο δισκοπότηρό» τους

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-8
…Και, ύστερα, έμειναν τρεις. Φωτ.: Press

Και τη στιγμή που συνέβαιναν όλα αυτά, οι Rolling Stones, στα 80 τους χρόνια και μετρώντας πλέον ένα μέλος λιγότερο, κυκλοφόρησαν τον πρώτο τους δίσκο μετά από 18 χρόνια. Το «Hackney Diamonds» μπορεί να μοιάζει περισσότερο σαν ένα «φωτογραφικό άλμπουμ» της καριέρας τους, που κινείται σε δύο ταχύτητες και προσπαθεί να εντυπωσιάσει με την παρέλαση πρωτοκλασάτων ονομάτων σε γκεστ εμφανίσεις, μα λειτουργεί τελικά σαν ένα ακόμα νεύμα που κρύβει ένα «και όμως, δεν σταματάνε ποτέ». 

Η Ντόλι Πάρτον έγινε ροκ σταρ

Η μεγάλη κυρία της κάντρι, πάλι, αποφάσισε να «αλλαξοπιστήσει» και να δοκιμάσει την τύχη της σε κάτι πιο ροκ. Το αποτέλεσμα δεν δικαιώνει ακριβώς, μια και τα κομμάτια τού εξαντλητικά μεγάλου δίσκου (141 λεπτά) θα μπορούσαν να είναι ντουέτα που κάποια στιγμή κάπου ακούστηκαν ζωντανά και χάθηκαν στον χρόνο (ή βρήκαν τη θέση τους σε βίντεο χαμηλής ανάλυσης στο YouTube) και τελικά δεν αφορά ούτε όσους ακούν πραγματικά την Ντόλι Πάρτον ούτε και αυτούς που ακούν ροκ. 

Η Χάρις Αλεξίου μοιράστηκε το μικρόφωνο με τον ΛΕΞ

Στην περσινή ανασκόπηση αναρωτηθήκαμε πόσα στάδια μπορεί να γεμίσει ο ΛΕΞ – λόγω της πολυσυζητημένης συναυλίας στο γήπεδο του Πανιωνίου στη Νέα Σμύρνη που έκανε τον ράπερ εξώφυλλο μέχρι και στην Εστία. Φέτος, όμως, η Χάρις Αλεξίου άπλωσε το χέρι στον ΛΕΞ που ακούσαμε στο «Φύγε» από το «Reworks» της πρώτης, μια φρέσκια ματιά σε παλαιότερα κομμάτια της ερμηνεύτριας και, αναπόφευκτα, για λίγες ημέρες το βλέπαμε να ποστάρεται παντού.

Οι Everything But The Girl επέστρεψαν και ψάξαμε τι χρονιά γράφει το ημερολόγιο

Είκοσι τέσσερα ολόκληρα χρόνια είχαν περάσει από την τελευταία φορά που ακούσαμε τους Everything But The Girl, μα φέτος το ντουέτο του Μπεν Βατ και της Τρέισι Θορν επέστρεψε με τον δίσκο «Fuse», μια αρκετά τίμια δισκογραφική επιστροφή που «μύρισε» νοσταλγία στους μεγαλύτερους μιλένιαλ, αλλά και τους νεότερους της γενιάς Χ.

Παραλίγο να ζήσουμε την αναβίωση της britpop

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-9
«To britpop or not to britpop?». Φωτ.: AP Photo/Chris Pizzello

Ή μήπως τη ζήσαμε; Οι Blur κυκλοφόρησαν νέο δίσκο μετά από οκτώ χρόνια, το «The Ballad of Darren», οι δε Pulp βγήκαν στον δρόμο για περιοδεία η οποία θα τους φέρει και από τα μέρη μας και το Release Athens το 2024. Στα δε νεότερα επεισόδια του σίριαλ των αδερφών Γκάλαχερ, ο Λίαμ «υποσχέθηκε» να τα ξαναβρεί με τον αδελφό του αν η Μάντσεστερ Σίτι κέρδιζε το Τσάμπιονς Λιγκ (spoiler: η Σίτι κέρδισε, οι Oasis δεν επανενώθηκαν). Πάντως, ετοιμάζεται να κάνει περιοδεία για τα 30 χρόνια του «Definitely Maybe». Και από το 1995 είμαστε μόλις ένα «Blur vs Oasis» μακριά. 

Οι μουσικοί συνέχισαν να πουλούν μουσικούς καταλόγους

Την τάση των μουσικών να πουλούν τα δικαιώματα της μουσικής τους έναντι αστρονομικών ποσών, που είχαμε δει να συμβαίνει κυρίως με καλλιτέχνες που το μομέντουμ τους έχει περάσει, πλέον έρχονται να συμμεριστούν και καλλιτέχνες που οριακά έχουν πατήσει τα 30, όπως έκανε πριν από κάποιους μήνες ο Τζάστιν Μπίμπερ, δικαιώνοντας τον Μερκ Μερκουριάδις της Hipgnosis. 

Η Μαρία Κάλλας απέκτησε το δικό της μουσείο

Φέτος κλείνουν 100 χρόνια από τη γέννηση της σπουδαιότερης σοπράνο όλων των εποχών, κάτι που υπήρξε καλή αφορμή για να ανοίξει το πρώτο μουσείο αφιερωμένο στη Μαρία Κάλλας, στην καρδιά της Αθήνας και να αφηγηθεί την ιστορία της με αντικείμενα, ήχο και εικόνα.

Μάθαμε πως θα στείλουμε τη Μαρίνα Σάττι στη Eurovision

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-10
Τι ψάρια θα πιάσει η Μαρίνα Σάττι στην Ευρώπη; Φωτ.: ΚΩΣΤΗΣ ΣΩΧΩΡΙΤΗΣ – styling Ηρώ Τσούρτου (Μπλούζα Somf Clothing. Κολιέ Hermina Athens. Γυαλιά Dolce & Gabbana, Kokkoris Optics). Από συνέντευξή της στο περιοδικό «Κ»

Και ενώ τα τελευταία χρόνια αναρωτιόμασταν ποιοι είναι όλοι αυτοί οι απόδημοι Ελληνες που «κατεβάζουμε» στη Eurovision, όπως μάθαμε το 2024 στον διαγωνισμό θα μας εκπροσωπήσει η Μαρίνα Σάττι, από τα πλέον φρέσκα ονόματα της εγχώριας ποπ. Αναμένουμε να ακούσουμε και το τραγούδι. 

Σταθήκαμε μουδιασμένοι απέναντι στην ΑΙ

Ηταν η χρονιά που η τεχνητή νοημοσύνη μάς «απείλησε» από παντού. Το εργαλείο του Chat GPT βρέθηκε πλέον στα χέρια όλων μας και η ΑΙ άρχισε να καλπάζει στα χέρια ειδικών και μη, θέτοντας πολλά ερωτήματα για τον ρόλο που έρχεται να παίξει στο άμεσο και μη μέλλον. Διόλου τυχαία, ο Σαμ Αλτμαν της Open AI ανακηρύχθηκε από το περιοδικό Time «CEO της χρονιάς». 

Ενας φωτογράφος κατάφερε να ξεγελάσει έναν ολόκληρο θεσμό 

Ο καλλιτέχνης Μπόρις Ελνταγκσεν συμμετείχε στα «Sony World Photography Awards» με τη φωτογραφία «Pseudomnesia: The Electrician», την οποία είχε επεξεργαστεί με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης. Η φωτογραφία παρ’ όλα αυτά κέρδισε στην ελεύθερη κατηγορία των βραβείων, ακόμα και αν δεν ήταν φωτογραφία με την τυπική έννοια. Ο Ελνταγκσεν αρνήθηκε να πάρει το βραβείο του, μια και ο λόγος συμμετοχής του ήταν αφενός να «τεστάρει» τον θεσμό, αφετέρου να περάσει ένα μήνυμα για την εν λόγω μορφή τέχνης που θα πρέπει να διεκδικεί τον δικό της, ξεχωριστό χώρο. 

Παραδοθήκαμε στο doom scrolling

Η εγχώρια αλλά και η διεθνής ειδησεογραφία δεν ήταν και η πλέον ευχάριστη τους τελευταίους δώδεκα μήνες: πολεμικές συρράξεις, καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου της κλιματικής κρίσης ήταν κάποια μόνο από όλα εκείνα που έφτασαν στις οθόνες μας και μας έκαναν να συνεχίσουμε να σκρολάρουμε όντες «εθισμένοι» στο αρνητικά φορτισμένο περιεχόμενο. 

Αρχίσαμε να διαβάζουμε ειδήσεις στο TikTok

Από ό,τι φαίνεται, τα παιδιά του TikTok μεγάλωσαν και άρχισαν να καταναλώνουν δημοσιογραφικό περιεχόμενο στην αγαπημένη τους πλατφόρμα. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας, σύμφωνα με την οποία το ποσοστό των ενήλικων χρηστών στις ΗΠΑ που καταναλώνουν ειδήσεις στο TikTok υπερτετραπλασιάστηκε μέσα σε τρία χρόνια. Μένει να δούμε τι σημαίνει αυτό για το μέλλον του TikTok, αλλά κυρίως της ίδιας της δημοσιογραφίας. 

Βρεθήκαμε να αγοράζουμε πράγματα που δεν θέλαμε από το Temu

Εν μία νυκτί άρχισαν να εμφανίζονται παντού μπροστά μας διάφορα αξιοπερίεργα αντικείμενα και «γκατζετάκια» που όσο χρήσιμα είναι, άλλο τόσο είναι και άχρηστα και μας καλούσαν να τα αγοράσαμε σε εξευτελιστικά χαμηλές τιμές. Το πείραμα πέτυχε και, πλέον, όλοι γνωρίζουν το Temu, το νέο κινεζικό διδικτυακό κατάστημα στα πρότυπα του Shein. Αραγε, θα γίνει μέρος των καταναλωτικών μας συνηθειών ή είναι απλώς ένα πυροτέχνημα;

Η Ριάνα μάς έδειξε την κοιλιά της στο Super Bowl 

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-11
«Μπουμ!». Φωτ.: AP Photo/Ross D. Franklin, File

Τι και αν οι ταγμένοι φαν της περιμένουν κάθε χρόνο τον επόμενο δίσκο της εδώ και αισίως επτά χρόνια (ας βολευτούν από τα περσινά τραγούδια της από το «Black Panther»), η Ριάνα βρίσκει τον τρόπο και να βρίσκεται στην επικαιρότητα και να διατηρεί το στάτους τής δισεκατομμυριούχου με άλλους τρόπους. Οπως ας πούμε ανεβαίνοντας στη σκηνή στο ημίχρονο του Super Bowl και αποκαλύπτοντας τη φουσκωμένη της κοιλίτσα και τη δεύτερη εγκυμοσύνη της με τον A$AP Rocky. Και αυτό θα είναι αυτό που θα θυμόμαστε περισσότερο από το συγκεκριμένο σετ του Super Bowl. 

Η Γκουίνεθ Πάλτροου πήγε σε δίκη με… σκι

Εντάξει, όχι ακριβώς, πάντως πήγε στο δικαστήριο για μια υπόθεση από το 2016, με τον 76χρονο Τέρι Σάντερσον να κατηγορεί την ηθοποιό για σύγκρουση σε χιονοδρομικό κέντρο της Γιούτα που είχε ως αποτέλεσμα να του προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη. Μια δικαστική διαμάχη που μεταδόθηκε ζωντανά και το πάλεψε να τραβήξει τα φώτα όπως έκανε πέρυσι αυτή των Ντεπ – Χερντ, αλλά επουδενί δεν τα κατάφερε στον ίδιο βαθμό (έχουν αρχίσει όμως οι δίκες να γίνονται τα νέα ριάλιτι των σελέμπριτι;). Για την ιστορία, πάντως, η Γκουίνεθ Πάλτροου κέρδισε τη δίκη, η οποία μάλιστα… διασκευάστηκε σε μιούζικαλ σε σκηνή του Λονδίνου.

Τα screenshots έγιναν αποδεικτικά στοιχεία

Από τη μία η πρώην σύντροφος του ηθοποιού Τζόνα Χιλ αποφάσισε να καταγγείλει την κακοποιητική συμπεριφορά του δημοσιοποιώντας ιδιωτικές τους συνομιλίες σε screenshots, από την άλλη η ποπ σταρ Bebe Rexha επέλεξε επίσης μέσω screenshots να δείξει πως δεν είναι σύμφωνη με κάποια πράγματα που της είπε ο σύντροφός της Κίαν Σαφιάρι για το βάρος της που την ενόχλησαν. Από πότε, όμως, η δημόσια αναπαραγωγή ιδιωτικών συνομιλιών «κανονικοποιήθηκε» και μήπως γίνεται απλώς το screenshot το νέο «λαϊκό δικαστήριο»;

Ψάξαμε αν έχουμε το «rizz»

Η λέξη «rizz» ήταν η λέξη της χρονιάς για τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Αν δεν ξέρετε τι σημαίνει, προέρχεται από την λέξη «charisma», δηλαδή, «χάρισμα» και, όπως φαίνεται, αυτός είναι ο νέος κουλ τρόπος να λες κάποιον κουλ. 

Ο πρίγκιπας Χάρι έβγαλε τα απομνημονεύματά του

Το 2023 στην ποπ κουλτούρα-12
«Spare», όπως «ρεζέρβα». Φωτ.: AP Photo/Kirsty Wigglesworth

Πολυδιαφημίστηκε για τις «αποκαλύψεις» του πρίγκιπα Χάρι για τα ναρκωτικά που πήρε στην εφηβεία, τους Ταλιμπάν που σκότωσε στο Αφγανιστάν, τις συναισθηματικές δυσκολίες που είχε με τον αδελφό του και τον πατέρα του. Το δράμα συνεχίστηκε με τη μίνι σειρά ντοκιμαντέρ «Harry & Meghan», αυτή τη φορά για τις από κοινού δυσκολίες του ζευγαριού. Πάντως, το πρώτο βρέθηκε να φιγουράρει σε… «life hack» βιντεάκια στα social media χρησιμεύοντας ως υλικό σε διάφορες χειροκατασκευές και το δεύτερο χάθηκε κάπου στη λήθη του Netflix. 

Αναρωτηθήκαμε αν το μήλο πέφτει πάντα κάτω από τη μηλιά 

Στην αρχή της χρονιάς βρεθήκαμε να συζητάμε πολύ τα λεγόμενα «nepo babies», όλα δηλαδή εκείνα τα παιδιά διασημοτήτων που είτε επιλέγουν τον ίδιο ή παρεμφερή δρόμο με τους γονείς τους επαγγελματικά και τι σημαίνει όλο αυτό με όρους βιομηχανίας. Αφορμή, το μεγάλο cover story του New York Magazine στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς που ήρθε να επισφραγίσει τον «νεποτισμό» της ποπ κουλτούρας. Πάντως, εδώ αυτό το λέμε «το μήλο έπεσε κάτω από τη μηλιά». 

Τα ΑΤΙΑ έφτασαν στο Κογκρέσο 

Οι θιασώτες της εξωγήινης ζωής πανηγύρισαν πίσω στο καλοκαίρι, οπότε και πρώην αξιωματικοί των ειδικών δυνάμεων των ΗΠΑ ισχυρίστηκαν σε κατάθεσή τους στο Κογκρέσο ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει χρηματοδοτήσει εδώ και δεκαετίες προγράμματα για τον εντοπισμό εξωγήινης ζωής και έχει αποκρύψει τα ευρήματά της από τους πολίτες. Τον Σεπτέμβριο, πάλι, ένας ουφολόγος παρουσίασε στο Κογκρέσο του Μεξικού δύο λείψανα που δεν ανήκουν σε ανθρώπους, υπολογίζεται ότι είναι περίπου 1.000 ετών και έχουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστο DNA, χωρίς να μπορεί να απαντηθεί σίγουρα αν προέρχονται από αυτόν ή κάποιον άλλο πλανήτη. Και κάπου στο βάθος ακούγεται το θέμα από τα «X-Files»…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT