Εχοντας κάνει το δικό του πέρασμα το 2022 από την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου για να δει από κοντά τη μεγάλη έκθεση σε έργα του Λούσιαν Φρόιντ, ο κύριος Γκρι μπήκε αμέσως μετά στο Foyles για να αγοράσει και τους δύο τόμους της βιογραφίας του μεγάλου ζωγράφου «Οι ζωές του Λούσιαν Φρόιντ» (εκδ. Knopf) του τεχνοκριτικού Ουίλιαμ Φίβερ. Ο δεύτερος τόμος ό,τι είχε εκδοθεί (ο πρώτος είχε κυκλοφορήσει το 2019).
Του πήρε κάπου δύο χρόνια για να διαβάσει και τους δύο τόμους, για να βυθιστεί και στα συναρπαστικά χρόνια της δεκαετίας του ’50, όταν τόσο ο Φρόιντ όσο και ο Φράνσις Μπέικον φιλοτεχνούσαν τα πρώτα τους αριστουργήματα. Η σωματικότητα ήταν και στους δύο στοιχείο κομβικό – αλλά με πόσο διαφορετική προέλευση και τελείως διαφορετική στόχευση.
«Χωρίς να είμαι ειδικός –άσχετος είμαι επί της ουσίας–, υποψιαζόμουν ότι αυτός ο ιδιότυπος, λοξός αισθησιασμός στον Φρόιντ είχε πάντοτε κάτι το σκοτεινό», μου λέει ο κύριος Γκρι. «Πίστευα ότι τα γεμάτα ρωγμές και ρυτίδες πρόσωπα και σώματα στα έργα του, παρά το νεύρο και την ένταση, είχαν κάτι γεροντικό. Η φθορά σού κλείνει το μάτι την ίδια στιγμή που η επιθυμία χτυπάει κόκκινο».
Εκείνοι που γνωρίζουν καλά αυτά τα θέματα λένε πως η σωματικότητα ήταν ένα θεμελιακό ζήτημα για τον ιδιοσυγκρασιακό αυτό ζωγράφο, ο οποίος επιθυμούσε να αποτραβηχτεί από τον σκληρό διανοητικό πυρήνα που πρέσβευαν οι πρόγονοί του, ο αρχιτέκτονας πατέρας του και ο ψυχαναλυτής παππούς του – ο μέγας Σίγκμουντ δηλαδή.
Ο Φρόιντ είχε πολλές ερωμένες. Εκανε και πολλά παιδιά μαζί τους. Ο θρύλος λέει ότι έγινε πατέρας περί τις σαράντα φορές, όμως, ένα πιο ρεαλιστικό νούμερο είναι το δεκατέσσερα (τόσα ο ίδιος αναγνώρισε…). Λένε πως κάποια ερωμένη του για να νικήσει την αϋπνία, αντί να μετράει πρόβατα, μετρούσε τα παιδιά του Λούσιαν…
Για τον ίδιο, αυτό δεν είχε καμία σημασία. Η πατρότητα, η φροντίδα των παιδιών δεν τον αφορούσε. Την εποχή εκείνη, στα φίφτις, στα σίξτις, στα σέβεντις, όλο αυτό λογιζόταν σαν «στάση ζωής» και απλώς όλοι πήγαιναν παρακάτω.
Εκεί που ο σημερινός τρόπος σκέψης βραχυκυκλώνει είναι όταν ο Φρόιντ ζωγραφίζει ορισμένες από τις κόρες του όταν πια έχουν μεγαλώσει και είναι γυναίκες. Κάποιες μάλιστα πόζαραν ακόμη και γυμνές για εκείνον – πράξη απόγνωσης άραγε, προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή ενός αδιάφορου, αποξενωμένου πατέρα; Ας αποφύγουμε τα εύκολα συμπεράσματα…
Οχι τυχαία, κάποιες από τις ερωμένες του έγιναν ζωγράφοι και, χρόνια μετά, εξομολογήθηκαν στον βιογράφο ότι η ερωτική συμπεριφορά του Φρόιντ ήταν ένα απίθανο εκκρεμές, που εκκινούσε από την υπέρμετρη στοργή για να καταλήξει στην ωμή αδιαφορία, λες και δεν είχε ποτέ τρέξει τίποτα μεταξύ τους.
