Στις 12 Ιανουαρίου του 1976, οι Pink Floyd έμελλε να κυκλοφορήσουν ένα από τα σημαντικότερα άλμπουμ της πορείας τους μέχρι σήμερα: το οργουελικό «Animals».
Η λονδρέζικη μπάντα, προερχόμενη από την κυκλοφορία δύο κολοσσιαίων άλμπουμ, Dark Side Of The Moon (1973) και Wish You Were Here (1975), βρίσκεται σε μια έξαρση δημιουργίας και με αφορμή τους έντονους προβληματισμούς του Roger Waters, ουσιαστικά, χαρίζουν στην ανθρωπότητα την ηχητική εκδοχή της «Φάρμας των Ζώων» του Τζορτζ Οργουελ.
Πώς θα μπορούσαν οι Pink Floyd, λοιπόν, να ξεπεράσουν τον ίδιο τον εαυτό τους, σε μια εποχή που έφερνε νέες προκλήσεις σε όλα τα επίπεδα και ενώ είχαν να αντιμετωπίσουν τα όλο κι αυξανόμενα εσωτερικά προβλήματα μεταξύ των μελών τους;
Οι progressive μπάντες κυκλοφορούσαν πραγματικά κοσμήματα εκείνη την εποχή. Παράλληλα, η τάση κατευθυνόταν προς το punk, και το heavy metal ερχόταν να κυριαρχήσει στον μουσικό χάρτη του σκληρού ήχου.
Και ο Waters βρήκε τελικά τον τρόπο να στρέψει τα βλέμματα των κριτικών και ακροατών στους Pink Floyd για μία φορά ακόμη, έχοντας πλάι του για προτελευταία φορά, τους Gilmour, Wright και Mason.
Το Animals είναι ένα περιφρονητικό έργο μουσικής λογοτεχνίας. «Σκύλοι», «Γουρούνια» και «Πρόβατα», «συναντιούνται» ξανά μέσα από την οπτική των Βρετανών, σε μια καυστική κριτική μιας κοινωνίας που θεωρούμε δεδομένη, σε μια σαρωτική διακωμώδησή της.
Συνθετικά και ηχητικά οι Pink Floyd εγκαταλείπουν… διακριτικά τις έντονες ψυχεδελικές φόρμες και δίνουν χώρο στις κιθάρες, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά την έλευση του The Wall δύο χρόνια μετά. Το Animals είναι ευθύ, χωρίς ιδιαίτερους πειραματισμούς και απλωμένα ηχητικά τοπία.
Οι σημαντικές κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις της δεκαετίας του ’70 αποτελούν έναν μεγάλο καθοριστικό οδηγό για τη δημιουργία του άλμπουμ. Τα επακόλουθα του πολέμου του Βιετνάμ, το πολιτικό αδιέξοδο στο Νησί, οι οικονομικές κρίσεις που έπληξαν τη Βρετανία μαζί με άλλα δυτικά έθνη, η πίεση που συνθλίβει την εργατική τάξη, αλλά και οι καβγάδες μεταξύ του Waters και του Wright ή η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη της συντρόφου του Gilmour, όλα αυτά αποτυπώνονται στο Animals με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.
Οι «Σκύλοι», τα «Γουρούνια» και τα «Πρόβατα» αντιπροσωπεύουν τις διαφορετικές «βαθμίδες» της κοινωνικής ιεραρχίας. Κάθε τραγούδι είναι και μια αναπαράσταση του αντίστοιχου χαρακτήρα μέσα από έξυπνους στίχους και, μερικές φορές, μουσικές εκφράσεις που αντανακλούν τη φύση του καθενός.
Oι «Σκύλοι», οι «εκπρόσωποι» μιας αδίστακτης και εμμονικής αστικής τάξης, οι ζάπλουτοι επιχειρηματίες, που χρησιμοποιούν το σύστημα της ελεύθερης αγοράς προς όφελός τους. Το γάβγισμά τους μέσα από ένα υπέροχο συνθετικό σκηνικό δημιουργεί ένα από τα επιβλητικότερα φινάλε που μπορεί κανείς να φανταστεί σε ένα τραγούδι. «Και όταν χάσεις τον έλεγχο, θα θερίσεις ό,τι έσπειρες. Κι όσο μεγαλώνει ο φόβος σου, το αίμα θα πήζει και θα πετρώνει μέσα σου. Και θα είναι αργά να απαλλαγείς από το βάρος που σου ήταν χρήσιμο κάποτε για να κάνεις τον καμπόσο. Αντε, καλό πνίξιμο, λοιπόν, καθώς θα σε παρασέρνει η πέτρα», λέει ο Waters.
Το κομμάτι «Pigs» (Three Little Ones), δείχνει και είναι οξύθυμο, σαρκαστικό, μοχθηρό. Αντικατοπτρίζει προφανώς τους πολιτικούς, επικρίνει τον παραλογισμό της ύπαρξης αυτής και την ισχύ των ανθρώπων που την απαρτίζουν. Απληστοι, λαίμαργοι και αδιάφοροι απέναντι στα δεινά της εργατικής τάξης, γίνονται αντικείμενο γελοιοποίησης και περιφρόνησης από τους Pink Floyd του Waters: «Ανθρωπε μεγάλε, γουρουνάνθρωπε, τι γελοίος που είσαι, χα χα χα. Εσύ ο πάμπλουτος και σημαντικός, τι γελοίος που είσαι, χα χα χα».
Η μελωδία που παραπέμπει σε τσίρκο, αποτελεί την επιτομή του τραγουδιού σχετικά με την ανώτερη τάξη. Το σόλο του Gilmour είναι υπέροχο και σε συνδυασμό με την κραυγή των γουρουνιών, προσθέτει ακόμα περισσότερο χρώμα στο πορτρέτο του τραγουδιού. Αν και προέρχεται από απροσδιόριστη πηγή, λέγεται ότι το σόλο παίχτηκε με μια τροποποιημένη κιθάρα. Ο Gilmour κλείνει το τραγούδι με επικό τρόπο, χωρίς να επαναλαμβάνει ό,τι ακούστηκε στο «Dogs».
Και τέλος, τα «πρόβατα». Το ιδανικό ζώο για να απεικονίσει αυτή τη συγκεκριμένη θέση στην κοινωνία. Εύκολος έλεγχος για τα σκυλιά, προς το απόλυτο όφελος των γουρουνιών, τα πρόβατα είναι υπάκουα και υποταγμένα. Το «Sheep», σε αντίθεση με τα δύο προηγούμενα τραγούδια, περιέχει μια αίσθηση ελπίδας. Αν και τονίζει πως τα πρόβατα είναι θύματα των ανώτερων τάξεων, το τραγούδι κινείται προς μια αισιόδοξη προοπτική, στην οποία αυτά απελευθερώνονται από τα δεσμά τους: «Περάστε χαρούμενα από την αφάνεια στο όνειρο».
Το «Πρόβατο», ενώ απεικονίζει την τελευταία κοινωνική βαθμίδα, παίζει επίσης κεντρικό ρόλο στην περιγραφή της θέσης της εκκλησίας σε μια καπιταλιστική κοινωνία. Η προαναφερθείσα ενδιάμεση ενότητα περιέχει μια ομιλία, στην οποία η εκκλησία εμπλέκεται ως εργαλείο του καπιταλιστικού συστήματος, απλώς κατηχώντας την εργατική τάξη και επιτρέποντας στις ανώτερες τάξεις να εκμεταλλεύονται περαιτέρω τις μάζες.
Η σημασία αυτών των τριών τραγουδιών είναι μνημειώδης. Οι Pink Floyd μέσα από τις μεταφορές και το κλίμα που δημιουργούν, συνθέτουν μια ζοφερή και μισανθρωπική αντίληψη της καπιταλιστικής κοινωνίας.
Το άλμπουμ ολοκληρώνεται με το Pigs on the Wing (part 2). Ουσιαστικά, ένα τραγούδι αγάπης, γραμμένο από τον Waters για τη σύζυγό του εκείνη την εποχή, αλλά, προφανώς δεν συνδέεται με τα θέματα που σχετίζονται με τα τρία κύρια κομμάτια. Ωστόσο, ο Waters υπονοεί σε αυτά τα δύο κομμάτια, ιδιαίτερα στο δεύτερο μέρος, τα προηγούμενα κατορθώματά του ως «σκύλος» και πώς αποτραβήχτηκε με κάποιον τρόπο από την αγάπη του για την εν λόγω γυναίκα. Συγκινητικά κομμάτια όπως είναι, αποτελούν το κερασάκι στην τούρτα σε μια φανταστική ιδέα.
Εν κατακλείδι, μουσικά και στιχουργικά, το συγκρότημα αξίζει έναν τεράστιο έπαινο. Σε ένα μόνο άλμπουμ κατάφεραν να δημιουργήσουν κάτι παράλληλο με το σπουδαίο «Η φάρμα των ζώων» του Τζορτζ Οργουελ, την κύρια καλλιτεχνική επιρροή πίσω από το Animals.
Τα πάντα σε αυτό το άλμπουμ έχουν αξία: στίχοι, μουσική και παραγωγή, όλα στιβαρά και αιχμηρά, λίγο πριν η μπάντα στραφεί στην πιο θεατρική κατεύθυνση με το The Wall.
Ενα μουσικό αριστούργημα, ένα λογοτεχνικό έργο ευφυΐας, που εξελίχθηκε σε μια ξεκάθαρα πολιτική περιοδεία. Το Animals, μέσα από 5 κομμάτια και 41 λεπτά, διεκδικεί θέση στις καλύτερες στιγμές των Pink Floyd και αποτελεί το τέλος της πρώτης δοξασμένης εποχής τους.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι για τις ανάγκες της περιοδείας, η μπάντα ήθελε έναν δεύτερο κιθαρίστα και έτσι κάλεσαν τον σπουδαίο Snowy White. Οταν ο Waters και ο Mason διέγραψαν κατά λάθος ένα από τα ολοκληρωμένα κιθαριστικά σόλο του Gilmour, ο White κλήθηκε να ηχογραφήσει ένα σόλο για το Pigs On The Wings. Αν και η απόδοσή του είχε παραλειφθεί από την κυκλοφορία του βινυλίου, περιλήφθηκε στην 8 ιντσών κασέτα.
Το εξώφυλλο
Το ημερολόγιο έγραφε 2 Δεκεμβρίου του 1975 όταν ο σταθμός ηλεκτροδότησης του Battersea έγινε το ιδανικό μέρος για να φωτογραφίσει ο Aubrey Powell (συνιδρυτής της περίφημης Hipgnosis) τον «πιο ωραίο ουρανό που είχε δει ποτέ», συνοδεία του τεράστιου 12μετρου φουσκωτού γουρουνιού που δέσποζε στις συναυλίες της μπάντας, μια ιδέα του Storm Thorgerson και του Roger Waters.
Την ημέρα της φωτογράφισης το γουρούνι δεν φούσκωνε. Υστερα από πολλές προσπάθειες το τεράστιο μπαλόνι ανέβηκε στον ουρανό, όμως, η αλυσίδα που το συγκρατούσε έσπασε και το φουσκωτό ξεκίνησε μια πορεία προς το αεροδρόμιο Χίθροου, με αποτέλεσμα να ακυρωθούν οι πτήσεις, να συλληφθεί ο Powell και οι Floyd να γίνουν πρώτη είδηση σε όλα τα ΜΜΕ της χώρας μεν, αλλά για λάθος λόγο…
Το ιπτάμενο γουρούνι προσγειώθηκε τελικά σε κάποιο αγρόκτημα, τρομοκρατώντας τον ιδιοκτήτη και τις αγελάδες του. Ο Powell αφέθηκε ελεύθερος και την επόμενη μέρα ξεκίνησαν τη διαδικασία της φωτογράφισης έχοντας μαζί τους και έναν σκοπευτή αυτή τη φορά, για παν ενδεχόμενο.
Βέβαια, ο ουρανός δεν ήταν τόσο εντυπωσιακός όσο την προηγούμενη μέρα. Ο Powell φωτογράφισε το γουρούνι ανάμεσα στις καμινάδες βάσει αρχικού σχεδίου και έκανε κολάζ στην αρχική φωτογραφία, για να πετύχει το εντυπωσιακό αποτέλεσμα που θαυμάζουμε στο εξώφυλλο.
