Μοιάζει πολύ με εξωσωματική εμπειρία. Να αφήνεις το αμάξι στην οδό Φυλής, να περπατάς μέχρι τη Δεριγνύ 39 και, εκεί, στην «κοιλιά» μιας παλιάς πολυκατοικίας, να βλέπεις να ξυπνάει ένα κομμάτι του εαυτού σου. Η αγωνία αν θα γίνεις μάνα, ο φόβος της αποτυχίας, ο πόνος της προσπάθειας, το καρδιοχτύπι όταν φτάνει το μέιλ των αποτελεσμάτων, η υπερπροσπάθεια να σηκωθείς ξανά. Η ελπίδα, η ματαίωση, όλα είναι εκεί, μέσα σ’ ένα δωμάτιο.
Είμαστε στο ΛΑΛΑ, όπου η Αναστασία Καβαδά παρουσιάζει για πρώτη φορά το έργο «αναστασία: αναγέννηση», μια εγκατάσταση που αναπαριστά τη διαδικασία αναγέννησης από το τραύμα της «α-γονιμότητας», από το τραύμα το σώμα σου να διακηρύσσεται ανίκανο να φέρει νέα ανθρώπινη ζωή στον κόσμο παρά τους πολλαπλούς κύκλους εξωσωματικών. Είναι το πρώτο καλλιτεχνικό εγχείρημα της κ. Καβαδά, η οποία ζει στην Αγγλία όπου εργάζεται ως καθηγήτρια Media & Politics στο Πανεπιστήμιο του Ουεστμίνστερ.
Τα τελευταία δέκα χρόνια είχε υποβληθεί σε σειρά κύκλων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής –μια παράλληλη δεύτερη δουλειά για τις περισσότερες γυναίκες– τόσο στην Αγγλία όσο και στην Ελλάδα, οι οποίες δεν τελεσφόρησαν. «Κάποια στιγμή, ένιωσα ότι ήθελα να εκφράσω τα συναισθήματά μου γύρω από αυτή τη διαδικασία, οπότε άρχισα να μαζεύω υλικό», εξηγεί η ίδια. Αποτελέσματα εξετάσεων, υπέρηχοι, φάρμακα, συνταγές. «Αυτή η διαδικασία με βοήθησε να μη σκέφτομαι την άλλη, με “έβγαζε” από εκείνη». Οταν κάποια στιγμή οι απογοητεύσεις συσσωρεύθηκαν, άρχισε να «γεννιέται» κάτι διαφορετικό.
«Αυτό θέλω να κάνω με το δωμάτιο. Να φτιάξω ένα χώρο αναστοχασμού (σ.σ. reflexion, εξ ου και οι πολλοί καθρέφτες) που όμως θα υπονοεί και τη διαδικασία αναγέννησης που ακολουθεί. Γιατί το τραύμα το κουβαλάς, αλλά αλλάζει, γίνεται κάτι καινούργιο». Οποια έχει περάσει από αυτή τη διαδικασία, όποιο κι αν ήταν το αποτέλεσμα, δύσκολα θα συγκρατήσει τα δάκρυά της μένοντας μόνη στο δωμάτιο, βλέποντας το κολάζ των τεκμηρίων της «α-γονιμότητας» στον τοίχο. Ομως μες στο μισοσκόταδο αχνοφέγγει η αισιοδοξία. Σε ένα μαξιλάρι η Αναστασία έχει κεντήσει τη φράση-έμπνευση της Ούρσουλα Λε Γκεν, «η γυναίκα που θέλει να κάνει αυτή την αλλαγή πρέπει να μείνει έγκυος με τον εαυτό της, επιτέλους».
Η Λε Γκεν αναφερόταν στις γυναίκες σε εμμηνόπαυση, οι οποίες περνούν μια περίοδο επίπονης και ριζικής αλλαγής. Σε μια ντουλάπα, θα δεις ένα γλυπτό. Η εικόνα θυμίζει ναό. Εκτός από τον πόνο, υπάρχει και κάτι μεγαλειώδες σε αυτόν τον αγώνα. Είναι σημαντική αυτή η εγκατάσταση για πολλούς λόγους. Ενας από αυτούς ότι οι ιστορίες που συνήθως ακούμε είναι ιστορίες επιτυχίας: «Εκανε 15 εξωσωματικές και, επιτέλους, έκανε παιδί». «Δεν μιλάμε για τις γυναίκες που μετά από επτά απόπειρες αποφάσισαν να σταματήσουν. Ούτε λέμε πόσο δύσκολο ήταν, ακόμη και αν πέτυχε στο τέλος. Υπάρχει το στερεότυπο ότι όποια θέλει να γίνει μάνα θα κάνει τα πάντα γι’ αυτό, θα βάλει το σώμα της σε τρομερό στρες».
Για την ίδια, υπήρξε καθαρτική εμπειρία αυτή η εγκατάσταση, ένας νέος κόσμος. «Επειτα από μια δεκαετία που φανταζόμουν αλλιώς το μέλλον μου, βρέθηκα ξαφνικά σε άλλη πραγματικότητα την οποία αρχίζω να ψηλαφίζω. Ηταν επίπονη διαδικασία, δεν ήρθαν όπως ήθελα τα πράγματα, αλλά είναι εντάξει».
Η εγκατάσταση «αναστασία: αναγέννηση» θα είναι ανοιχτή στο κοινό αύριο Σάββατο, στις 8 μ.μ., και την Παρασκευή 17 Μαΐου από τις 7 μ.μ. ΛΑΛΑ, Δεριγνύ 39, Αθήνα.
