Δεν είναι λίγες οι φορές που πολιτικοποιήθηκε ο διαγωνισμός της Eurovision. Η αποβολή της Ρωσίας από τη διοργάνωση του 2022 λόγω της εισβολής της χώρας στην Ουκρανία είναι η τελευταία σοβαρή περίπτωση πολιτικοποίησης, πριν από την, πιο light, φετινή. Φέτος οι οργανωτές απείλησαν με δίωξη όσους αναρτήσουν κάποιο πανό ή αντιδράσουν για τον πόλεμο στη Γάζα.
Η διοργανώτρια Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ενωση – EBU έχει ορίσει πως η πολιτική πρέπει να μείνει μακριά από τον μουσικό διαγωνισμό «που θέλει να ενώνει και όχι να χωρίζει», όπως λέγεται. Την ίδια στιγμή, όμως, η EBU έχει ορίσει ως βασικές αξίες των χωρών που συμμετέχουν τον σεβασμό στη δημοκρατία, τη διαφορετικότητα και την ελευθερία έκφρασης. Αυτές οι αξίες, ωστόσο, είναι απολύτως πολιτικές και κατ’ επέκταση με πολιτικά κριτήρια γίνεται από την EBU η αξιολόγηση των χωρών εάν τις πληρούν. Ας μη γελιόμαστε. Ο διαγωνισμός έχει καταντήσει να έχει κυρίως οικονομική και πολιτική στόχευση. Για οικονομικούς λόγους, άλλωστε, το τηλεοπτικό πανηγύρι έχει επεκταθεί πέραν της Ευρώπης, φθάνοντας μέχρι και στην Αυστραλία. Οι Αυστραλοί είναι φανατικοί λάτρεις του διαγωνισμού και γι’ αυτό προσεκλήθησαν για πρώτη φορά στην 60ή διοργάνωση και έκτοτε έμειναν.
Βέβαια, πλέον το ενδιαφέρον της Ευρώπης για τον καινούργιο μουσαφίρη έχει ατονήσει, με αποτέλεσμα φέτος το τραγούδι της Αυστραλίας να μην περάσει καν στον τελικό. Και αυτό συνδέεται και με την, εμμέσως, πολιτική στόχευση της Ευρώπης εδώ και δεκαετίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι χώρες που κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση –ή επανεμφάνιση– στον διαγωνισμό, πριμοδοτούνται ή και κερδίζουν. Για παράδειγμα, η Πολωνία πρωτοεμφανίστηκε το 1994 και κέρδισε τη δεύτερη θέση. Εκτοτε κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Το ίδιο συνέβη με την Εσθονία και τη Λετονία στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Μάλιστα, η μία εκ των δύο παρουσιαστριών του φετινού διαγωνισμού, Πέτρα Μίαντε, ευχήθηκε στην τραγουδίστρια του Λουξεμβούργου, το οποίο συμμετέχει έπειτα από 31 χρόνια απουσίας, να περάσει στον τελικό «αλλιώς θα σας ξαναδούμε μετά 31 χρόνια»!
Πολιτική είναι και η επιλογή της προβολής της διαφορετικότητας. Και ορθώς. Ας μην ξεχνάμε, πάντως, τη συμμετοχή της Ρωσίας το 2003. Τότε η χώρα εκπροσωπήθηκε από δύο τραγουδίστριες, τις t.A.T.u., που δέχθηκαν προειδοποιήσεις από την EBU, όταν έγινε αντιληπτό πως σχεδιάζουν να φιληθούν στη σκηνή θέλοντας να περάσουν μήνυμα υποστήριξης προς τη LGBTQI+ κοινότητα. Εντέλει, το πολυσυζητημένο φιλί δεν πραγματοποιήθηκε. Το πρώτο λεσβιακό φιλί στη σκηνή της Eurovision δόθηκε δέκα χρόνια μετά, το 2013, από τη Φινλανδία. Φέτος μετείχαν και non-binary τραγουδιστές. Το 2003, η EBU θεωρούσε τη διοργάνωση μια οικογενειακή ψυχαγωγική εκπομπή. Σήμερα έχουν αλλάξει τα ήθη…
Φέτος οργανώνεται ο 68ος διαγωνισμός και, πλέον, τα τραγούδια έχουν έντονο το στοιχείο της περφόρμανς, ενώ απουσιάζουν από τη σκηνή οι τραγουδιστές που εκτελούν τα φωνητικά. Αυτό βέβαια μπορεί να μην είναι κακό, εάν συνάδει με τα γούστα και τις μουσικές τάσεις της εποχής και δη του δυναμικού –εμπορικά– κοινού, που διαμορφώνει και «υπηρετεί» τις τρέχουσες καταναλωτικές τάσεις. Το μόνο που μένει διαχρονικό στη Eurovision είναι το κιτς, δείχνοντας πως η Ευρώπη, αναζητώντας κοινή γλώσσα, παραμελεί την αισθητική της.
