Μετά τον θάνατο του Καρόλου Κουν το 1987 και του Λευτέρη Βογιατζή το 2013 και το κλείσιμο του θεάτρου Αμόρε το 2008, όπου στεγαζόταν το καλλιτεχνικό δίδυμο των Γιάννη Χουβαρδά – Θωμά Μοσχόπουλου, απουσιάζουν οι σκηνοθέτες οι οποίοι, στον δικό τους θεατρικό χώρο, παρουσιάζουν ετησίως μία παραγωγή που να αποτυπώνει το καλλιτεχνικό τους όραμα με συνέπεια και συνοχή.
Δεν λείπουν, φυσικά, οι θεατράνθρωποι με μόνιμη επαγγελματική έδρα που έχει εγγραφεί στη θεατρική μνήμη. Χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις είναι ο Δημήτρης Τάρλοου (Πορεία) και η Μπέττυ Αρβανίτη (Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας), ενώ η επαναλειτουργία του Αμφι-Θεάτρου στην Πλάκα από την Κατερίνα Ευαγγελάτου (κόρη του ιδρυτή του) προσφέρει ελπίδες για νέα μακροημέρευση. Ωστόσο, ο κανόνας είναι οι γνωστοί σκηνοθέτες με αδιάλειπτο έργο (π.χ. Γιάννης Χουβαρδάς, Νίκος Καραθάνος, Αρης Μπινιάρης, Λένα Κιτσοπούλου) να λειτουργούν ως γυρολόγοι των θεατρικών σκηνών –κρατικών και μη–, με αποτέλεσμα να είναι αγεωγράφητο το στίγμα της καλλιτεχνικής τους προσφοράς.
Ακόμη και οι προβεβλημένοι ηθοποιοί του θεάτρου που θεωρείται ότι διαθέτουν πιστό κοινό, και όχι επικαιρικό λόγω μιας τηλεοπτικής επιτυχίας (ενδεικτικά, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Χρήστος Λούλης, Μαρία Πρωτόπαππα, Στεφανία Γουλιώτη, Γιώργος Γάλλος), επιλέγουν να δουλεύουν κάτω από το κουκούλι ενός κρατικού οργανισμού ή κοινωφελούς ιδρύματος κάθε φορά, παρά να δημιουργήσουν ένα δικό τους θεατρικό χώρο, με τους δικούς τους όρους. Δικαίως. Ποιος θέλει να πάρει το ρίσκο της οικονομικής αποτυχίας;
Η απουσία καλλιτεχνών με μόνιμη θεατρική έδρα είναι δείγμα των καιρών, αλλά το κάδρο είναι πολύ μεγαλύτερο. Οι σημερινές συνθήκες στη θεατρική πιάτσα άρχισαν να διαμορφώνονται όταν η Ελλάδα βίωσε την οξύτατη οικονομική κρίση, που είχε ως αποτέλεσμα την περικοπή των κρατικών επιδοτήσεων, οι οποίες λειτουργούσαν ως μαξιλάρι ασφαλείας για τους καλλιτέχνες. Η κρίση άφησε πίσω της συντρίμμια, και σε πρακτικό και σε θεσμικό επίπεδο. Κανόνας είναι οι πρόχειρες παραγωγές, οι απλήρωτες πρόβες, η εκμετάλλευση των θεατρικών ομάδων από τους ιδιοκτήτες των αιθουσών. Τούτο έχει οδηγήσει στην έξοδο πολλούς αξιόλογους καλλιτέχνες, οι οποίοι δεν μπορούν πλέον να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές υποχρεώσεις τους μόνο από τη δουλειά στο θέατρο. Και δεν θέλουν να δουλεύουν… τζάμπα.
Η ελληνική θεατρική σκηνή κατακλύζεται πλέον από πολλούς «χομπίστες» που κάνουν το κέφι τους στο περίσσευμα του χρόνου τους. Τούτες τις ημέρες, λίγο πριν από τη λήξη της χειμερινής θεατρικής σεζόν και την έναρξη του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου, τον πρώτο λόγο έχουν παραστάσεις από νέες ομάδες, που θέλουν να δείξουν τη δουλειά τους. Παρουσιάζουν παραστάσεις με ελάχιστα οικονομικά μέσα σε υποτυπώδεις θεατρικές σκηνές, και ελπίζουν ότι το ταλέντο τους θα κερδίσει τις εντυπώσεις ώστε να τρυπώσουν σε κάποια γωνιά των θεατρικών σαλονιών (βλέπε Εθνικό, Στέγη, Λυρική, ΚΘΒΕ).
Μην παραμελούμε την αξία της θεατρικής γεωγραφίας. Η παράσταση δεν είναι μόνο το κείμενο, τα φώτα, η μουσική, οι ερμηνείες· είναι και οι χώροι που συμβάλλουν στο να στεριώσει (ή όχι) η σχέση με το κοινό. Η μυθολογία ενός θεατρικού τοπόσημου αποτελεί την προστιθέμενη αξία των παραστάσεών του.
