Μία από τις παλιές αθηναϊκές γειτονιές, γύρω από τον Αγιο Παύλο, κάτω από τη Λιοσίων και προς τον Σταθμό Λαρίσης, έχει τόση ατμόσφαιρα που προκαλεί αναρίθμητες σκέψεις για το μέλλον της. Οι μαρτυρίες που έχουμε για την ιστορία της συνοικίας από το 1910 έως το 1960, τον μισόν αυτόν αιώνα της ατόφιας αστικής ζωής, μιλούν για μια γειτονιά αστών και μικροαστών, με όλη εκείνη την ποικιλία από μπακάλικα, ψιλικατζίδικα, περίπτερα και φούρνους, που στήριζαν την καθημερινότητα των κατοίκων. Μικρά και μεγαλύτερα ξενοδοχεία είχαν δουλειά με ταξιδιώτες που έρχονταν με το τρένο στον Σταθμό Λαρίσης. Στη Δηλιγιάννη και προς την πλατεία Βάθης στέκουν ακόμη ορισμένα. Το πιο εντυπωσιακό ήταν το Sans Rival στη Λιοσίων, κτισμένο το 1923.
Εναν αιώνα πίσω, με άλλα λόγια, υπήρχε ζωή συγκροτημένη στη συνοικία του Αγίου Παύλου. Αν προσεγγίσει κανείς από την Ομόνοια, μπορεί να μπει στα στενά από την Ακομινάτου ή την οδό Καρόλου, με τα παλιά θέατρα ολόγυρα (το Βέμπο, το Περοκέ, το Σαμαρτζή) και εκείνη την εξουθενωτική ενίοτε συμβίωση των μεγάλων πολυκατοικιών του ’65 και του ’75 με τα παλιά σπίτια, που είναι σκόρπια αλλά είναι ακόμη πολλά. Είναι τόσα ώστε να μπορεί ο ανήσυχος και φιλοπερίεργος διαβάτης να ανασυστήσει κατά τόπους την κλίμακα της γειτονιάς.
Υπάρχουν τέτοιοι δρόμοι. Οπως η οδός Ηλίου με τη σειρά των προσόψεων νεοκλασικών σπιτιών ή η οδός Νισύρου, ένα δρομάκι που κοιτάει απέναντι προς τον ευγενή και ατιμασμένο Σταθμό Πελοποννήσου. Πιο πάνω υπάρχει η οδός Ταρέλλα, με τη σειρά των δικών της σπιτιών σε σουρεαλιστική συγκατοίκηση με τον μπρουταλιστικό, τεράστιο σταθμό αυτοκινήτων απέναντι από το σχολείο. Αλλά υπάρχουν και τα κοσμήματα της γειτονιάς, όπως το ερειπωμένο παλάτσο στην οδό Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 25, που το έχει «βιογραφήσει» στα βιβλία του ο αρχιτέκτων Μάνος Μπίρης. Το έχει φωτογραφίσει και αποτυπώσει, παραδίδοντάς το μαζί με τις οροφογραφίες του και τους γρύπες του στη μυθολογία του άστεως.
Να, όμως, που υπάρχουν και εκείνα που δεν μυθολογήθηκαν, σαν αυτό που αντίκριζα στην οδό Σωνιέρου 15. Η Σωνιέρου είναι ένας ακόμη δρόμος της γειτονιάς που έχει πολλά ωραία σπίτια να επιδείξει και να συμβάλει με επιτυχία στην εικασία ή στη βεβαιότητα ότι η συνοικία του Αγίου Παύλου ήταν μια αμιγώς αστική συνοικία (ο αθηναιογράφος Κώστας Χατζιώτης έχει πλήρως καταγράψει το παρελθόν της). Η Σωνιέρου εκτείνεται από τη Λιοσίων έως τη Φαβιέρου, η περιοχή δεν έχει πάντα ευθύγραμμη ρυμοτομία, υπάρχει μια αίσθηση αναπάντεχων οπτικών αξόνων.
Σε αυτήν την οδό Σωνιέρου υπάρχει και το κόκκινο σπίτι, στο οποίο παλαιότερα είχε αφιερωθεί ένα ολόκληρο σημείωμα, υπάρχει όμως και η τριώροφη κατοικία στον αριθμό 15. Την αναφέρω γιατί με τον τρόπο της ξεχωρίζει. Είναι σπίτι ψηλό και επιβλητικό και στην εποχή του (γύρω στο 1915-1920) θα ξεχώριζε. Οχι μόνο λόγω ύψους αλλά και λόγω αρχοντιάς. Λεπτοκεντημένη η πρόσοψη με διάκοσμο που σήμερα οδηγεί το βλέμμα ψηλά και κατευθύνει τη ματιά μας σε αγγέλους στα κάγκελα και σε ανθέμια και σε δίνες μεταλλουργίας. Οι εξώθυρες που οδηγούν στα διαμερίσματα είναι νεοκλασικές της τελευταίας περιόδου, ξυλόγλυπτες και βαμμένες με εκείνο το θερμό, ελκυστικό κόκκινο της παιδικής ζωγραφικής, εκείνο το ερυθρό των αρχαίων ζωγράφων.
Στέκομαι σε εκείνη τη θέρμη που αναβλύζει από όλο αυτό το μεγάλο σπίτι. Δεν υπάρχει σκληρή επιφάνεια. Νιώθεις ότι η πέτρα είναι μαλακιά και ότι ο σοβάς με ώχρα είναι ό,τι πιο αθηναϊκό έχει εφευρεθεί. Ομως, εκείνο που με κάνει να παρατηρώ αυτό το αθηναϊκό τρίπατο σπίτι είναι η αξιοπρέπεια, ο αυτοσεβασμός και η διάθεση να είναι κομμάτι της γειτονιάς. Ενα τέτοιο σπίτι σε μια πολιτισμένη πόλη θα ήταν περιζήτητο.
