CARA HOFFMAN
Οι κράχτες
μτφρ.: Παναγιώτης Κεχαγιάς
εκδ. Gutenberg, σελ. 286
Οι τόποι παραλλάσσουν. Η ασθματική περιπλάνηση συνιστά βεβαίως συνειδητή επιλογή βίου. Η αδιάπτωτη εναλλαγή του πλαισίου θέασης αποτυπώνεται επαρκώς. Aλλωστε ο πρωτότυπος τίτλος του προκείμενου μυθιστορήματος παραπέμπει σε μια μονολεκτική απόδοση της ταχύτητας, ήτοι «Running». Eργο του 2017.
Η αισθητική της νομαδικής απόκλισης προβάλλεται μεθοδικά. Διαδοχικά, από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, το συγκινησιακό κλίμα διευρύνεται. Η χωροταξία σπεύδει στο μεταξύ να ανακεφαλαιώσει ήθη. Κύριες εστίες της περιήγησης ή της προσωρινής διαμονής είναι η Αθήνα του παρατεταμένου καύσωνα, στα τέλη της δεκαετίας του ’80, το Μανχάταν, η Νίσυρος, το Μάντσεστερ, η Κρήτη, αλλά και η παραλία Αλογόμαντρα της Μήλου. Μάλιστα, οι αλλεπάλληλες παρεμβολές σκηνών του παρελθόντος στο κειμενικό παρόν θυμίζουν την τεχνική την οποία υιοθέτησε κυρίως ο Χούλιο Κορτάσαρ (1914-1984) γράφοντας το πασίγνωστο «Κουτσό». Το μπρος – πίσω – μπρος κ.ο.κ. της εξιστόρησης αιφνιδιάζει ασφαλώς προς στιγμήν την ομαλή πρόσληψη, αλλά, όπως προνοεί η αρκούντως διεξοδική, γέννημα-θρέμμα της πολιτείας της Νέας Υόρκης, Κάρα Χόφμαν, δεν παύει να τροφοδοτεί αντίστοιχα με τις απαραίτητες δόσεις της λεκτικής έκπληξης την όλη αφηγηματική ανέλιξη.
Δύο Aγγλοι, ο μαύρος ποιητής και πυγμάχος ονόματι Μάιλο και ο λευκός, ριψοκίνδυνος Τζάσπερς Λίθι, ένας αμετανόητος αλκοολικός, προσεγγίζουν τουρίστες προτείνοντας μάλλον φορτικά ένα φθηνό ξενοδοχείο. Βρίσκεται κοντά στον σταθμό Λαρίσης, όπου οι ίδιοι μοιράζονται ένα δωμάτιο διαμένοντας κατ’ ανάγκην δωρεάν. Συγκρατώ ότι ο βαθύς ομοερωτικός δεσμός τους είναι ιδιαίτερα εμφανής από τις πρώτες κιόλας σελίδες τού ομολογουμένως άρτια σμιλεμένου αυτού μυθιστορήματος. Διανέμοντας το αντίστοιχο διαφημιστικό υλικό φαίνεται να πιστεύουν ότι έτσι μόνο μπορούν να αναβαθμίσουν τις ποιότητες της ζωής τους. Τους αρκούν προς το παρόν τα πενιχρά χρηματικά ποσά τα οποία εισπράττουν κάθε φορά που πείθουν τα θηράματα – περαστικούς ταξιδιώτες να τους ακολουθήσουν στο ξενοδοχείο. Ως αυτοσχέδιοι κράχτες αντιλαμβάνονται σε πρώτο βαθμό τη σημασία της κατάλληλης διαχείρισης του (εμπορικού) σημαίνοντος. Τα δε διαφημιστικά φυλλάδια συναποτελούν τις επιβαλλόμενες, πρόχειρες πάντως διασυνδέσεις τους με το πραγματικό.
Ενα φθηνό ξενοδοχείο κοντά στον σταθμό Λαρίσης γίνεται το σκηνικό του ερωτικού τριγώνου.
Το γεγονός ότι εντέλει κατορθώνουν να τρώνε και να πίνουν σε τακτικά χρονικά διαστήματα αποδεικνύει προφανώς, εκτός των άλλων, την έμπρακτη, σαφώς δοκιμασμένη στωικότητά τους. Η συνάντησή τους με την δεκαοκτάχρονη Αμερικανίδα Μπράιντι Σάλιβαν θα επαυξήσει εκ του ασφαλούς το αναγνωστικό ενδιαφέρον. Το ερωτικό τρίγωνο, το οποίο σχεδόν νομοτελειακά προκύπτει, προσδίδει στην όλη αφήγηση ένα ευρύτερο πλαίσιο εμπύρετων περιπτύξεων, αυθόρμητων εξομολογήσεων και βεβαίως ψυχοσωματικών αναδιπλώσεων. Η οργόνη, η οποία εκλύεται αφειδώς στις κρίσιμες σελίδες, πιστοποιεί ευθέως την εδραιωμένη ευημερία της σεξουαλικότητας. O,τι δηλαδή αφορά αποκλειστικά τις εξόφθαλμες επιδιώξεις των μελών του προαναφερόμενου τριγώνου. Επισημαίνω ότι, στις όποιες περιόδους νηφαλιότητας, τόσο οι πρωτεύοντες όσο και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες του έργου μνημονεύουν, πάντα με ιδιαίτερη έμφαση, ορισμένα έργα εμβληματικών λογοτεχνών. Eτσι, επιδεικνύουν την ήδη κατασταλαγμένη, τη χωνεμένη γνωστική τους επάρκεια. Τα επιμέρους εύστοχα σχόλια, οι ευφυείς κρίσεις και τα οξυδερκή συμπεράσματα από παλαιότερες συγκριτικές μελέτες ποιητικών και πεζογραφικών δεδομένων παρεμβάλλονται συχνά πυκνά στα διαλογικά μέρη. Ο κατάλογος των δημιουργών λόγου περιλαμβάνει τους Αριστοφάνη, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Πολ Βερλέν, Σέιμους Χίνι, Τζον Νταν, Εντμουντ Σπένσερ, Ουόλτ Ουίτμαν και Αλεν Γκίνσμπεργκ.
Η εξ αντικειμένου εξοικείωση με αυτό το ευρύ αισθητικό καταπίστευμα προκαθορίζει, ως εκ των πραγμάτων, την περαιτέρω εκλέπτυνση της ευαισθητοποιημένης παρατηρητικότητας των προαναφερόμενων διηγητικών προσώπων. Παραθέτω κατά λέξη ένα ενδεικτικό παράδειγμα της καθ’ όλα ευρηματικής διερεύνησης των στοιχείων τα οποία απαντούν εν γένει στην ιλαροτραγωδία του ανθρώπινου βίου: «Η Μπράιντι έβρισκε κάτι το υπερβατικό στους κατεστραμμένους άντρες· τους συμβουλευόταν, όχι ψάχνοντας οιωνούς για αυτά που θα της έκαναν, αλλά λες και ήταν μάντεις που αποκάλυπταν τις ρωγμές ανάμεσα σε τούτο τον κόσμο και σε κάποιον άλλο. Σαν να κατείχαν πληροφορίες στη μελέτη των οποίων εκείνη είχε αφιερώσει τη ζωή της. Κι έτσι είχε μια δύναμη που μέχρι τότε ο Μάιλο δεν είχε διακρίνει. Φαινόταν παντού πάνω της». Διαπιστώνω ότι οι συστηματικές αναγνώσεις των βιβλίων, τα οποία κατακλύζουν διαρκώς το δωμάτιο των τριών νέων, δεν αφήνουν χρόνο για οποιαδήποτε περιδιάβαση σε τεχνητούς παραδείσους, οι οποίοι, σημειωτέον, πλεονάζουν κάθε φορά στον περιβάλλοντα χώρο. Η μετάφραση έχει δικαιώσει το πρωτότυπο.
