Από την Ασκληπιού ώς κάτω στα Εξάρχεια, η οδός Ερεσού είναι μια από τις αθηναϊκές οδούς συνυφασμένες με ένα ύφος αστικής γλυκύτητας. Πλήθος οι αναμνήσεις και οι ιστορίες που έρχονται σταδιακά στο φως από τον δρόμο αυτόν και τους πέριξ. Ως κάτω στη Θεμιστοκλέους, η Ερεσού φέρει ακόμη την αύρα του Στράτη Μυριβήλη αλλά κάθε αριθμός έχει την ιστορία του σε στρώσεις του αθηναϊκού χρόνου.
Αν περάσει κανείς σήμερα από τον αριθμό 4 της οδού Ερεσού θα δει ένα αδιάφορο κτίριο που χτίστηκε στη θέση δύο σπιτιών. Ο αριθμός 4 ήταν ένα από τα παλιά σπίτια της Νεάπολης, στη σκιά του μεγαλοπρεπούς Αγίου Νικολάου, που έχει και αυτός τη δική του ιστορία. Οι φωτογραφίες του 1920 αλλά και του 1950 δείχνουν την κεραμοσκεπή, πυκνοχτισμένη Νεάπολη που είχε όμως τις αυλές της, την ηρεμία και τη νοικοκυροσύνη της. Με τη φαντασία μας αν πλησιάζαμε αυτά τα σπίτια θα βλέπαμε τους ανθρώπους που ζούσαν εκεί, θα γινόμασταν μάρτυρες της καθημερινότητάς τους.
Το σπίτι που βρισκόταν στην οδό Ερεσού 4, πριν γίνει πολυκατοικία μεταπολεμικά, ήταν ένα από αυτά τα σπίτια που έδιναν χαρακτήρα και ατμόσφαιρα στη Νεάπολη. Ηταν ένα τυπικό, αθηναϊκό διώροφο σπίτι, πιθανώς με νεοκλασική όψη, και από το σπίτι αυτό προέρχονται οι φωτογραφίες του 1937 που δημοσιεύουμε. Παλιά Αθηναία, η κυρία Ισμήνη Πλούμη μας διηγείται πως το σπίτι αυτό συνδέθηκε με τους προγόνους της. Η γυναίκα της φωτογραφίας είναι η ψυχοκόρη της οικογένειας, που φοράει τα καλά της για την περίσταση. Η φωτογράφηση έγινε «σε κάποια γιορτή».
Αυτά τα χαμένα στη λήθη πρόσωπα της Αθήνας αχνοφαίνονται, έστω και σπασμωδικά καθώς η ανασκαφή στον χρόνο προχωράει. Το 1937 όταν το σπίτι αγοράστηκε από τον παππού της κυρίας Ισμήνης Πλούμη, αυτό βρισκόταν εκεί από χρόνια. Ο παππούς ήταν γενικός έφορος Σμύρνης με μετάθεση και μετά το 1922, επέστρεψε οικογενειακώς στην Κρήτη από όπου καταγόταν. Ολες αυτές οι διαδρομές πόσα μας φανερώνουν για την κινητικότητα των ανθρώπων και πόσα μας λένε για το πώς φτιάχτηκε η Αθήνα. Γιατί, όταν ο παππούς συνταξιοδοτήθηκε ήρθε οικογενειακώς στην Αθήνα και το 1937 αγόρασε το σπίτι της οδού Ερεσού 4. Μαζί ήρθε και η εικονιζόμενη ψυχοκόρη, μέλος της οικογενείας, όπως ήταν τότε οι ψυχοκόρες, ένα μεγάλο κεφάλαιο της κοινωνικής και συναισθηματικής ιστορίας της πόλης.
Το πώς άλλαζαν χέρια και ιδιοκτησία τα παλιά σπίτια αποκαλύπτουν επίσης πολλά για το πώς άλλαζε η Αθήνα. Ο παππούς έμεινε στην Ερεσού 4 ώς το 1939 (μετακόμισε τότε στη Χαριλάου Τρικούπη 96), «διότι σύμφωνα με το προικοσύμφωνο, το σπίτι δόθηκε προίκα στον πατέρα μου Νικόλαο Κολομβάκο», θυμάται η κυρία Ισμήνη Πλούμη. Αυτό το σπίτι έγινε και αυτό μήτρα πολλαπλών αναμνήσεων. Οι φωτογραφίες της ψυχοκόρης αποκαλύπτουν τη διάρθρωση του σπιτιού, την αυλή, τη σκάλα που ανέβαινε στον όροφο. Το ισόγειο του σπιτιού είχε τρία δωμάτια και κουζίνα που έβγαιναν στην αυλή, όπου υπήρχε και το πλυσταριό. Μια ξυλόγλυπτη, σκαλιστή πόρτα στην Ερεσού ήταν η επίσημη είσοδος.
Ο όροφος είχε τέσσερα δωμάτια, κουζίνα και έναν βοηθητικό χώρο στην ταράτσα. Τα δωμάτια ήταν στη σειρά, μπροστά ήταν διάδρομος με τζαμαρία που έβλεπε στην αυλή. Λουτρό δεν αναφέρεται. Προφανώς υπήρχε τουαλέτα στην αυλή. Με τα χρόνια, το σπίτι νοικιαζόταν συνεχώς, σε φοιτητές και εργαζόμενους. «Ηταν η εποχή που δεν υπήρχαν πολλά διαθέσιμα σπίτια», μας λέει η κυρία Ισμήνη Πλούμη. «Ακόμη και ο βοηθητικός χώρος στην αυλή ήταν νοικιασμένος για κατοικία».
Αυτές οι δύο φωτογραφίες της ψυχοκόρης από την Κρήτη που έφτασε στην Αθήνα του 1937 ξετυλίγουν τις λησμονημένες διαδρομές στο σώμα της πόλης.
