Τα απογεύματα και οι βραδιές του φετινού Ιουνίου ανήκουν στο ποδόσφαιρο. Το Euro 2024 βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στα γήπεδα της Γερμανίας και όλοι συζητούν για εντυπωσιακά γκολ, κάθετες πάσες και μεγάλες ανατροπές. Η αλήθεια είναι ότι τίποτα δεν φτάνει το δράμα και την αγωνία του ζωντανού θεάματος, ωστόσο το σινεμά και η τηλεόραση μπορούν να αφηγηθούν εξίσου συγκινητικές ιστορίες, αντλώντας έμπνευση από το σπορ που λατρεύουν εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως. Εμείς επιλέγουμε πέντε από αυτές, όπως τις βρίσκουμε σε Netflix και Disney+ και τις συστήνουμε για δημιουργικό… διάλειμμα ανάμεσα στα ματς. Σχεδόν αναπόφευκτα, όλες σχετίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με τη Βρετανία, τη χώρα που γέννησε το ποδόσφαιρο και οι κάτοικοι της οποίας ζουν και αναπνέουν για το δράμα που το συνοδεύει.
Μια και μιλήσαμε για γέννηση, ακριβώς εκεί μας ταξιδεύει το «The English Game», η σειρά του Netflix και του Τζούλιαν Φέλοους, δημιουργού του «Downton Abbey». Λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, το ποδόσφαιρο είναι κυρίως σπορ των αριστοκρατών και φυσικά ερασιτεχνικό. Οταν ωστόσο ένας σύλλογος του βιομηχανικού Λάνκασιρ θα στρατολογήσει δύο Σκωτσέζους άσους της μπάλας, οι ισορροπίες θα αλλάξουν και η κυριαρχία των ευγενών θα απειληθεί. Πέρα από το ποδοσφαιρικό κομμάτι, η γοητεία της μίνι σειράς έγκειται στον ιστορικοκοινωνικό της χαρακτήρα. Με απλά λόγια εδώ έχουμε τη σύγκρουση δύο κόσμων: από τη μία της παλιάς αριστοκρατίας που στην ουσία επινόησε το παιχνίδι και το θεωρεί κτήμα της και από την άλλη των εργατών στα κλωστοϋφαντουργεία του βορρά που έχουν φτιάξει τις δικές τους ομάδες, έχοντας πίσω τους πόλεις που τις στηρίζουν με πάθος.
Το «Σάντερλαντ» περιγράφει την πορεία της ομώνυμης ομάδας, η οποία βολοδέρνει στις χαμηλότερες κατηγορίες του αγγλικού ποδοσφαίρου.
Τρανό παράδειγμα μιας από αυτές και το Σάντερλαντ, εκεί όπου διαδραματίζεται η σειρά ντοκιμαντέρ «Σάντερλαντ. Μέχρι Θανάτου», επίσης του Netflix. Σ’ αυτήν παρακολουθούμε τη δραματική πορεία της άλλοτε κραταιάς ομώνυμης ομάδας, η οποία από τη σεζόν 2017-18 βολοδέρνει στις χαμηλότερες κατηγορίες του αγγλικού ποδοσφαίρου. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ιστορίες δόξας και τίτλων, αλλά κάτι που φέρνει περισσότερο σε… αρχαία τραγωδία, με την ομάδα να μοιάζει σχεδόν χτυπημένη από μια αμείλικτη μοίρα. Από την άλλη, η υποστήριξη και η αγάπη του κόσμου της πόλης μέσα σε όλα αυτά είναι συγκινητική – ένα συναίσθημα αγνό, μια αίσθηση του ανήκειν που γεμίζει το «Στάδιο του Φωτός», ανεξάρτητα από νίκες και ήττες.
«Ανάσταση» μιας πόλης
Για να καταλάβει όμως κανείς πλήρως τη δύναμη της «στρογγυλής θεάς» και το πώς μπορεί να αλλάξει τη μοίρα ολόκληρων κοινοτήτων, πρέπει να δει το «Welcome to Wrexham» στο Disney+. Το 2020, εν μέσω πανδημίας, οι χολιγουντιανοί ηθοποιοί Ράιαν Ρέινολντς και Ρομπ ΜακΕλένι αποφασίζουν να αγοράσουν την ουαλλική Ρέξαμ, μία από τις πιο ιστορικές ποδοσφαιρικές ομάδες –τρίτη παλαιότερη στον κόσμο–, η οποία ωστόσο βρίσκεται πια στις ερασιτεχνικές κατηγορίες.
Επενδύοντας αρκετά, αλλά όχι υπερβολικά χρήματα και πολύ περισσότερη τρέλα, οι δύο ηθοποιοί καταφέρνουν να αναστήσουν όχι μόνο την ομάδα αλλά ολόκληρη τη λησμονημένη πόλη, η οποία κάποτε ήταν κέντρο ανθρακωρυχίας, όμως πλέον γίνεται γνωστή παγκοσμίως για τη θαυμαστή πορεία του ποδοσφαιρικού της κλαμπ.
Εκείνος που δεν χρειαζόταν ανάσταση αλλά απλώς μια υπενθύμιση της συναρπαστικής του ιστορίας στο ποδόσφαιρο –και όχι μόνο– ήταν ο Ντέιβιντ Μπέκαμ. Ενα από τα καλύτερα ντοκιμαντέρ-πορτρέτα που έχουμε δει στο Netflix, ήρθε φέτος και ήταν αφιερωμένο στον Αγγλο άσο των γηπέδων. Πέρα από τη δική του πλούσια αθλητική καριέρα, εκεί παρακολουθούμε ακόμα τον μετασχηματισμό ολόκληρης της ποδοσφαιρικής βιομηχανίας, η οποία βασισμένη σε ποπ είδωλα σαν τον Μπέκαμ, μετατράπηκε σε μπίζνα δισεκατομμυρίων με τις θετικές και τις αρνητικές της παραμέτρους.
Η βιομηχανία έχει βέβαια και τη σκοτεινή πλευρά της. Αυτή αποκαλύπτεται σε μεγάλο βαθμό στο «FIFA Uncovered» του Netflix, ντοκιμαντέρ γύρω από τις σκανδαλώδεις αναθέσεις των Μουντιάλ 2018 και 2022 σε Ρωσία και Κατάρ αντίστοιχα. Βασικά πρόκειται για ένα αντιπαράδειγμα του πώς ένας παγκόσμιος αθλητικός και κατ’ επέκταση πολιτισμικός οργανισμός, ο μόνος μαζί με τον ΟΗΕ που μετράει τόσα μέλη, μπορεί να εξελιχθεί σε εγκληματική οργάνωση, με δομή και μεθόδους που παραπέμπουν στη μαφία ή στα μεξικανικά καρτέλ ναρκωτικών.
