«Τριάντα χρόνια λαχτάρας», έτσι μας περιέγραψε ο διευθυντής του εργαστηρίου Γιάννη Παππά – Μουσείο Μπενάκη, Θοδωρής Μπαργιώτας τη δουλειά του μεγάλου Ελληνα δημιουργού για τον έφιππο ανδριάντα του νεαρού Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το περίπου τεσσάρων μέτρων γλυπτό που κοσμεί από το 2019 τη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Ολγας και Αμαλίας στην Αθήνα, δεν ήταν μια ανάθεση στον καλλιτέχνη αλλά μια ιδέα που γεννήθηκε στον νου του αυθόρμητα, ίσως και για να τον προστατεύσει από τον ζόφο του άγριου Νοεμβρίου του 1941.
Αυτός ο σπόρος γονιμοποίησε την έμπνευση και έγινε το έναυσμα για μια μακρά ερευνητική και καλλιτεχνική διαδικασία την οποία αποκαλύπτει η έκθεση «Αναζητώντας τον Αλέξανδρο» που εγκαινιάζεται στις 30 Ιουνίου στο Ναύπλιο, στην πρώτη συνεργασία του Fougaro Artcenter με το Μουσείο Μπενάκη, με την επιμέλεια του Αντώνη Ι. Κοντρογιάννη, καλλιτεχνικού διευθυντή του Φουγάρου και του Θοδωρή Μπαργιώτα.
Στη διάρκεια τριών δεκαετιών αναζήτησης ο Γιάννης Παππάς (1913-2005) παθιάστηκε με τον δικό του Μεγαλέξανδρο, τον σκέφτηκε με σπαθί και χωρίς σπαθί, έκανε γλυπτικά προσχέδια για το κεφάλι του αλόγου και τα πόδια. Εκανε μετρήσεις για τις αναλογίες, έγραψε σημειώσεις πάνω σε σχέδια, δημιούργησε γρήγορα σκίτσα μέσα σε ιππικούς ομίλους και μουσεία, μελέτησε ανατομικές σπουδές και αναζήτησε ιστορικά στοιχεία σε πλαστικό επίπεδο. Μάλιστα παρήγγειλε στον Αντώνη Φωκά, ενδυματολόγο του Εθνικού Θεάτρου, να κατασκευάσει ένα κοστούμι-πανοπλία του Αλέξανδρου, την οποία φόρεσε το μοντέλο που πόζαρε για το γλυπτό.
Η έκθεση μας προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία να δούμε το αρχικό γύψινο πρόπλασμα του διάσημου χάλκινου αγάλματος. Επίσης, μπορούμε να ακολουθήσουμε ολόκληρη τη δημιουργική και τεχνική διαδικασία από τις πρώτες σκέψεις του γλύπτη γύρω από τη φιγούρα του Αλεξάνδρου έως την υλοποίηση του έργου στο χυτήριο.
Ο πυρήνας της παρουσίασης είναι βεβαίως το άγαλμα περιτριγυρισμένο από αρχειακό υλικό –ανάμεσά τους ανέκδοτες φωτογραφίες από το εργαστήριο του καλλιτέχνη και τρισδιάστατες μακέτες που κατατέθηκαν για δημόσιους διαγωνισμούς με θέμα τον έφιππο Αλέξανδρο–, προπαρασκευαστικά σχέδια και γλυπτικά σκίτσα που οδήγησαν στην τελική μορφή του και βίντεο από τη διαδικασία της χύτευσης.
«Μια ιδιαιτερότητα αυτής της έκθεσης τόσο για το κοινό, όσο και για τους ειδικούς, είναι ότι παρουσιάζονται τα πρωτότυπα έργα που δούλεψαν τα χέρια του Γιάννη Παππά απευθείας στον γύψο. Τα σημάδια από τα εργαλεία του, οι μολυβιές, τα καρφιά που υποδεικνύουν τις μεγεθύνσεις και τις σμικρύνσεις, ακόμη και τα αποτυπώματα των δακτύλων, λένε την ιστορία της δημιουργίας των γλυπτών», σχολιάζει ο κ. Κοντρογιάννης.
Η έκθεση παράλληλα με την ιστορικότητά της αναδεικνύει τη σημασία της έννοιας της εμμονής στη δουλειά ενός καλλιτέχνη, υπογραμμίζοντας ότι κάθε έργο τέχνης σπανίως είναι μια στιγμιαία έμπνευση, ένα πυροτέχνημα, αλλά συνήθως το αποτέλεσμα δεκαετιών αφοσίωσης σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Μέσα από αυτή την έκθεση, το κοινό θα έχει επιπλέον την ευκαιρία να ρίξει μια κρυφή ματιά στην εμμονή του Γιάννη Παππά με την ανθρώπινη και τη ζωική φιγούρα, καθώς και τη μεταξύ τους σχέση.
