Η λιτή σκηνή φωτίζεται από ψηλά με δυνατό προβολέα. Οι έξι χορευτές μοιάζει να στροβιλίζονται μέσα στη λάμψη αυτής της λευκής φωτεινής πηγής, που ισοπεδώνει τα χαρακτηριστικά του πρόσωπου τους και απογυμνώνει τα σώματα. Η χορογραφία θυμίζει τελετουργία με στοιχεία του χορού μπούτο, μια τέχνη άγρια με έντονα βιωματικό χαρακτήρα και θαυμαστή λιτότητα. Ομως εκείνο που προσδίδει στο έργο «I’m afraid to forget your smile» (Φοβάμαι να ξεχάσω το χαμόγελό σου) των Ιμρε και Μάρνε φαν Οπσταλ τον έντονα μυστικιστικό του χαρακτήρα είναι η μουσική – συνθέσεις των πειραματικών αλλά μελωδικών συνθετών Πρατ, Σκέπτον, Γουάιτεϊκρ, Γιόχανσον, Γκγέιλο και του μουσικού συνόλου γυναικείων φωνών Λορελάι.
Δεκαέξι χορωδοί κάθονται σε πάγκους, δημιουργώντας ένα τετράγωνο σχήμα με ελεύθερο το μπροστινό του μέρος, που ανοίγεται απευθείας στη σκηνή. Ο ήχος των φωνών ενώνεται σε ένα χορικό σύγχρονης λόγιας μουσικής, και αυτό δίνει την ώθηση στα σώματα για να αρχίσουν να χτυπούν τα πόδια στο έδαφος. Είναι ένας ρυθμός σαν τυμπανοκρουσία που λίγο λίγο συντονίζεται και με άλλα σημεία του σώματος των χορευτών, κατευθύνοντάς τα μέσα στην αίθουσα σε μια δονούμενη χορογραφία.
«Ενδοσκόπηση»
«Το “Φοβάμαι να ξεχάσω το χαμόγελό σου” είναι μια ενδοσκόπηση που αφορά τη θλίψη και την παραδοχή της απώλειας. Εξερευνά τον πόνο και τον αγώνα τού να πρέπει να αποχαιρετήσεις κάποιον αγαπημένο, ενώ προσπαθείς απεγνωσμένα να κρατήσεις την ανάμνησή του ζωντανή», αναφέρουν στην «Κ» οι δύο χορογράφοι μιλώντας για το έργο τους.
Θα δούμε το «I’m afraid to forget your smile» τον Ιούλιο στην Καλαμάτα, να ερμηνεύεται από το Κρατικό Μπαλέτο της Εσσης (Hessisches Staatsballett) στα άνοιγμα του 30ού Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού. Αυτή η δημιουργία του 2022 είναι ουσιαστικά ένα ταξίδι της ψυχής, που πραγματοποιείται με όχημα το σώμα. Η χορογραφία διασχίζει το πεδίο των συναισθημάτων του πένθους, προσφέροντας στους θεατές συναισθηματική αποφόρτιση και, τέλος, ένα είδος κάθαρσης μέσω της ενδοσκόπησης.
«Το έργο αντλεί έμπνευση από μια προσωπική ιστορία και τα βαθιά συναισθήματα που πυροδότησε η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου», μας λένε οι δύο χορογράφοι. «Αυτό το βίωμα μάς ώθησε εντέλει να έρθουμε αντιμέτωποι με τη δική μας ευαλωτότητα και τη θνητότητα. Το έργο είναι λοιπόν ένας συναισθηματικός φόρος τιμής στη ζωή, και δείχνει πόσο εύθραυστη είναι η ύπαρξή μας. Ελπίζουμε να κάνει τους ανθρώπους να σκεφτούν βαθιά το πολύτιμο δώρο που μας δόθηκε, ακόμη και όταν έρχονται αντιμέτωποι με τον θάνατο».
Η αλήθεια είναι ότι φανταζόμουν πως τα δύο αδέρφια από την Ολλανδία, ανερχόμενα αστέρια της ευρωπαϊκής χορευτικής σκηνής, η 35χρονη Ιμρε και ο 34χρονος Μάρνε, θα μου μιλούσαν περισσότερο για τις κατευθύνσεις του χορού στο μέλλον, αφού και οι δύο έχουν ήδη μακρά και επιτυχημένη πορεία ως χορευτές και αργότερα ως καλλιτέχνες της κίνησης, όπως τους αρέσει να λένε. Επιπλέον, η εικόνα τους –ανδρόγυνες φιγούρες, ανέκφραστα πρόσωπα, ιδανικές σιλουέτες για editorial μόδας– θα μπορούσαν να τους οδηγήσουν σε λαμπρή καριέρα στον κόσμο της μόδας. Εκείνοι όμως αναστοχάζονται μέσω του σύγχρονου χορού πάνω στην ανθρώπινη συνθήκη.
«Το έργο αντλεί έμπνευση από μια προσωπική ιστορία και τα συναισθήματα που πυροδότησε η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου».
Ξεκίνησαν την καλλιτεχνική τους πορεία ως ερμηνευτές διάσημων ομάδων όπως το Nederlands Dans Theater (NDT) 1 & 2 και η Batsheva Dance Company για να μετεξελιχθούν σε πολλά υποσχόμενους σκηνοθέτες και χορογράφους για το NDT το 2016. Εκτοτε δημιουργούν σταθερά έργα για τη συγκεκριμένη ομάδα και άλλους κορυφαίους θεσμούς. Από το 2020 η Ιμρε και ο Μάρνε έχουν επικεντρωθεί απόλυτα στη χορογραφική τους καριέρα συνθέτοντας και σκηνοθετώντας έργα για διάφορους διεθνείς χορευτικούς θεσμούς.
Επιμένω όμως να μάθω τι σημαίνει για το συγκεκριμένο καλλιτεχνικό δίδυμο η συνεργασία κατά τη δημιουργία. «Η εργασιακή μας διαδικασία είναι ένας συνδυασμός έμπνευσης και έρευνας, που αντικατοπτρίζει την πολυπλοκότητα και την ομορφιά της ανθρώπινης ύπαρξης και τις δικές μας προσωπικές εμπειρίες. Συχνά ξεκινάμε με ένα θέμα, αν και περιστασιακά η αφετηρία μας μπορεί να είναι μια σκηνογραφία ή ακόμα και μια μουσική», απαντούν.
Η συνεργατική φύση της δουλειάς τους συχνά αναφέρεται στα όρια και στις δυνατότητες του σώματος και του νου. Οι χορογραφίες τους είναι πολυεπίπεδες και σουρεαλιστικές, με δυνατή και ειλικρινή χορευτική γλώσσα που διακρίνεται για τον εκλεκτικισμό, τη θεατρικότητα και την ομαδική της φύση. «Αυτό που κάνουμε κυρίως –και ίσως αυτή είναι η ομορφιά του να δουλεύουμε μαζί– είναι ότι αναλογιζόμαστε τον κόσμο γύρω μας. Και πρέπει να το μεταφράσουμε αυτό σε ένα συναίσθημα που οι άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν. Δεν έχουμε τις απαντήσεις, αλλά μας αρέσει να αμφισβητούμε πράγματα μέσα από τη δουλειά μας και με αυτόν τον τρόπο να προκαλούμε το κοινό μας να σκεφτεί, εμπνέοντάς τους να αναζητήσουν πιθανές απαντήσεις μέσα τους», μας εξηγούν.
Συνεργασίες
Μέσα από τη δουλειά τους εξερευνούν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που συχνά έχουν τις ρίζες τους στον σύγχρονο προβληματισμό για την κοινωνία και τη λειτουργία του φυσικού κόσμου. Για παράδειγμα, στη διάσημη χορογραφία τους «Baby don’t hurt me» διερευνούν θέματα ταυτότητας, σεξουαλικότητας, φύλου και έρωτα. Αναζητούν επίσης διακαλλιτεχνικές συνεργασίες στο θέατρο, τον κινηματογράφο, τη φωτογραφία, τη μόδα, το design, την περφόρμανς με έμφαση στην καλλιτεχνική διαδικασία, αποσκοπώντας σε νέους τρόπους επικοινωνίας με το κοινό.
Η τελευταία τους δουλειά «Voodoo Waltz» (2024) σηματοδοτεί την πρώτη τους πλήρη βραδιά-παράσταση που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τον Schauspielhaus Bochum. Είναι μια ομαδική δουλειά με ηθοποιούς και χορευτές, εμπνευσμένη από το βιβλίο: «Voodoo Waltz for epileptics» της Σλοβένας συγγραφέως Γιάνα Ράκους – ένας ιλιγγιώδης στροβιλισμός στον οποίο ο χορός συναντά το δράμα, το κείμενο γίνεται κίνηση και η κίνηση δημιουργεί υποκείμενο.
Τα φετινά εγκαίνια του 30ού Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας θα γίνουν με το Κρατικό Μπαλέτο της Εσσης (Hessisches Staatsballett) και μια παράσταση που αποτελείται από δύο μέρη: Στο πρώτο μέρος ο χορογράφος Μάρκο Γκόοκ παρουσιάζει το «Μidnight Raga» με αφετηρία του την κλασική ινδική μουσική και στο δεύτερο οι Ιμρε και Μάρνε φαν Οπσταλ χορογραφούν το «I’m afraid to forget your smile». 12-13/7, Μέγαρο Χορού Καλαμάτας / Κεντρική Σκηνή.
