Στις 4 Φεβρουαρίου του 1954, ο Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν λαμβάνει μια επιστολή από τον Γιάννη Τσαρούχη που του ζητάει να του χαρίσει κάποιες εκτυπώσεις. «Σας είναι εύκολο να μου στείλετε τις φωτογραφίες των χορευτών που τραβήξατε στη “Ζούγκλα” (σ.σ. κέντρο διασκέδασης) για να τους τις μοιράσω; Κάθε φορά που πηγαίνω εκεί, συναντώ κάποιο από τα μοντέλα σας που τη ζητάει». Το 1953, ο Γάλλος φωτογράφος είχε πραγματοποιήσει τη δεύτερη επίσκεψή του στην Ελλάδα, αλλά τώρα έρχεται «συστημένος». Ο φίλος και μέντοράς του Στρατής Ελευθεριάδης-Τεριάντ επιστρατεύει τον Γιάννη Τσαρούχη για να ξεναγήσει τον Γάλλο στην Αθήνα. Περνάει χρόνο στο ατελιέ του, όπου ο Ελληνας ζωγράφος τού παραδίδει μαθήματα σχεδίου, περπατά μαζί του στις γειτονιές της Αθήνας, επισκέπτεται τη Βαρβάκειο Αγορά, την Πλάκα, πηγαίνει στον Πειραιά, γνωρίζει τον Οδυσσέα Ελύτη και τον Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, παρακολουθεί με θαυμασμό τους παραδοσιακούς χορούς από το Θέατρο της Δόρας Στράτου και βέβαια ακολουθεί τον Τσαρούχη στα κουτούκια και στις ταβέρνες που συχνάζει και εκεί βλέπει για πρώτη φορά να χορεύουν ζεϊμπέκικο. Μαγεύεται από τον περήφανο χορό και απαθανατίζει κάθε κίνηση των ανδρών που σηκώνονται στην αυτοσχέδια πίστα.
Το έργο της Μαρτίν Φρανκ παρουσιάζεται σε μια αναδρομική έκθεση με 133 φωτογραφίες και τίτλο «Κοιτάζοντας τους άλλους».
Οι φωτογραφίες του αφιερώματος στον φωτογράφο της «αποφασιστικής στιγμής» που πραγματοποιεί το Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο μουσείο της Αθήνας, όπως αυτές του ζεϊμπέκικου, είναι κάτι περισσότερο από εικόνες, κρύβουν ιστορίες. Σε κάθε γωνιά βλέπεις και μια άλλη Ελλάδα, από τον Σωτήρη Σπαθάρη και το θέατρο σκιών, στα πιτσιρίκια που πουλάνε σαρδέλες πάνω σε μια τάβλα στην ακτή Πειραιά και από εκεί στη «Μήδεια» του Κερουμπίνι στην Επίδαυρο με την Κάλλας στον ομώνυμο ρόλο.
Η εντυπωσιακά στημένη έκθεση του συνιδρυτή του φωτογραφικού πρακτορείου Magnum είναι χωρισμένη σε δύο ενότητες: η πρώτη αφορά 76 από τις συνολικά 126 φωτογραφίες του εμβληματικού λευκώματος του 1952 «Images à la sauvette» που ο Ρόμπερτ Κάπα είχε χαρακτηρίσει ως τη «Βίβλο των φωτογράφων», σε επιμέλεια της Οντ Ρεμπό, υπεύθυνης συλλογών του Fondation Henri Cartier-Bresson, και η δεύτερη, σε επιμέλεια της Μαρίας Κουτσομάλλη-Moreau, υπεύθυνης της συλλογής του Ιδρύματος Γουλανδρή, εστιάζει στη σχέση του με την Ελλάδα. Το σκέλος αυτό περιλαμβάνει έργα και από τις τρεις επισκέψεις του Μπρεσόν στη χώρα μας (1937, 1953, 1961).
Ο «δημιουργός που φωτογράφιζε σαν ζωγράφος», όπως τον χαρακτήρισε η κ. Κουτσομάλλη-Moreau, ταξιδεύει συνολικά σε 43 πόλεις, όπως οι Δελφοί, οι Μυκήνες, η Επίδαυρος, η Σπάρτη, η Ελευσίνα. Φιλέλληνας και λάτρης των αρχαίων τραγωδών, ο Μπρεσόν επιθυμεί κατά πάσα πιθανότητα να συνδεθεί ξανά με τις λογοτεχνικές αναφορές του, τους μυθολογικούς ήρωες, τους ιερούς τόπους. Πραγματοποιεί βέβαια πολλά ταξίδια και σε μέρη που δεν ήταν εύκολο να φθάσεις στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. Διανύει πολλά χιλιόμετρα για να γνωρίσει τα Ιωάννινα, την Τσαγκαράδα, το Μέτσοβο, μπαίνει σε βάρκες, όπως όλοι το 1961, για να αποβιβαστεί στο λιμάνι της Σαντορίνης ή της Νάξου. Από τις Κυκλάδες, και συγκεκριμένα τη Σίφνο, προέρχεται και η πιο διάσημη φωτογραφία του με ένα μικρό κοριτσάκι να «σκίζει στον αέρα» το κάδρο του, για την οποία χρειάστηκαν συνολικά 22 λήψεις κάθετες και οριζόντιες και πολλές ώρες αναμονής μέχρι να προκύψει το επιθυμητό αποτέλεσμα. «Στη φωτογραφία η δημιουργία είναι υπόθεση μιας στιγμής, μιας ρίψης, μιας αντίδρασης, να τσακώσεις στο μικρό κουτί αυτό που σου έκανε εντύπωση, να το πιάσεις στον αέρα χωρίς ζαβολιές», υποστήριζε.
Με την ανάγκη να κυνηγάς αδιάκοπα το τυχαίο θα συμφωνούσε και η δεύτερη σύζυγος του Μπρεσόν, επίσης φωτογράφος του Magnum, Μαρτίν Φρανκ. Το έργο της παρουσιάζεται σε μια αναδρομική έκθεση με 133 φωτογραφίες και τίτλο «Κοιτάζοντας τους άλλους» στο Μουσείο του Ιδρύματος Γουλανδρή στην Ανδρο, σε επιμέλεια του διευθυντή του Fondation Henri Cartier-Bresson, Kλεμάν Σερού. Η έκθεση που είδε η «Κ» εστιάζει στις βασικές θεματικές της δουλειάς της, όπως ο κόσμος του μόχθου, η τρίτη ηλικία, οι φεμινιστικοί αγώνες, οι χώροι αναπαράστασης. Το ζευγάρι διατηρούσε φιλική σχέση με το ζεύγος Γουλανδρή και η έκθεση της Φρανκ διοργανώνεται, όπως είπαν οι υπεύθυνες συλλογών των δύο ιδρυμάτων, για να αποκατασταθεί μια αδικία και να γνωρίσει το κοινό το έργο της. «Αυτό που μου αρέσει περισσότερο στη φωτογραφία είναι η στιγμή που δεν περιμένεις. Πρέπει να την αναζητάς διαρκώς και να είσαι έτοιμη να χαιρετίσεις το απρόσμενο», εξηγούσε εκείνη, προσθέτοντας πως γνώρισε τη φωτογραφία τυχαία. «Ηθελα απλώς να ανακαλύψω τον εαυτό μου και τον κόσμο», έλεγε η Φρανκ.
Διάρκεια και των δύο εκθέσεων έως τις 27/10.
