Εχουν περάσει πέντε πενταετίες από τότε που, σε ένα παλαιοπωλείο της Κολωνίας, ο Μιχάλης Κρασάκης έριξε μια ματιά στο ξύλινο κουτί που, όπως του είπε ο παλαιοπώλης, είχε μέσα «κάποια πράγματα από την Ελλάδα». Εκείνη ήταν η στιγμή που ξεκινούσε το πάθος του με την καλλιτεχνική φωτογραφία, στο οποίο αφιερώθηκε τόσο ώστε σήμερα να διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές συλλογές με έργα της Ελλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη –της Nelly’s– σε αυθεντικά και πιστοποιημένα αντίτυπα.
Κουβεντιάζοντας με τον ίδιο τον συλλέκτη με αφορμή την επικείμενη έκθεση εικόνων της γνωστής φωτογράφου στην Πινακοθήκη Χανίων, μαθαίνουμε τη συνέχεια της ιστορίας. «Μέσα στην κούτα του παλαιοπωλείου βρίσκονταν δύο ασπρόμαυρες φωτογραφίες που απεικόνιζαν το ηφαίστειο της Σαντορίνης. Μόλις τις πήρα στα χέρια μου μαγεύτηκα. Στο κάτω μέρος δεξιά υπήρχε με μολύβι μια καλλιγραφική υπογραφή με λατινικούς χαρακτήρες, “Nelly’s”, όνομα που τότε δεν μου έλεγε απολύτως τίποτα», διηγείται.
Ωστόσο, τις αγόρασε αμέσως, μέχρι που λίγες μέρες αργότερα πληροφορήθηκε από έναν γνωστό του συλλέκτη φωτογραφιών ποια ήταν η Nelly’s. Εκτοτε άρχισε να ψάχνει υλικό που την αφορούσε –τότε ήταν εξαιρετικά δυσεύρετο– και να αγοράζει σε δημοπρασίες, πρώτα στο εξωτερικό και αργότερα και στην Ελλάδα, κάθε αυθεντικό τύπωμα (αργυροτυπίες, φωτογραφίες βρωμιούχου αργύρου με τονισμό σέπιας, bromoil κ.ά.) ανεξάρτητα από το φωτογραφικό θέμα.
Ως γνωστόν η Nelly’s, που βιοπορίστηκε από τη φωτογραφία σε όλη τη ζωή της, υπήρξε εξαιρετικά πολυπράγμων και το «σώμα» του έργου της περιλαμβάνει από ταξιδιωτικές εικόνες μέχρι γυμνό και από φωτογραφίες ρεπορταζιακού χαρακτήρα έως πορτρέτα προσωπικοτήτων της εποχής της, τοπία, αρχαιότητες, θεατρικές παραστάσεις και ηθογραφικές σκηνές.
«Είμαι περήφανος για τη σχεδόν πλήρη σειρά των αυθεντικών τυπωμάτων της Nelly’s για την ενότητα “Δελφικές Εορτές”, 22 αργυροτυπίες σε μεγάλα μεγέθη και σε άριστη κατάσταση, που εκτίθενται για πρώτη φορά», μας λέει ο κ. Κρασάκης, ενώ εξίσου χαρούμενος είναι για την παράλληλη παρουσίαση της μεγάλου μεγέθους φωτογραφίας από τον γάμο του διαδόχου Παύλου με την πριγκίπισσα Φρειδερίκη τον Ιανουάριο του 1938, με το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Πρωία», που τη δημοσίευσε με προσφορά της φωτογράφου την επόμενη ημέρα.
«Είμαι περήφανος για τη σχεδόν πλήρη σειρά των αυθεντικών τυπωμάτων της για την ενότητα “Δελφικές Εορτές”, 22 αργυροτυπίες που εκτίθενται για πρώτη φορά», λέει ο συλλέκτης Μιχάλης Κρασάκης.
«Η φωτογραφική αφήγηση της Nelly’s είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χρόνο. Η κάθε φωτογραφία έχει τη δική της αξία και, παρά την ετερόκλητη θεματολογία, όλες έχουν ως κοινό παρονομαστή την ίδια τεχνοτροπική γραφή. Οι φωτογραφίες που φιλοτεχνήθηκαν σε τόσο πολλές δεκαετίες, κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες και σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, είναι βγαλμένες από το ίδιο χέρι. Δεν θα μπορούσε να τις είχε τραβήξει κάποιος άλλος. Είναι όλες Nelly’s», αναφέρει ο συλλέκτης στο σημείωμά του στον τεκμηριωμένο κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση. «Δεν πρόκειται απλώς για καλαίσθητα έργα τέχνης. Είναι αξιόλογα ιστορικά ντοκουμέντα που αποτυπώνουν σημαντικές στιγμές, συναισθήματα και ιστορίες από το παρελθόν. Αποτελούν, από τη μία πλευρά, έκφραση του οράματος και της δημιουργικότητας της φωτογράφου και από την άλλη πλευρά είναι έργα που παρέχουν πληροφορίες για το κοινωνικό, ιστορικό και πολιτιστικό πλαίσιο στο οποίο δημιουργήθηκαν», σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης, εικαστικός, Στέλλα Κουκουλάκη.
Τα έργα της έκθεσης «Nelly’s – Συλλογή Κρασάκη» ως πρωτότυπα μαρτυρούν ακόμα περισσότερο την ιστορική αυθεντικότητά τους. Oπως μας εξηγεί ο συλλέκτης, όταν ένα τύπωμα από τα «αρνητικά» του φιλμ ικανοποιούσε τη φωτογράφο, τότε το υπέγραφε, το σφράγιζε στο πίσω μέρος και το έβαζε σε δικό της πασπαρτού που διέθετε το υδατογράφημά της.
Τα 150 καρέ της έκθεσης στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων είναι επιλογή από τα συνολικά 300 που διαθέτει η συλλογή Τίνας και Μιχάλη Κρασάκη. Θα παρουσιαστούν και στους τρεις ορόφους της Πινακοθήκης Χανίων σε τρεις ενότητες, ξεκινώντας από το ισόγειο όπου θα αναρτηθούν φωτογραφίες των ελληνικών αρχαιοτήτων. Στον πρώτο όροφο θα φιλοξενηθούν τα φωτογραφικά πορτρέτα της αστικής Αθήνας του Μεσοπολέμου, τότε που η καλή κοινωνία της πόλης συνέρρεε στο ατελιέ της Nelly’s για να φωτογραφηθεί, καθώς επίσης και σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης και της πολιτικής. Στον δεύτερο όροφο θα παρουσιαστεί η σειρά των γυμνών φωτογραφιών της Ρωσίδας χορεύτριας Ελισαβέτα Νικόλσκα στην Ακρόπολη (1929-1930) σε διάφορες πόζες που στην εποχή τους σκανδάλισαν τα ελληνικά χρηστά ήθη.
Εκθεση «Nelly’s – Συλλογή Κρασάκη», από 13 Ιουλίου έως 10 Νοεμβρίου, Πινακοθήκη Χανίων.
