Το ενιαίο αφήγημα έχει τελειώσει. Τα πάντα είναι ψηφίδες σε ένα εγγενές χάος πληροφοριών και πεποιθήσεων στο οποίο ο καθένας παλεύει να βγάλει νόημα – ή και να το απαρνηθεί. Οι Massive Attack επέλεξαν νωρίς την πρώτη οδό, αυτό ήταν λογικό και επόμενο να κάνουν και στην εμφάνισή τους στην πλατεία Νερού, που η Αθήνα αδημονούσε λίγο παραπάνω να δει, μετά την ακύρωση αυτής του 2022, πάλι στο Release Athens.
Ο 3D και ο Daddy G ανέβηκαν στη σκηνή την όγδοη ημέρα του φετινού φεστιβάλ ως πολιτικοί κήρυκες και μουσικοί οικοδεσπότες. Εσωστρεφείς οι ίδιοι, με τον πρώτο να θυμίζει τον Τρεντ Ρέζνορ υπό τους σκοτεινούς φωτισμούς –που αναδείκνυαν βέβαια το περιβραχιόνιο που έγραφε «Palestina»– μας καλούσαν να στραφούμε σε όσα γίνονταν πίσω τους (στις οθόνες) και δίπλα τους (στους καλεσμένους).
Για όσους ανησυχούσαν για το αν η Λιζ Φρέιζερ θα δώσει το «παρών» και στην Ελλάδα, το «Black Milk» ήδη νωρίς στο σετ έδωσε τέλος στην αγωνία. Χαίρεσαι να ακούς ζωντανά την αιθέρια φωνή των Cocteau Twins, ακόμα και αν ο χρόνος την έχει θαμπώσει στα σημεία. Ομοίως να χειροκροτείς τον αγέρωχο Χόρας Αντι στο «Angel», αλλά και να παίρνεις μια σύντομη εσάνς από τους σταθερά ενδιαφέροντες Young Fathers. Ομως, λίγες ήταν οι μουσικές στιγμές που απογειώθηκαν πραγματικά, οι περισσότερες έμοιαζαν απλά να κυλούν στο ρελαντί.
Κυρίαρχο το βίντεο
Κακά τα ψέματα, οι πρωταγωνιστές εδώ ήταν τα βίντεο, που ήταν το μέσο, που ήταν το –υπερενισχυμένο– μήνυμα. Το ανηλεές μοντάζ στις γιγαντοοθόνες εκμεταλλευόταν κάθε πολιτικοκοινωνική συγκυρία σε έναν σχεδόν ντανταϊστικό καταιγισμό εικόνων στο οποίο η βομβαρδισμένη Γάζα διαδεχόταν τον Βλαντιμίρ Πούτιν, που έδινε τη θέση του στον Λόρενς της Αραβίας και στις γυναικείες φιγούρες του ιαπωνικού «Onibaba». Η συνθηματολογία και η ατάκα διαδέχονταν τα στατιστικά στοιχεία, έως ότου η οθόνη άρχισε να «λιώνει» σε ψηφία.
Οι τίτλοι από ελαφρές ειδήσεις που διαβάζαμε ξαφνικά, ήταν σαν ένας κώδικας που κατέρρεε μπροστά στα μάτια μας, στο σημείο που η απεραντότητα της ψηφιακής πληροφορίας μοιάζει να αυτοακυρώνεται. Εκεί που, έστω και υπερβολικά υπογραμμισμένα, οι Massive Attack στέκουν ακέραιοι απέναντι στην κοσμοθεωρία τους, που βρήκε εν γένει απήχηση στο αθηναϊκό κοινό, το οποίο μάλλον δεν περίμενε να έρθει σε συναυλία και να φύγει από πολιτικό μάθημα – αν κρίνουμε τόσο από τις υπερενθουσιώδεις, όσο και τις αντίθετες αντιδράσεις στα διαδικτυακά πηγαδάκια. Ισως να μη χρειάζεται κιόλας να τα πούμε όλα μέσα από μια συναυλία, μάλλον γιατί, εκ των πραγμάτων, δεν μπορούμε.
Αυτοί που κάποτε ανήγαγαν την υπόθεση βιντεοκλίπ σε τέχνη πριν γίνει τέχνη, δεν θα άφηναν ανεκμετάλλευτες, με τη σειρά τους, τις οθόνες της σκηνής. Σε ένα δυνατό γύρισμα της σελίδας, οι Duran Duran «προσγειώθηκαν» σαν άλλοι, φωτεινότεροι ταξιδιώτες του «Blade Runner» στη σκηνή του Release Athens, μια μέρα αργότερα, ενώπιον ενός κοινού που κι ας τους έχει δει κάμποσες φορές, πάντα θα τους βιώνει σαν εφηβικό απωθημένο.
Για κάθε βουβή κραυγή που «έβγαζαν» οι Massive Attack με το βίντεο αρτ τους, οι Duran Duran σκάλιζαν τις οπτικές αναφορές τους για να φτιάξουν ένα ποπ κολάζ.
Δυναμική ενέργεια
Στην πλατεία μπορούσες να εντοπίσεις κορδέλες βγαλμένες από τα βάθη του ’80 και του «Karate Kid», στη σκηνή μια βοκαλίστρια που ενίσχυε το κλίμα της εποχής, ούσα φτυστή η Μπρουκ Σιλντς. Στη μέση δέσποζαν οι Duran Duran, που κι αν οι ρυτίδες βαθαίνουν και τα κιλά πληθαίνουν, η ενέργεια αλλά και η δυναμική τους παραμένουν θαυμαστά αειθαλής.
Είναι και αυτό το υλικό τους που αν και οικείο, είναι ικανό να σε κάνει να τους επανεκτιμήσεις από την αρχή όταν ακούγεται σε ένα πλαίσιο best of – έπαιξαν και μερικά πιο πρόσφατα κομμάτια τους, που το γενικότερο κλίμα κατάνυξης βοήθησε από το να ρίξουν ανεπανόρθωτα το νεύρο του σόου. Γιατί είναι αυτοί που έγραψαν τα γιορτινά «Planet Earth» και «The Reflex», αλλά και άψογες soft rock μπαλάντες σαν το «Come Undone» και το «Ordinary World». Αλλά και αυτοί που πάντα θα κερδίζουν, όσο και αν άλλοι προσπαθούν, στην κούρσα του καλύτερου Τζέιμς Μποντ τραγουδιού («A View To A Kill»).
Μα οι Duran Duran είναι κυρίως ένα συγκρότημα που ακόμα και αν εκτέλεσε στην εποχή του χρέη πρώιμου boyband, στη σκηνή μπορεί να σταθεί με τα γαλόνια μιας οποιασδήποτε μεγάλης ροκ μπάντας και με τον αέρα, μα σε καμία περίπτωση την έπαρση, που μπορεί να φέρουν τα σχεδόν 65 χρόνια των μελών τους.
Ο Σάιμον Λε Μπον το έχει ακόμη ως τραγουδιστής αλλά και στο να κάνει αστειάκια για τους Βρετανούς που έρχονται στην Ελλάδα και γίνονται κόκκινοι από τον ήλιο. Ο Τζον Τέιλορ είναι ο αιώνια κουλ, που μάλλον έκανε τα μεγάλα πλέον κορίτσια να σκιρτήσουν ξανά στα κρυφά. Ο Νικ Ρόουντς, αν και θα περνούσε άνετα σε κάστινγκ για τους Kraftwerk με τη φυσιογνωμία και το κόκκινο σακάκι που φόρεσε αυτή τη βραδιά, είναι τελικά η φλεγματική μορφή και ραχοκοκαλιά της μπάντας – η μουσικοκεντρική αντίσταση, μαζί με τον Ρότζερ Τέιλορ, που χρειάζεται απέναντι στους πάλαι ποτέ «γόηδες». Τελικά με τον τρόπο τους, βέβαια, τέτοιοι είναι όλοι τους.
Η πολιτική
Για κάθε βουβή κραυγή που «έβγαζαν» οι Massive Attack με το βίντεο αρτ τους, οι Duran Duran σκάλιζαν τις οπτικές αναφορές τους για να φτιάξουν ένα ποπ κολάζ, σαν αυτά που τα κορίτσια του ’80 πάλευαν να φιλοτεχνήσουν με κόλλες, ψαλίδια και τεύχη της Μανίνας – με ολίγη από Νοσφεράτου, Κρίστοφερ Λι και μοντέλα α λα Χέλμουτ Νιούτον. Οι μεν ήρθαν να κάνουν πρώτα μια πολιτική δήλωση και έπειτα να παίξουν μουσική – και ας μετατράπηκε και αυτή η δήλωση με τη σειρά της σε content μουσικόφιλων προφίλ. Οι δε, δεν είχαν τέτοια άγχη – ξεχρέωσαν με ένα «Ordinary World» αφιερωμένο «στους ανθρώπους της Ουκρανίας, της Γάζας, του Ισραήλ και καθέναν που υποφέρει». Είχαν ήδη παραδοθεί ολότελα σε ένα χορευτικό πάρτι χωρίς σκοτούρες, συμπαρασύροντας συνομηλίκους τους να αψηφούν την επίμονη ζέστη.
Ανάμεσα σε σαρανταπεντάρηδες που πίσω στα ’90s χάρισαν τη μισή τους καρδιά στις κονσόλες και τα samples και την άλλη μισή στις κιθάρες και από την άλλη, «καρεκλάδες» μιας άλλης εποχής, μέτραγες και τις διπλές παρουσίες στις δύο βραδιές του Release Athens. Μα ενίοτε και τον διπλό ενθουσιασμό που μπορούσε να εκμηδενίσει τα χιλιόμετρα που χωρίζουν το Μπέρμιγχαμ από το Μπρίστολ, τα λαμπερά ’80s από τα σκοτεινά ’90s. Πράγματι, το ενιαίο αφήγημα έχει τελειώσει – και ας ηχεί το «Rio» λίγο πιο δυνατά στη συναυλιακή RAM μας.
