Υπάρχει ένα θαυμάσιο «Π» στα Ανω Πατήσια. Σχηματίζεται από μικρές οδούς πάνω από την Πατησίων και κάτω από την Ηρακλείου, σε εκείνη την περιοχή που οδηγούσε προοπτικά προς την Κυπριάδου και ήταν γεμάτη μονοκατοικίες ώς το 1960. Αυτό το οικοδομικό «Π» σχηματίζεται από τις οδούς Καμπύση, Ματσούκα και Δημητρακοπούλου και εμφανίζεται σαν κάτι ξέχωρο, κάτι ξεχασμένο, κάτι ξεχωριστό. Εχουμε αφήσει πίσω τους ονομαστούς δρόμους των Πατησίων, την Αγίας Λαύρας (ονομαστή διαχρονικά για τα ωραία σπίτια της), την Θεοτόκη και την Μαβίλη (κιβωτοί αναμνήσεων) και έχουμε εισχωρήσει στον πυκνό ιστό, γεμάτο πολυκατοικίες, σφιχταγκαλιασμένες, με λίγο πράσινο πια, σε αυτά τα Πατήσια, που ήταν κάποτε ονομαστά για τα περιβόλια και τους κήπους τους ολάνθιστους…
Αλλά, να, που σαν σχισμένη σελίδα από παλιό τετράδιο εμφανίζεται αυτό το οικοδομικό «Π». Είναι τρία παλιά σπίτια, όλα προπολεμικά, στη σειρά, πλάτη πλάτη, αυλή με αυλή, κλειστά μάλλον όλα και χωρίς αμφιβολία ταλαιπωρημένα. Εμφανίζονται μπροστά σου χωρίς προειδοποίηση, είναι σαν μια υπόμνηση ότι εδώ, σε αυτά τα Πατήσια που τώρα εσύ περπατάς, άλλα Πατήσια υπήρξαν. Αλλοι άνθρωποι τα περπάτησαν και τα αγάπησαν, άλλα παράθυρα άνοιξαν να μπει ο ήλιος μέσα στις κάμαρες, και άλλες αυλές ποτίστηκαν τις καλοκαιρινές νύχτες…
Αυτά τα σπίτια κοιτούσα τώρα, τρία γειτονικά σπίτια, δύο διπλοκατοικίες και μία μονοκατοικία, χτισμένα εκεί γύρω στα 1928 έως 1935. Μοντερνίστικα και κλασικά μαζί, με έρκερ, το ένα, με κουδούνια χωρίς πλέον τα ονόματα, με ωραίες εξώθυρες όλα. Αλλά αφού αναφέρθηκαν οι πόρτες, ας σημειώσω έτσι για την ιστορία, για να μείνει κάπου καταγεγραμμένο, πως το μικρό σπίτι της οδού Δημητρακοπούλου 7, ένα από τα τρία σπίτια αυτού του «Π», έχει μια θαυμάσια εξώθυρα, όχι συνηθισμένη. Είναι μια πόρτα με αρ ντεκό σχέδιο, ξύλινη με σιδερένιες κυματιστές βέργες. Ανήκει σε αυτήν την τεχνοτροπία που μου αρέσει να αποκαλώ «λαϊκή αρ ντεκό», ή μοντερνισμό των συνοικιών, αυτή τη θαυμαστή διήθηση των νεωτερικών ρευμάτων από το κέντρο της πόλης προς τις γειτονιές. Είναι μια πορεία γοητευτική και διδακτική.
Αλλά και το γωνιακό διώροφο, Ματσούκα και Δημητρακοπούλου, που όπως μας πληροφορεί μια πινακίδα είναι προς πώληση, με τις τρεις εξώθυρες, δύο κεντρικές και μία πλαϊνή, έχει αρχοντιά και διαθέτει τη δική του εκδοχή της αρ ντεκό στις εισόδους σε μια διάταξη σπιτιού που επαναλαμβάνει τη διάρθρωση της τυπικής αθηναϊκής κατοικίας του Μεσοπολέμου. Θα μπορούσε να ήταν ένα σπίτι στου Γκύζη, στο Κουκάκι ή στο Παγκράτι. Είναι ένα σπίτι – επιτομή της αθηναϊκής γειτονιάς. Συνοψίζει αισθήματα, συναιρεί εικόνες.
Φουντωτές νεραντζιές επί της Ματσούκα δεν μας αφήνουν να ξεχνάμε ότι περπατάμε επί εδάφους Αθηνών. Το τρίτο σπίτι, που διπλώνει στην οδό Καμπύση, μοντέρνο της δεκαετίας του 1930, έχει άπλετο χώρο ελεύθερο προς τα πίσω και μας αποκαλύπτει με τρόπο δραματικό τη στριφογυριστή σιδερένια σκάλα και τον μαντρότοιχο. Αυλή μεγάλη, που σήμερα ένας νέος κάτοικος θα μπορούσε να μετατρέψει σε κατάφυτο κήπο ή περιβόλι. Αυτό το σπίτι, βουβό και έρημο, μας θυμίζει επίσης ότι κάποτε, όταν το ισόγειο είχε πάψει να είναι κατοικία, είχε φιλοξενήσει σχολή εκμάθησης της γαλλικής γλώσσας. Η επιγραφή «Γαλλικά» έχει μείνει ως υπόμνηση εκείνης της εποχής. Πόσοι άραγε να έμαθαν τα πρώτα γαλλικά τους σε αυτήν τη διεύθυνση;
Πώς θα είναι άραγε αυτό το ωραίο «Π» σε λίγα χρόνια; Πώς θα ήταν τα γειτονικά σπίτια που είναι πλέον προ πολλού κατεδαφισμένα. Εκπροσωπούσαν όλα εκείνον τον χρυσό μέσο όρο, που έδινε ταυτότητα και χαρακτήρα. Ιστορίες παλιές από τα κάποτε ρομαντικά Πατήσια.
