Η Εντνα Ο’ Μπράιεν υπήρξε επί χρόνια το «μαύρο πρόβατο» της ιρλανδικής λογοτεχνίας. Ηταν η συγγραφέας που σκανδάλισε την Καθολική Εκκλησία από το πρώτο βιβλίο της «The Country Girl» (Κορίτσια από την επαρχία, 1960), το οποίο απαγορεύτηκε να πωλείται στα βιβλιοπωλεία και καταγγέλθηκε από τον άμβωνα των εκκλησιών στην πατρίδα της. Πρόκειται για την ιστορία της σεξουαλικής μύησης δύο κοριτσιών, στη συντηρητική, υπερβολικά θρησκευόμενη Ιρλανδία. Τα έξι επόμενα μυθιστορήματά της είχαν παρόμοια τύχη. «Ο παπάς της ενορίας μου παρότρυνε τους πιστούς να κάψουν τα βιβλία μου. Η μητέρα μου πήρε ένα μολύβι και μουντζούρωνε όλες τις “ακατάλληλες” λέξεις», θυμόταν η ίδια.
Η απάντησή της σε όλα αυτά ήταν περίπου «Δεν δίνω δεκάρα», αλλά αυτό ακριβώς το θάρρος της γνώμης, το πάθος, ο αντικομφορμισμός, η κοφτερή γλώσσα σε συνδυασμό με τη γραφή της είναι στοιχεία που την εντάσσουν στο λογοτεχνικό κληροδότημα μιας χώρας με τεράστια παράδοση σε μεγάλους και αυθεντικούς συγγραφείς. Αυτή η συγγραφέας, την οποία ο αυστηρός, μάλλον μισογύνης Φίλιπ Ροθ είχε χαρακτηρίσει κάποτε ως την «πιο ταλαντούχα γυναίκα που γράφει στην αγγλική γλώσσα», έφυγε από τη ζωή το Σάββατο σε ηλικία 93 ετών, ανακοίνωσαν η εκπρόσωπός της Καρολάιν Μισέλ και ο εκδοτικός οίκος Faber. Εγραψαν στο μήνυμά τους ότι πέθανε «ήσυχα, έπειτα από μακρά ασθένεια». Στα περίπου είκοσι μυθιστορήματά της παρουσίασε τη χώρα της ως ένα περιβάλλον βίαιο και οπισθοδρομικό. Με την ακατέργαστη και ταυτόχρονα λυρική γλώσσα της, διερεύνησε την ιδιωτικότητα των γυναικών που θυσιάστηκαν από μια εκπαίδευση την οποία χαρακτήριζε κατασταλτική και μεσαιωνική.
Γεννήθηκε στα δυτικά της Ιρλανδίας σε ένα μικρό χωριό που περιέγραφε «κλειστό, και μεγαλομανές». Ο πατέρας της ήταν ένας αγρότης που «συνέχισε την ένδοξη σειρά των άπλυτων Ιρλανδών». Η μητέρα της, που είχε δουλέψει ως υπηρέτρια στο Μπρούκλιν, πάντα λαχταρούσε να επιστρέψει στην Αμερική. Τα παιδικά χρόνια της Ο’ Μπράιεν ήταν δυστυχισμένα, αλλά κατά την ίδια, της έδωσαν την ώθηση για να γράψει. «Το γράψιμο», είχε πει, «είναι προϊόν μιας βαθιά διαταραγμένης ψυχής και σε καμία περίπτωση δεν είναι θεραπευτικό». Αφού τελείωσε το δημοτικό σχολείο στο χωριό της, την έστειλαν σε μοναστήρι στο Γκαλγουέι και αργότερα στο Δουβλίνο. Σπούδασε χημεία και εκείνη την περίοδο γνώρισε και παντρεύτηκε τον Ερνστ Γκάμπλερ, μυθιστοριογράφο, με τον οποίο απέκτησε δύο γιους, και χώρισε δέκα χρόνια αργότερα. Το 1960, η οικογένεια μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου η Ο’ Μπράιεν άρχισε να γράφει. Στη δουλειά της –έγραψε εκτός των μυθιστορημάτων, διηγήματα, θεατρικά έργα και σενάρια– διερευνά τη σχέση μεταξύ των δύο φύλων, συχνά από τη σκοπιά των γυναικών που τρελαίνονται από έρωτα και αργότερα πρέπει να αγωνιστούν ώστε να ανακτήσουν την κυριαρχία της ζωής τους.
Χάρη στην ιρλανδέζικη ομορφιά και στο ταμπεραμέντο της, θα μπορούσε να είναι μία από τις ηρωίδες της. Ποτέ δεν της έλειψε η τόλμη στην ιδιωτική και δημόσια ζωή της. «Το γράψιμο είναι ένα επάγγελμα, όπως το να είσαι καλόγρια ή ιερέας. Δουλεύω στη συγγραφή μου όπως κάνει ένας αθλητής στην προπόνησή του, παίρνοντάς την πολύ σοβαρά», είχε πει σε παλιότερη συνέντευξή της στο περιοδικό Paris Review καυτηριάζοντας τη σύγχρονη τάση του να γράφουν οι πάντες, γεγονός που καταλήγει στην «ωοτοκία κατώτερων μυθιστορημάτων». Αν και έγραψε για τις γυναίκες, δεν υπήρξε ποτέ αγαπημένη των φεμινιστριών. «Νομίζουν ότι είμαι πολύ απασχολημένη με παλιομοδίτικα θέματα όπως η αγάπη και η επιθυμία», έλεγε. «Φυσικά θα ήθελα οι γυναίκες να περνούν καλύτερα, αλλά δεν το βλέπω να συμβαίνει, και για έναν πολύ απλό και πρωταρχικό λόγο: οι άνθρωποι, άνδρες ή γυναίκες, είναι πολύ άγριοι μεταξύ τους».
