Η «Κυρία Ερασμία» είναι η νέα λογοτεχνική ηρωίδα που φέρνει στη γνώση μας ο Γιώργος Παπαδάκης. Το νέο μυθιστόρημά του, από τις εκδόσεις της Εστίας, ανοίγει μια σειρά από θέματα όχι μόνο για τη σύγχρονη πεζογραφία, αλλά και για τον τρόπο που μπορούμε να συνομιλούμε με ένα παρελθόν νωπό μεν ιστορικά αλλά απόμακρο και συγκεχυμένο. «Η Κυρία Ερασμία» δείχνει κάτι ακόμη: τη δύναμη της αφήγησης στον σύγχρονο κόσμο, μια αφήγηση βαθιά, βιωμένη και εν πολλοίς εδραιωμένη στην ικανότητα να πεις μια ωραία ιστορία.
Ο Γιώργος Παπαδάκης είχε αιφνιδιάσει με τον «Ταχυδρόμο», το μυθιστόρημα του 2018 που είχε τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Και είχε αιφνιδιάσει γιατί δεν ήταν αναμενόμενο ένας συγγραφέας, εκπαιδευτικός στο επάγγελμα, με καλές, μεν, ακαδημαϊκές σπουδές, αλλά με μακρά ώς τότε εκδοτική απουσία, να δίνει ένα βιβλίο που να μιλάει στην ψυχή των αναγνωστών. Και να έρχεται, να παίρνει και το κρατικό βραβείο.
Είναι τόσο δύσκολο να αφηγηθεί κανείς μια ιστορία… Που να έχει αίμα, ψαχνό, χαρακτήρες, συναίσθημα, γνώση. Ο Γιώργος Παπαδάκης με την «Κυρία Ερασμία» μας οδηγεί και πάλι στη γενέτειρά του, Κρήτη, και αρχίζει την ιστορία του στη δεκαετία του 1930. Χτίζει την αφήγηση γύρω από το πρόσωπο της Ερασμίας, μιας ευκατάστατης και τετραπέρατης Κρητικιάς, που λίγο πριν την πάρουν τα χρόνια παντρεύεται και στήνει σπιτικό. Η περίπτωσή της είναι ιδιάζουσα καθώς πάσχει από φοβία των μικροβίων, φοράει γάντια, αποφεύγει τις χειραψίες και τα φιλιά, και αρνείται να αποδεχθεί το συζυγικό της καθήκον.
Αυτό είναι μόνο ένα περίγραμμα, καθώς ο Γιώργος Παπαδάκης χτίζει όλη την κοινωνία του 1930-1940 σε έναν μικρό τόπο της Κρήτης. Οπως και στον «Ταχυδρόμο» αλλά και στο πολυσέλιδο «Ατακτο αίμα» (όλα από τις εκδόσεις Εστία), ο Γιώργος Παπαδάκης ξετυλίγει ένα κρητικό πανόραμα μέσα από τη μικροϊστορία, την παρατήρηση, την ψυχική ανατομία και τους σύνθετους χαρακτήρες. Οι διάλογοί του είναι τόσο φυσικοί, που οι χαρακτήρες χτίζονται σχεδόν από μόνοι τους.
Ολα αυτά μας οδηγούν λίγο λίγο στον αναγνώστη. Τον αναγνώστη εκείνον που θέλει μια στέρεη λογοτεχνία, με ήρωες από σάρκα, με γλώσσα κελαρυστή, πηγαία και όχι επιτηδευμένη, χωρίς ακρότητες ή εκζήτηση. Είναι τόσο δύσκολο να το πετύχει αυτό ένας συγγραφέας, ώστε ένα μέρος της δικής μας πεζογραφικής παραγωγής να απέχει από την απλή αφήγηση και τους γήινους ήρωες και να πειραματίζεται με τεχνική γραφής, αυτοαναφορικές αναζητήσεις και πλοκή χωρίς σάρκα. Ο Γιώργος Παπαδάκης με απλότητα και φυσικότητα φέρνει νερό στις πηγές. Τα βιβλία του προσφέρονται για ευχαρίστηση. Απευθύνονται σε όλους, και ο καθένας παίρνει αυτό που θέλει και αυτό που μπορεί.
Με την «Κυρία Ερασμία», ο Γιώργος Παπαδάκης παίρνει ένα νυστέρι και μιλάει για εκείνη την ημιαστική κοινωνία της Κρήτης του ’30, την οικονομική κρίση επί Βενιζέλου, την Αθήνα και τα θέατρα (και τις αναφορές στους μεγάλους ηθοποιούς της εποχής), την τοπική οικονομία, την κοινωνική ετικέτα της εποχής, τη γερμανική κατοχή και όλο το ηθικό, αισθητικό και νοητικό περιβάλλον. Με μια ιστορία που κυλάει…
