Μέχρι σήμερα, οι περισσότεροι θα έχουν μάθει ότι η αναπαράσταση που «σόκαρε την παγκόσμια χριστιανοσύνη» στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, δεν ήταν εμπνευσμένη από τον Μυστικό Δείπνο του Ντα Βίντσι αλλά Η Γιορτή των Θεών (του Ολύμπου) του Ολλανδού Jan Hermansz. van Bijlert και μια- έστω και επιπόλαια ματιά- στον πίνακα βρίσκει τις ομοιότητες με την αναπαράσταση.
Μέχρι σήμερα, αν και οι περισότεροι το έχουν μάθει ή θα έπρεπε να το έχουν μάθει, συνεχίζουν να διαμαρτύρονται στα κοινωνικά δίκτυα και στα σχόλια που διαβάζουμε στο διαδίκτυο κάτω από άρθρα τα οποία αφορούν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Εντυπωσιακά «συντονισμένη» με τη βασισμένη στην άγνοια μαζική διαμαρτυρία που αποτυπώθηκε στα κοινωνικά δίκτυα, η Γαλλική Καθολική Εκκλησία δεν έχει αισθανθεί -μέχρι που γράφεται το παρόν κείμενο τουλάχιστον- την ανάγκη να βάλει τα πράγματα στη θέση τους βρίσκοντας έναν τρόπο να αποσύρει την άχρηστη «συγγνώμη» ενημερώνοντας επιπλέον «όλους τους Χριστιανούς σε όλες τις ηπείρους που έχουν πληγωθεί από αυτές τις σκηνές», ότι τελικώς «η τελετή ΔΕΝ περιλάμβανε σκηνές χλευασμού του Χριστιανισμού» και…ο συναγερμός ήταν λάθος.
Αντιθέτως παραμένουν τα ευχαριστήρια εκ μέρους της προς τους «εκπροσώπους άλλων θρησκειών οι οποίοι εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους» αλλά και οι σοσιαλμιντιακές επισημάνσεις για το ότι δεν θα τολμούσαν να τα βάλουν με το Ισλάμ. Κάτι που είπε και ο Πασκάλ Μπρυκνέρ προκειμένου να στηρίξει ένα επιχείρημα του ενδιαφέροντός του: «Οι αγαπητοί μας παραβάτες» είπε, «δεν θα τολμούσαν ποτέ να γελάσουν με το Ισλάμ και τον Προφήτη γιατί τότε θα κινδύνευαν να τους κόψουν το λαιμό. Αυτό είναι το όριο αυτής της ψευδοπαραβατικότητας, που σήμερα αποτελεί το άλλο όνομα του κονφορμισμού». Κι εμείς θα μπορούσαμε να συμπληρώσουμε το κλασικό: Εάν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί μας τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. Διότι αφενός μεν οι Γάλλοι έχουν τολμήσει στο παρελθόν (Charlie Hebdo), έχουν υποστεί τις τραγικές συνέπειες και έχουν εμμείνει στην καταδίκη, όχι των θρησκειών αλλά, του θρησκευτικού σκοταδισμού, αφετέρου δε ο χλευασμός και η απομυθοποίηση της οποιασδήποτε θρησκείας, του χριστιανισμού συμπεριλαμβανομένου, δεν ήταν μέσα στους στόχους της τελετής. Σχεδόν «εφευρέθηκε», πυροδοτήθηκε μια εντύπωση από κάποιο είδος συλλογικού θρησκευτικού ασυνειδήτου.
Η θέση του σκηνοθέτη
«Ο Μυστικός Δείπνος δεν ήταν η έμπνευσή μου» ξεκαθάρισε ο σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της τελετής, Τομά Ζολί: «Νομίζω ότι ήταν αρκετά σαφές ότι ήταν ο Διόνυσος αυτός που φτάνει στο τραπέζι, είναι ο θεός της γιορτής, του κρασιού και πατέρας της Σικουάνα, της θεότητας που συνδέεται με το ποτάμι. Η ιδέα μου αφορούσε μια μεγάλη παγανιστική γιορτή συνδεδεμένη με τους θεούς του Ολύμπου». «Φανταστήκαμε την τελετή έναρξης ως μανιφέστο κατά του φόβου και για μένα ήταν μια στιγμή βαθιάς πολιτικής χαράς» δήλωσε ο στοχοποιημένος από την ακροδεξιά ιστορικός, ακαδημαϊκός και συγγραφέας Πατρίκ Μπουσερόν. Δε βαριέσαι, ποιοί είστε εσείς που θα μας πείσετε ότι η «εντύπωσή μας» ήταν λάθος; Τη στιγμή μάλιστα που στο σύνολό της η τελετή λειτουργούσε ως μηχανισμός προκλήσεων προς το καθιερωμένο και το αναμενόμενο;
Χορευτές ΑμεΑ και μουσικές eurodance ενώνονται με το imagine του Τζον Λένον και η ορχήστρα της δημοκρατικής φρουράς που καθιερώθηκε το επαναστατικό έτος 1848, ξεκινά παραδοσιακά περπατώντας για να συναντήσει την καταπληκτική γαλλομαλιανή Αγια Νακαμούρα (Aya Nakamura) και να συνομιλήσουν μουσικά και χορευτικά δίνοντας μια από τις καλύτερες στιγμές της τελετής. Σεβασμός στο παρελθόν με δημιουργικές και όχι στερεοτυπικές αναφορές, αυτοσαρκασμός, χιούμορ, αποδοχή του διαφορετικού, ένα ιδιαίτερο, υψηλής αισθητικής αφιέρωμα στη Γυναίκα, σημεία-ωδή στο ευρωπαϊκό ελεύθερο, ανοιχτό, πανανθρώπινο πνεύμα, προβολή ενός νέου κόσμου που έχει ήδη αναδυθεί αναζητώντας όχι την άδειά μας για να υπάρξει αλλά τις ισορροπίες εκείνες που θα επιτρέψουν σε όλους να ζήσουν εντός του. Διεμφυλικές αθλήτριες διεκδικούν να αγωνίζονται στον γυναικείο αθλητισμό και πλέον έχουμε φύγει από το «ναι ή όχι». Αναζητάμε τους τρόπους για να γίνει αυτό χωρίς να θιγούν οι γενετικά γυναίκες αθλήτριες. Ο νέος κόσμος αναζητά τρόπους για να υπάρξει αλλά όχι πλέον τη συναίνεση που θα επιτρέψει ή την άρνηση που θα απαγορεύσει την ύπαρξή του.
Αυτοσαρκασμός, χιούμορ, αποδοχή του διαφορετικού, ένα ιδιαίτερο, υψηλής αισθητικής, αφιέρωμα στη γυναίκα, σημεία-ωδή στο ευρωπαϊκό ελεύθερο, ανοιχτό, πανανθρώπινο πνεύμα.
Οι συμβολισμοί
«Το Παρίσι στέκεται και πάλι στα πόδια του. Πανηγυρικό, φανταχτερό, δημιουργικό και ανοιχτό. Ελεύθερο» έγραψε ο Τομά Ζολί και η Κλερ Πάρκερ στην Ουόσινγκτον Ποστ συμπύκνωσε το πνεύμα της τελετής γράφοντας ότι ήταν «ένα δυναμικό μείγμα ένθερμου πατριωτισμού και λαμπερού διεθνισμού». Για όσους από μας δεν έψαχναν απεγνωσμένα να βρουν ψεγάδια (που φυσικά υπήρχαν) με την –εκφρασμένη πολλαπλώς, ακόμα και από τον Πρωθυπουργό- εσωστρεφή αγωνία της σύγκρισης με την τελετή έναρξης του δικού μας 2004, η τελετή του 2024 ήταν ακριβώς αυτό. Και απευθυνόταν στη σκέψη των θεατών, με συμβολισμούς που υπηρετώντας μιαν αισθητική απόλαυση οδηγούσαν ωστόσο πέρα από αυτήν. Αναλαμβάνοντας το εννοιολογικό ρίσκο, αλλά φέροντας εις πέρας και μια τελετή η έκταση της οποίας σε ανοιχτούς δημόσιους χώρους δημιουργούσε τεράστιες προκλήσεις ως προς την ασφάλεια, οι Γάλλοι τίμησαν τη σημαία της ΕΕ και το ευρωπαϊκό πνεύμα. Στο τέλος, ο Τονί Εστανγκέ, πρώην αθλητής και επικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής Παρίσι 2024, απευθύνθηκε στους αθλητές λέγοντας: «Παρόλο που οι Αγώνες δεν μπορούν να λύσουν κάθε πρόβλημα, παρόλο που οι διακρίσεις και οι συγκρούσεις δεν πρόκειται να εξαφανιστούν, απόψε μας θυμίσατε πόσο όμορφη είναι ανθρωπότητα όταν ενωνόμαστε. Κι όταν επιστρέψετε στο Ολυμπιακό Χωριό, θα στείλετε ένα μήνυμα ελπίδας σε ολόκληρο τον κόσμο: Οτι υπάρχει ένα μέρος όπου άνθρωποι κάθε εθνικότητας, κάθε πολιτισμού και κάθε θρησκείας μπορούν να ζήσουν μαζί. Θα μας υπενθυμίσετε τι είναι δυνατό».
