Mπορεί να έφτασε στη σκηνή περπατώντας αργά, εύθραυστος, με οδηγό τη σολίστ της βραδιάς, τη βιολονίστρια Αν-Σοφί Μούτερ, αλλά ακόμη και η ελάχιστη κίνηση της μπαγκέτας του Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ αρκούσε για να ανταποκριθεί άμεσα η Ορχήστρα West-Eastern Divan, την οποία ίδρυσε πριν από 25 χρόνια με τον Παλαιστίνιο φιλόσοφο Εντουαρντ Σαΐντ. Εδώ, Αραβες και Ισραηλινοί μουσικοί παίζουν δίπλα δίπλα.
Ο διάσημος μαέστρος, πιανίστας, συγγραφέας και ακτιβιστής επέστρεψε στο Λονδίνο για μια συναυλία των BBC Proms στο Royal Albert Hall, στο πλαίσιο της μικρής περιοδείας που κάνει με την ορχήστρα και τη Μούτερ. Μια βραδιά που κανείς από τους παρευρισκομένους δεν πίστευε ότι θα ξαναζήσει, καθώς ο Μπάρενμποϊμ είχε ανακοινώσει την απόσυρσή του από τα επαγγελματικά του καθήκοντα. Το κοινό κατέκλυσε την αίθουσα, χειροκροτώντας τον αρχιμουσικό ως ήρωα που επιστρέφει στη δράση. Θυμίζουμε ότι ο Μπάρενμποϊμ αντιμετωπίζει σοβαρή πάθηση νευρολογικής φύσεως, σύμφωνα με τη διάγνωση που έγινε γνωστή προ διετίας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο έχει περιορίσει στο ελάχιστο τις δημόσιες εμφανίσεις του, ενώ το 2023 είχε ανακοινώσει ότι παραιτείται από τη διεύθυνση της Οπερας του Βερολίνου.
Οπως φάνηκε στην πολύτιμη για όλους πρόσφατη εμφάνισή του, ο δυναμισμός του σώματος είναι πλέον παρελθόν για τον Μπάρενμποϊμ. Το ίδιο συμβαίνει και με το μεγαλύτερο μέρος της ενεργητικότητάς του. Δεν έχει χαθεί όμως η μοναδική επαφή του με την ορχήστρα. Διευθύνοντας καθιστός, με τις χειρονομίες του συγκρατημένες και μετρημένες, έκανε αυτή τη συμφωνία να μοιάζει περισσότερο σαν ένα τεράστιο κομμάτι μουσικής δωματίου. Υπήρχε ένα αυστηρό βάθος, ένα είδος επισημότητας στις εκτελέσεις των έργων του Μπραμς και του Σούμπερτ. Στο κονσέρτο για βιολί του Μπραμς, ο μαέστρος και η σολίστ αγνόησαν εντελώς τη σύγχρονη μόδα των ερμηνειών. Αντίθετα, η δική τους ήταν μια απροσδόκητα ζοφερή και στοχαστική ανάγνωση, όπως έγραψε ο βρετανικός Τύπος.
Το encore της Μούτερ για μια «σαραμπάντα» του Μπαχ ήταν, όπως δήλωσε η ίδια, μια μουσική προσευχή για διαρκή ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η ανακοίνωση της ορχήστρας για την κλιμάκωση της βίας στην περιοχή: «Η βαθιά ανθρωπιστική δέσμευση του μαέστρου Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ και του αείμνηστου Παλαιστίνιου διανοουμένου Εντουαρντ Σαΐντ βρίσκεται στον πυρήνα της ορχήστρας μας. Μέσα και μέσω της μουσικής μας επιδιώκουμε να διαμορφώσουμε μια ζωή αμοιβαίας αναγνώρισης μεταξύ ίσων».
