«Αν μου πρότειναν εξαρχής από την Ακαδημία να αποσύρω την ταινία θα το έκανα – μιλώντας πάντα για μένα μόνο. Θα συντασσόμουν με την πλειοψηφία του κλάδου, με την ευρύτερη οικογένεια στην οποία χρόνια αισθάνομαι ότι ανήκω. Δεν είμαι από αυτούς που δεν επιθυμώ να ανήκω κάπου. Oμως, κάποιοι με έθεσαν εκτός χωρίς καν να με ρωτήσουν. Αντί αυτού βρέθηκα να κατηγορούμαι ως μέρος του προβλήματος», λέει στην «Κ» η σκηνοθέτις της «Φόνισσας» Εύα Νάθενα, η οποία τις τελευταίες ημέρες έχει βρεθεί στο επίκεντρο μιας διαμάχης που ξεκίνησε από την απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού να αντικαταστήσει την (ανεπίσημη) επιτροπή επιλογής της ταινίας που θα εκπροσωπήσει τη χώρα στα επερχόμενα Οσκαρ με μια καινούργια, η σύνθεση της οποίας δημοσιοποιήθηκε στις 13 Αυγούστου.
Στην ερώτησή μας για το τι θα πράξει με την ταινία της, η κ. Νάθενα δηλώνει ότι δεν θα την αποσύρει από τη διαδικασία επιλογής. «Πλέον, αισθάνομαι ότι δεν έχει κανένα νόημα, ούτε ηθικό ούτε συμβολικό, να αποσυρθεί η ταινία, όταν το ζητούν εκείνοι που με/μας έθεσαν εκτός, ενώ και οι άνθρωποι που έστησαν την ταινία δεν το επιθυμούν. Είναι δύσκολο για μένα να “προδώσω” εκείνους που με στήριξαν σταθερά και μου έδειξαν εμπιστοσύνη, σε αντιπαραβολή με όσους με άφησαν έκθετη, αφαιρώντας μου το δικαίωμα της γνώμης, τη στιγμή που –το τονίζω– το έκαναν με όλες τις άλλες ταινίες: κάποιος δηλαδή πήρε και τους ρώτησε αν θα αποσύρουν την ταινία τους. Εγώ δεν ερωτήθηκα. Και το να απαντήσω τώρα, εκ των υστέρων και θεωρητικά, μοιάζει να πέφτει στο κενό».
Οπως έχει γραφτεί σε προηγούμενα δημοσιεύματα της «Κ», έκτοτε 21 από τις συνολικά 26 ταινίες που είχαν καταθέσει σχετική υποψηφιότητα αποσύρθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας, αφήνοντας αιχμές για τη συνολική διαχείριση από πλευράς ΥΠΠΟΑ και αμφισβητώντας το κύρος της διαδικασίας. Ανάμεσα στις 21 δεν είναι η «Φόνισσα» –ούτε το «Quiet Life» του Αλέξανδρου Αβρανά, που κάνει πρεμιέρα σε λίγες ημέρες στη Βενετία– γεγονός που πυροδότησε αντιδράσεις (κυρίως) στο παρασκήνιο της κινηματογραφικής κοινότητας. Στο… προσκήνιο, ο υφυπουργός, αρμόδιος για θέματα σύγχρονου πολιτισμού, Ιάσων Φωτήλας συγκάλεσε χθες έκτακτη συνέντευξη Τύπου προκειμένου να εξηγήσει πώς φτάσαμε στο συγκεκριμένο σημείο, με τη διεθνή εικόνα της χώρας, όσον αφορά το σινεμά, να κινδυνεύει να υποστεί σοβαρό πλήγμα.
Ο υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσων Φωτήλας εξέφρασε χθες την πρόθεσή του να συναντηθεί με τους 21 δημιουργούς των ταινιών για να αποκλιμακωθεί η κατάσταση.
Εκείνο που βασικά μας είπε ο κ. Φωτήλας ήταν ότι το όλο ζήτημα προκλήθηκε από τη λανθασμένη απόφαση μιας (έμπειρης) υπαλλήλου της Διεύθυνσης Παραστατικών Τεχνών του υπουργείου να παρακάμψει την ιεραρχία και να ενημερώσει η ίδια τα μέλη της επιτροπής επιλογής για τον διορισμό τους, στέλνοντας μάλιστα και τους σχετικούς συνδέσμους των ταινιών προς εξέταση, δίχως πρώτα να εξασφαλίσει την υπουργική υπογραφή σύμφωνα με τον νόμο – για τον λόγο αυτό έχει διαταχθεί και σχετική ΕΔΕ από τις 19/8. Ο ίδιος, συνέχισε, δεν θα είχε καμία αντίρρηση να διορίσει την αρχική σύνθεση της επιτροπής, αν αυτή είχε φτάσει σύννομα έως εκείνον, ωστόσο, η αντικατάστασή της ήταν πια «ζήτημα νομιμότητας και αξιοπρέπειας».
Ο χρόνος πίεζε
Πλέον, βέβαια, είχαμε φτάσει στις 13 Αυγούστου, με την προθεσμία γνωστοποίησης της επιτροπής στην Ακαδημία των Οσκαρ να είναι στις 15 του μηνός και τον χρόνο να πιέζει. Επομένως, πάντα σύμφωνα με τον κ. Φωτήλα, αντικαταστάθηκαν τέσσερα από τα επτά μέλη («δεν υπήρχε περιθώριο να τους αντικαταστήσουμε όλους») συν την Ασημίνα Προέδρου, η οποία διατηρήθηκε ως δημιουργός της περυσινής υποψηφιότητας. Η τελευταία παραιτήθηκε σχεδόν αμέσως στις 13 Αυγούστου, ενώ το ίδιο έπραξε χθες και ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, επίσης μέλος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.
Και κάπως έτσι βρισκόμαστε, τουλάχιστον την ώρα που γράφεται το παρόν κείμενο, με πέντε μέλη της επιτροπής και πέντε ταινίες. Οπως αντιλαμβάνεται κανείς, η συγκεκριμένη εικόνα δεν κολακεύει κανέναν, με πρώτο το ΥΠΠΟ, του οποίου οι χειρισμοί ήταν τουλάχιστον επιπόλαιοι. Αν δε η τελική επιλογή της ελληνικής υποψηφιότητας γίνει υπό αυτές τις συνθήκες, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η Ακαδημία των Οσκαρ θα αντιδράσει θετικά. Χθες πάντως, ο κ. Φωτήλας εξέφρασε την πρόθεση να συναντηθεί τόσο με τους εκπροσώπους της ΕΑΚ όσο και με τους δημιουργούς των ταινιών, προκειμένου η κατάσταση να αποκλιμακωθεί και, ει δυνατόν, οι αποσυρθέντες να επιστρέψουν πίσω στη λίστα των υποψηφίων.
