Η οδός ∆ηλιγιάννη από την πλατεία Καραϊσκάκη ώς τον Σταθμό Λαρίσης έχει παλιές ιστορίες να αφηγηθεί. Ξενοδοχεία και καφενεία του Μεσοπολέμου, αναψυκτήρια του 1935 και του 1952, με μουσικές, γκαζόζες, ουζάκι και υποβρύχια, θέατρα, σινεμά και επιθεωρήσεις, συνεργεία, μάντρες, αυλές, ψιλικατζίδικα, και σπίτια, πολλά σπίτια, μονώροφα και διώροφα… Κάποια επιζούν ανάμεσα σε πολυκατοικίες του 1970 και χαρίζουν ώς σήμερα σκηνές σχεδόν ψευδαισθητικές. Το σπίτι της οδού Ελευσινίων 5, π.χ., αποσυντίθεται σταθερά χρόνο με τον χρόνο και εξανεμίζεται στον αθηναϊκό αέρα σαν τέφρα μιας αρχοντικής γενιάς. Ενα σπίτι σε εκδοχή ανακτόρου συνοικίας. Εκεί γύρω, προς την περιοχή του Αγίου Παύλου, σε αντίθεση με την οδό Ελευσινίων, είναι ευεργετική η θέα ενός θαυμάσια συντηρημένου σπιτιού με την ωραία κεραμιδένια στέγη του και την εξαίρετη, τόσο αθηναϊκή, επιδερμίδα του, στην οδό Ψηλορείτη 5, δίπλα σε ένα ακόμη εξαιρετικής αρμονίας μονώροφο σπίτι. Πόσα μας δείχνουν αυτές οι χειρονομίες αγάπης…
Ολα εκεί, στον άξονα των τρένων, στο υποθετικό βουλεβάρτο των σιδηροδρομικών σταθμών, με χωνεμένες τόσες αφίξεις και αναχωρήσεις που ζαλίζεται ο νους, προβάλλει σαν σε κύματα οπτασίας, ο Σταθμός Πελοποννήσου. Ισως να μην υπάρχει κτίριο στην Αθήνα άλλο που να συμβολίζει και να συνοψίζει τόσο δραματικά την άνοδο και την πτώση μιας φιλοδοξίας. Θα έλεγα της τρικουπικής φιλοδοξίας να φτιάξει την Αθήνα ευρωπαϊκή πρωτεύουσα πάση θυσία και να γίνουν υποδομές, και να διαχυθεί μια αστική αισθητική σε όλη την πόλη. Αυτός ο Σταθμός Πελοποννήσου, έτσι ερειπωμένος και χορτασμένος με σχέδια, εξαγγελίες και οράματα, με όλα εκείνα τα στολίδια του που απέκτησε στη διάρκεια της αθηναϊκής μπελ επόκ έως τους Βαλκανικούς Πολέμους, μας θυμίζει πως κάποτε πήγαινες με τρένο στην Πελοπόννησο. Και όπως αγαπήθηκε το τρένο σε όλον τον κόσμο, στην Ελλάδα κρατήθηκε πίσω, με κάθε τρόπο.
Πλησιάζεις τον σταθμό με δέος. Περνάς αφιλόξενους και εχθρικούς δρόμους, εκτάσεις που κάποτε ήταν αστικά πάρκα και που τώρα θυμίζουν αστικές παρακμιακές σαβάνες, κιτρινισμένα ξερόχορτα, άδεια μπουκάλια που κάποτε είχαν νερό, ξέρες σαν ιζήματα μιας ζωής που ξοδεύτηκε άχαρα. Αν έβλεπα ένα σκελετό ζώου φαγωμένο από όρνεα, δεν θα μου έκανε εντύπωση… Τόσο βαθιά είναι η παρακμή του τοπίου, τόσο ριζωμένη είναι η αδιαφορία για τον τόπο. Ασημίζει από μακριά η οροσειρά των τρούλων στον Σταθμό Πελοποννήσου. Και πλέον, μπορείς και από μακριά να διαπιστώσεις πως η γραφή «Αθήναι» είναι πια και αυτή ξεδοντιασμένη σαν στέμμα στραβοχυμένο στα μαλλιά ατιμασμένης βασίλισσας.
Ο Σταθμός Πελοποννήσου είναι ό,τι πιο όμορφο έχει η περιοχή. Και είναι ένα αστικό ερείπιο με όλη εκείνη την παραίτηση που δεν ήταν επιλογή. Αν πλησιάσετε από κοντά και σταθείτε να νιώσετε αυτόν τον κολοσσό, λίγο λίγο θα αποκαλυφθούν τα μυστικά του. Τα εξαίρετα ρόπτρα, σαν φτερά κύκνου, οι σιδεριές και τα φωτιστικά, οι σιδερόφραχτοι σαν εργόχειρο φεγγίτες στις έξι εξώθυρες, οι τρούλοι, που θυμίζουν τα ασημένια φύλλα στους πυργίσκους του Αρσακείου της οδού Σταδίου, οι πλαϊνές αυλόπορτες, που φέρνουν στον νου υποστατικά στη Σικελία, στη Χίο ή στη Μυτιλήνη. Και είναι όλα τόσο Αθήνα, τόσο βαθιά και τελεσίδικα δεμένα με εκείνο το ιδιαίτερο άρωμα της πόλης, που υπάρχει σε ένα στρώμα σχεδόν ασυνείδητο.
Ο Σταθμός Πελοποννήσου μοιάζει με οφθαλμαπάτη στο άνυδρο αστικό τοπίο. Θα μπορούσε να είναι κόσμημα και πηγή περηφάνιας για την Αθήνα, που χρειάζεται απεγνωσμένα ενέσεις ομορφιάς. Φοβόμαστε να πούμε τη λέξη ομορφιά. Και να συνδεθεί ο σταθμός με ένα μεγάλο, διεθνές γεγονός, που να φέρνει στην Αθήνα κόσμο, αίγλη, χρήμα, χαρά… Πόσα μπορούν να αλλάξουν αν, αντί για ατελείωτα ευχολόγια, υπήρχε βούληση για πραγματική πρόοδο.
