Γιάννης Ηλίδης
Μέρες μαγικές με γρανίτες και ταμ ταμ
εκδ. Athens Voice
σελ. 352
Αναβλύζουν οι αναμνήσεις μέσα από τις αθηναϊκές μνήμες του Γιάννη Ηλίδη, μας γεμίζουν ευφορία και νοσταλγία. Υπήρχε αυτή η Αθήνα; Ηταν τόσο όμορφα όλα τότε ή μήπως ο χρόνος τα εξωραΐζει;
Ο συγγραφέας, με μακρά θητεία στη διαφήμιση, γέννημα-θρέμμα Αθηναίος, έζησε τη χρυσή εποχή της μουσικής, των δισκάδικων, των θεαμάτων, της ανάδυσης της μεταπολεμικής Αθήνας.
Το βιβλίο που μας παρέδωσε είναι μια «βίβλος» για όσους έζησαν ή θυμούνται την Αθήνα από τα τέλη του ’50 ώς τη δεκαετία του ’80. Πρωτίστως ζωντανεύουν αριστοτεχνικά τα χρόνια του ’60 και η δίψα ενός εφήβου.
Είναι η αφήγηση μιας ενηλικίωσης στους κόλπους της μεγάλης πόλης που μεγάλωνε και άλλαζε μαζί με τους ανθρώπους που γράφουν την ιστορία της. Ο μικρός Γιάννης Ηλίδης μεγάλωνε στη Μιχαήλ Βόδα στα χρόνια του ’50. Η δόξα της μικροϊστορίας μέσα στο μεγάλο κάδρο της πόλης. Αυτό μας αφήνει ως απόσταγμα το πυκνό ανάγνωσμα που ακούει στον ωραίο παιγνιώδη τίτλο «Μέρες μαγικές με γρανίτες και ταμ ταμ».
Δεν ήταν όλα ρόδινα στην Αθήνα που μας περιγράφει ο Γιάννης Ηλίδης. Αλλά ήταν όλα ανοδικά. Να, μια μεγάλη διαφορά με το σήμερα. Τότε, στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, υπήρχε η πεποίθηση ότι η επόμενη χρονιά θα είναι καλύτερη, ότι ο κόσμος θα πήγαινε μπροστά, ότι το σπίτι, οι διακοπές, οι επιθυμίες και οι αντιλήψεις μας θα άνοιγαν, θα πλούτιζαν, θα ομόρφαιναν.
Συμπαθέστατος έφηβος και νέος της Αθήνας εκείνης της εποχής, ο συγγραφέας μας παίρνει από το χέρι και μας ανοίγει την καρδιά του. Mας οδηγεί στις απαρχές. Το οικογενειακό σπίτι στις κοιλότητες της παλιάς αστικής Αθήνας, Μιχαήλ Βόδα και Λιοσίων, ένα σπίτι που σήμερα θα λέγαμε νεοκλασικό, και που τότε ήταν παλιό ή ακόμη και παλιατζούρα, ανάλογα τη διάθεση της στιγμής. Ενα σπίτι ορμητήριο και εφαλτήριο για την κατάκτηση της ζωής.
Η αφήγηση του Γιάννη Ηλίδη εντυπωσιάζει για την αμεσότητα, την ειλικρίνεια και το χιούμορ. Θυμάται εντυπωσιακές λεπτομέρειες. Ανασταίνει όχι μόνο μια καθημερινότητα σε εξαντλητική λεπτομέρεια αλλά και το ήθος, δηλαδή την ψυχική διάσταση ενός νέου που ανακάλυπτε τον εαυτό του και τον κόσμο.
Περιγράφει με πάθος αυτήν την οργασμική, όπως λέει, εποχή, στη διάρκεια της οποίας όλα γίνονταν, όλα ξεδιπλώνονταν, εκτινάσσονταν, παράσερναν, ξεσήκωναν. Και μαζί όλοι οι έφηβοι και οι νέοι του ’60 και του ’70 στράγγιζαν την εποχή, τη ρουφούσαν, την απολάμβαναν.
Ακούς πάλι τις μουσικές, τα λάιβ, τις ορχήστρες, τις φωνές, βλέπεις πάλι τους δίσκους, τα κέντρα, τις ντίσκο, τα μεγάλα και τα μικρά ονόματα, που σαν αστέρες λαμποκοπούσαν σε ένα στερέωμα που έμοιαζε παντοτινό.
Και μαζί ήταν η μεγάλη αγάπη για το ιταλικό τραγούδι, την Ιταλία ολόκληρη, αυτή την πύλη προς την Ευρώπη για χιλιάδες Ελληνόπουλα εκείνης της εποχής που φαντασιώνονταν μια φωτεινή ζωή με ήχους Αντριάνο Τσελεντάνο, Σέρτζιο Εντρίγκο και Αλ Μπάνο.
Ομως το ενδιαφέρον και συγκινητικό στοιχείο στο βιβλίο του Γιάννη Ηλίδη είναι και κάτι ακόμη. Η ειλικρίνεια με την οποία απελευθερώνει τον εαυτό του, έναν αμήχανο έφηβο, νέο της εποχής του, έναν άνδρα που ξέρει τι του αρέσει και το επιζητεί.
Γεμάτες πληροφορίες και εικόνες είναι και οι πρώτες σελίδες με τη μικροϊστορία της παλιάς γειτονιάς, με όλη την ανθρωπογεωγραφία της και ταυτόχρονα με όλο εκείνο το ιδιαίτερο ύφος μιας αστικής οικογένειας εκείνης της εποχής. Οι γονείς του, οι κολλητοί του φίλοι, οι αγαπημένοι του τραγουδιστές, είναι όλοι και αυτοί ήρωες του βιβλίου. Γίνονται ήρωες μυθιστορηματικοί.
Οι λίστες στο τέλος του βιβλίου με τα τραγούδια, τα κέντρα, τα εστιατόρια, τις ντίσκο, τα δισκοπωλεία, κ.ά είναι ένας ανεκτίμητος χάρτης για τον πολιτισμό της καθημερινότητας στην Αθήνα εκείνων των χρόνων.
Ο Γιάννης Ηλίδης με τα μάτια ενός παιδιού, ενός εφήβου και ενός νέου μας δίνει μια άρτια κοινωνιολογική και πολιτισμική ανάγνωση της Αθήνας.
